Euskaldunak eta etorkin espainiarrak

Gipuzkoako Aldundiak oraindik orain eman die urrezko domina 50eko eta 60ko hamarkadetako etorkinen ordezkariei. Langileak saritu nahi izan ditu. Euskaldunontzat hainbeste etorkin samaldan etortzea zer izan zen gogora ekarri nahi dut idatzi labur honetan.

Euskaldun gutxi zegoenetan, hizkuntza eta kultura aldetik berdintsu jarraitu zuten: espainiar. Esan liteke lehendik zetorren erdalduntzea ia erabat bururatzeko eragile garrantzizkoak izan zirela; gehienek espainiar burgesiaren mentalitatea ekarri zuten: Espainian leku batetik bestera mugitu ziren!; eta, kontzientzia espainiar handia izan gabe ere, euskalduntzeko beharrik ez zuten sentitu, eta ez dira euskaldundu. Euskal Herriak ez zuen tresna politiko-ekonomiko-kulturalik haiek bereganatzeko, eta integrazioa, alderantziz gertatu zen.  

Euskaldunak nagusi edo askotxo ziren herrietan, arazo gehiago izan zuten noski. Haatik, ziur egon, euskaldunek berek ahalegin gehiago egin zuten kanpotarrekin komunikatzeko, nahiz ikasitako gaztelania apurra oso urte gutxitan hala-moduzko eskoletan jasotakoa izan. Euskaldun haietako hainbatek, eskola urria izanagatik, ez zuten euskaldun kontzientzia eta harrotasuna galdu, eta, haiei esker ere bagara egun euskaltzale. Halako gurasoek eta norbanakoek bai merezi dutela domina!

Beste etorkin batzuek, nahiz eta berak euskaldundu ez, eta asmorik gabe euskaldunak erdalduntzen lagundu, integratzeko jarrera hartu zuten, eta saiatu dira euren seme-alabak euskaldun izan daitezen, eta hemengo. Halakoek zilarrezkoa merezi lukete.
Espainiatik etorritako gutxiengo batek, kontzientzia espainol sakona zutenak, euskal herriak espainiartzen enplegatu ziren, hizkuntzaz eta kulturaz; prentsak, irratiak eta telebistak lagundurik. Eskerrak, beste muturrean, euskaldun eskolatu erresistente gutxi batzuk egon direla; daukaguna, bere apalean, haiei zor diegu: Jakineko sortzaileei, Txillardegiri, euskaltzainei, ikastola eta euskalduntze-alfabetatze sortzaileei; eta, jakina, euskaldundu diren etorkinei: horiek diamantezkoa merezi lukete!
Kultura euskaldun eta politika abertzale aldetik impassean gauden honetan, ingeleskeriak eta erdalkeriak arlo askotan nagusi ditugun honetan, komeni da iraganera begiratzea, geroari begira euskaldunago eta geure herri txikiaren posibilitateetan sinestunago joka dezagun; guk txepel jokatzera, gutxi ekarriko ditugu euskal komunitatera.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2024-09-18 | Jon Alonso
Bosgarren zutabea

Erribera, historian, sekula euskalduna izan ote den; horra hor Nafarroan, duela berrogei urtetik hona, hainbestean behin errepikatzen den eztabaida bizantziarra (eztabaida bizantziarra: eztabaida alferrekoa, zeinean alde bakoitzak ezin baitizkio frogatu bere baieztapenak beste... [+]


2024-09-18 | Castillo Suárez
Aldairak

Etxez aldatzen naizenean, edo, areago, norbait etxetik joaten denean, oroiminak hartzen dizkit burua eta bihotza. Orduan hasten naiz zer gordeko dudan eta zer ez erabakitzen saiatzen. Izan ere, objektu guztiek lotzen gaituzte zerbaitetara, edo norbait ekartzen digute gogora;... [+]


Lurraren altxamenduak

Estatu poliziala kanpora! Abesten dute negar-gasen leherketen artetik. Gaztetxo konprometituak, amatxi militanteak, aurpegi estaliak, edo ez, pailazoak, musikariak, sindikalistak eta politikariak, kaskodun medikuak, laborariak traktore gainean... Landa-eremuan zein hirian,... [+]


Palestinak munduari dakarkiona

Ezaguna da enpresa frantses batzuek (Thales, Airbus, Dassault) aspalditik laguntzen dutela Israel haren ekipamendu militarra osatzen. Disclose elkartearen inkesta baten arabera, berriz, Frantziako Gobernuak berak hornitu dizkio osagai elektronikoak Israeli, Gazako zibilak... [+]


Pentsamendu askeak

Gauzak ez dira horrela, gauzak horrelaxe daude. Esaldi hori iltzaturik geratu zitzaidan Gorka Urbizuren diskoa osorik eta patxadaz entzun nuenean. Uste nuen aurkikuntza itzela egin nuela identifikazio horrekin, inozentea ni! Gerora ohartu naiz, merchandising-erako leloa izateaz... [+]


Teknologia
Mundu ikuskerAA

Gizakiontzat ez da inoiz erraza izan lasai pentsatzeko denbora tarte luzeak hartzea, bizimodua aurrera ateratzearen ardurarekin bizi gara, bai geurea zein geure ondorengoena. Bizitzeko izan dugun aukera honetan, ahalik eta ongien nahi ditugu gauzak egin. Ardura horiengatik,... [+]


Materialismo histerikoa
Merezita

Krisi existentzial dezente ditut inguruan. Nerabezaroa/gaztaroa itxurakerian pasa, antzezten helburu zutena pertsona onak (ona izanik justua, ez denari baietz esaten dion lerdoa) izatea, benetako bizitza bat bizitzea zela, are, iraultza egitea, eta, orain, berrogei urteak pasa,... [+]


Lokutorio greba Zaballan

Espainiako Estatuko espetxeetatik Euskal Herriratu gintuztenetik Zaballako espetxean komunikazioaren alorrean gabezia ugari topatu ditugu. Aurrez aurreko gutxiago eta laburragoak dauzkagu, lokutorioko bisitak baldintza tekniko kaxkarretan gauzatu behar izan ditugu eta telefono... [+]


Eguneraketa berriak daude