Galdu dugun mundua
Ama eta biok, gazte nintzelarik, astero, Bidarteko Kontresta deitzen den iturrira joaten ginen. Handik, aste batendako Iparraldeko kostaldeko ur onenetarikoa hartzen genuen. Egun batean, duela bizpahiru urte, nire seme eta biok berriz ber iturrira joan ginen. Han, ailegatzean, pankarta besterik ez genuen aurkitu. Pankartak zioenez, debekatua zen kostaldeko ur onenetarikoa izan dena edatea, kutsatua zelako. Ez dugu inoiz jakin errudunak nor izan ziren eta utzi genion Bidarteko ura edateari. Orain Ziburuko ur publikoarengandik konfiantzarik ez dugulako, astero, supermerkatura joaten gara ura erostera, pentsatuz bizitzeko borroka honetan beti ber irabazleak direla.
Otto eta biok, gazte nintzelarik, urtero, itsasoko armiarmak, lanpernak eta otarrainak jaten genituen. Behin, udazken goiz batez, Ottok ahapeka familiaren sekretuak erakutsi zizkidan. Han ziren geure altxorrak. Han ziren geure egiteko erak. Han ziren geure jaki apartekoak. Egun batean lanpernak hartzera joan nintzelarik boz madarikatu batek esan zidan aspaldidanik egiten genuena debekatu zutela. Geure familiaren transmisioa bertan behera gelditu zen eta semeari ez nion familiak belaunaldiz belaunaldi metatu zuen ondarea pasarazi. Ez dut inoiz jakin erredunak nortzuk izan ziren eta Miarritzeko lanpernak jateari utzi nion.
Aita eta biok, gazte nintzelarik, urtean zehar, Getariara surfa egitera joaten ginen. Han, hondakin gabeko ur kristalinoan, xantza genuelarik, marrazo urdinak ikusten genituen. Surf egin eta gero, itsas barraskiloak biltzen genituen eta harrotasun handiz familian partekatzera etxeraino eramaten genituen. Orain marrazo urdinak ez dira gehiago Getariatik pasatzen eta itsas barraskiloak biltzea beste hainbat gauzak bezala debekatu ziguten. Udaberri batean, itsasoaren kutsaduragatik bost aldiz segidan anginak izan nituen. Bata, azkena, angina-steptokoka diagnostikatua izan dena, gaizki zaindua izan zelako, alimaleko flemoia bilakatu zen. Oraindik gogoratzen naiz otorrinolaringologistaren eskalpeloaren ebakiduraz. Ez dut inoiz jakin bizi izan dudan minaren errudunak nortzuk izan ziren eta utzi nituen Getariako surfaldi zoragarriak.
Gaur egun ez dut gehiago lanpernarik jaten. Surfa baztertu dut. Itsas barraskiloen bilketak oroipenak bilakatu dira. Baina gauza berri bat hasi naiz egiten. Mundu garaikidea ikertzen. Mundua betiko desagerrarazi ziguten errudunen kontra borrokatzen.
Ezagutu genuen mundua betiko joan zaigu. Gero eta berdinagoa den munduaren aitzinean gaude. Klima aldaketaren emaitzen zain. Mundua betiko suntsituko duen azken neurrigabeko urakanaren zain. Apokalipsiaren zain.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lagun marika batek deitu dit galdetzeko nola salatu dezakeen hurrengoa: joan zen Akarlandara, EHUren parean dagoen parkera, eta komun publikoetan bi tiporekin zegoela, udaltzainen bizpahiru kotxe agertu ziren super azkar, poliziak sartu ziren komunera borrekin hormak kolpatzen,... [+]
Bortizkeria zuzenak, agerikoak eta isilak, gainjarriak eta zeharkagarriak, mikroak eta geldoak. Bortizkeria egunerokoan irristatzen da, uneoro, boterea edo erabakitzeko ahalmena duenak ez duenaren aurrean boterea erabiltzen duenean. Hainbeste egoeratan murgiltzen gara... [+]
Duela urtebete, toki honetan bertan, existitzen ez zen herri bati buruz idatzi nuen, eta existitzen ez den herri horrek Palestinako genozidioa geldiarazten lagunduko zuela amestu nuen. Argi dago ez dugula lortu. Urtebete geroago, oraindik ere, haurren hilketa masiboak eta herri... [+]
Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]
Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.
Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?
Zapalduen... [+]
Oporretan nago baina oraindik ez dut zutabea hasi. Oporretan nago baina nire gelak ez du igarri. Oporretan nago eta etxeko hautsa ez da mugitu. Oporretan nago eta topaguneko kanpin dendak lokatzez beteta jarraitzen du egongelan. Oporretan nago baina nire agenda ez da... [+]
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Ekainaren 12an munduko bazter guztietatik –Euskal Herritik ere– heldutako ehunka pertsona batuko dira Egiptoko El Arish hirian, hortik Rafah-raino abiatzeko, Gazaren aldeko martxa globalean. Israel palestinar herriaren aurka egiten ari den genozidioa salatuko dute,... [+]
Nahiz eta jakina izan inkestak ez direla errealitatearen isla zehatza, interesgarria da bistadizo bat ematea, beti eskaintzen baitigute gai zehatzekiko tenperatura sozialaren arrastoren bat. Are garrantzitsuagoak dira, gai zehatzetan sartuegiak edo katramilatuak egoteagatik,... [+]
Haurrak begiratzeko gure paradigma ez da erabat aldatu, baina aldaketak-edo egiten ari gara, egia da, beste kontzientzia maila batekin, aferak duen garrantziagatik-eta. Bazen garaia. Kontua da, baina, haurren bizitza gure esku dagoela, eta behar duten bizimoduan aldaketak... [+]
Stanfordeko Unibertsitateak dohainik eskaintzen duen Storm deituriko erreminta ezagutu berri dut. Adimen artifiziala erabilita, edozein gairen inguruan artikulu akademikoak sortzeko diseinatutako ikerketa tresna da. Fidagarriak eta baimenduak diren hamaika iturri erabiltzeko gai... [+]