Errugabeak
Kezkatuta omen dabiltza kazetariak errugabetasun-presuntzioarekin. Garai batean atxiloketak eta sarekadak eguneroko ogia zirenean, kazetariok ez genuen kezka handirik izan irudiak muntatzeko orduan. Aitzitik, epaitegietako informaziorik apenas ez zegoen garaian, telebistak erakusten zituen mila atxiloketa bakoitzeko, hamar epairen berri ematen zuen eta kaleratze bakoitzean beste hamaika atxilotzen zituzten. Atxilotuen aurpegiak argi eta garbi ikusten genituen; izen-abizenak oso-osorik idatzita. Betiko giltzapean, betiko errudun bailiran.
Orduan, zigorra epaiketarik gabe jasotzeak epaiketa justuaren eskubidea aldarrikatzera eraman gintuen, halabeharrez. Gaur, justizia instituzionalak eremu guztiak irentsi ditu. Dena bihurtu da epaigarri, epaiketarako lehengai errentagarria. Eta pendulu guztietan bezala, lanbide askotan lan-jardueraren arautzea eskatu da, segituan gehiegizko arautzea eta askatasun falta salatzeko. Salatua edo epaitua izateko ikarak kikilduta, sendagileek sendatzeari hartu diote beldurra; maistrek eta maisuek haurrak hezteari. Kazetariek kazetaritza egiteari.
Erantzukizun moralaren gainetik erantzukizun penala gailendu da. Hortik dator, segur aski, egun kazetariek errugabetasun-presuntzioarekin duten kezka ia obsesiboa. Hedabide bateko bekadunei hala esan zien eskarmentu handiko erredaktore batek: “Zuek ez esan inoiz hau edo hori gertatu denik. Ipini dena beste baten ahoan, esan honek edo hark hau edo bestea gertatu dela esan dutela”. Informazioan iturriak aitortu beharra txarto ulertzen zuen kazetari hark. Kazetaritzak lekukotza eta norbere garaiarekiko konpromisoa eskatzen duela ahaztu zitzaion kazetariari. Berbakeriaren kazetaritza: Urliak esan du, Sandiak gaineratu du, Berendiak erantzun dio...
Egin... inork ez du ezer egin. “Ni ez naiz izan”, “nik ez dut egin”, “nik ez dakit ”, “nik ez dut ezer ikusi”. Kontua ez da sorgin-ehizan ibiltzea, baina bakoitzak bere bastoia eraman behar du.
Eskubide ezberdinek elkarrekin talka egiten dutenean (intimitatea, pribatizazio, izen ona, errugabetasun-presuntzioa, informazio gardena ...), betebeharrei so egiteko unea heldu da. Ala betebeharrek ez dute talka egiten? Jakina da hedabideek epaiketa paraleloak egin izan dituztena, kondena mediatikoak errazak direna.
Hauteskundeek erakarri berri duten ziurgabetasun agertokiaren errua norena da? Hautesleena, hautagaiena, sistemarena? Norena Italiako lurrikararen errua? Sismologoena, politikoena, eraikitzaileena? Eraso bat ustezkoa bada, ustezkoa da lurrikara? Balizkoak hauteskundeak? Kazetaritzan errugabetasun-presuntzioak dena “ustezko” eta “balizko” bihurtzen badu, usteak erdi ustel direla gogoratzeko momentua iritsi da. Eta kazetaritzari kazetari sena, konpromisoa eta zintzotasuna.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]
Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
Jakina da poliziari esku sartzeak beti dakarrela arrisku nabaria. Bere garrantziagatik eta seriotasunagatik, kontuz aztertu beharra eta larria denez, terminologia-trabarik gabe, badaezpada.
Duela aste batzuk Ertzaintzak Azpeitian egindako esku hartzeak, bertako herritar askok... [+]
Nahiz eta, entzun dudanez, hala deitzen dioten gertuko herri batekoek. Mugako biztanleok izaera jakin bat omen dugu; nabaritzen omen zaigu inguru horretakoak garela, esaterako, irundarroi. Ba omen dugu zera berezi bat. Ez dut gehiegi sinesten kontu horietan, ondoren zera hori ez... [+]
The Searchers filma ari ginen ikusten. Western bat, klasiko bat. Indioek Texaseko familia bati eraso egin eta bahituta eramango dute alaba. John Waynek urteak emango ditu indio gaiztoen atzetik alaba hura erreskatatu nahian. Filmak, bistan da, ez du kontatzen nolakoa zen Amerika... [+]
Ordenagailua piztear nintzela, eta udako azken eskaera bailitzan, “amatxo, kontatu artikuluan gaurko karreran ze ondo ibili naizen” eskatu dit txikiak. Kontatu diot trenei buruz hitz egin behar nuela gaurkoan, ez etapen amaierei buruz edota Palestinako banderek izan... [+]
Badirudi larrazkena agorrila erditsutan hasten dela aldaketa klimatikoaren ondorioz. Euri eskasez hostoak firurikan erortzen dira eta Otso Errekako iraztorrak denbora baino lehen gorritzen dabiltza: ikusgarria da! Historiako udarik beroena ukan dugu aurten eta tenperaturek... [+]
Moderno izateak, hiztegiaren arabera, “gaurkoa, egungoa; garai berekoa” esan nahi du, eta baita ere, “jakintzak edo teknikak berrikitan eginiko aurrerapenez baliatzen dena”. Baina aro modernoa eta modernitatea aro historiko bat ere izan daitezke; hain... [+]
Bai azalak emonbe! Esaten dute Ondarroan, norbait nabarmen gizenduta ikustean. Ezagun bati alderantzizkoa entzun nion azalari buruz: “Azala hain daukat gorputzaren neurri justukoa, ezen norbaiti keinu egiteko begi bat ixten dudanean uzkerrak ihes egiten... [+]
Thomas Piketty eta Michael J. Sandel egileek berdintasunaren kontzeptua jorratzen duen liburua argitaratu dute aurten: Equality. What it means and why it matters (Berdintasuna. Zer esan nahi du eta zergatik du garrantzia, Polity argitaletxea). Pentsamendu garaikidean ospe handia... [+]
Radical futures diseinu espekulatibora zuzentzen den estudioak aurkezpen interesgarri bat partekatu du: A quick guide to the mythologies driving tech power (gida azkarra teknologien boterean daudenak gidatzen dituzten mitologien inguruan). Bertan diote Silicom Valleyko eliteak... [+]
Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?
Ez nuke zuen eguna izorratu nahi; ez jende guztia hitz egiten ari denaz hitz egin ere, baina azken asteotan, uda mugitu honen ondoren, sukaldeko leiho ondoko aulkian eseri eta munduari begira jarrita egon naiz. Begiak zabal-zabalik eta isil-isilik begiratu diot munduari bi... [+]