Soberaniak
FAOk eta OMEk, azaroan bildu duten elikadurari buruzko konferentzian, azken urte hauetan etengabe errepikatzen dutena aitortu dute berriz ere: mundu desorekatu honetako elikadura sistemak ez duela gosetea ezabatu eta bai, aldiz, gizentasuna areagotu, bizi esperantza murriztuz bide batez. Haien kezka da nola egin industriak ez ditzan jangai kaltegarriak ekoitz. Pilota, beraz, erabakitzaileen teilatuan dago, estatu buru eta agintarien jauretxeen gainean.
Eguberrik ez duela arazo hori konponduko, pentsatuko dugu; alderantziz, soberan izango dira aurten ere erosketak, jan-edanak eta xahutzeak. Eta, beharbada, oroi-minez gogoratuko ditugu antzinako denbora xuhurragoak.
Alta, tradizioan dituzte erroak urte bukaera-hasieretako gehiegikeriek, horretarako propio baita aroa, opariak egiteko eta hartzeko. Halaxe egiten zuten, eskean ibili ondoan (“Patakon, daukanak ez daukanari emon!”), bilduagaz ase bat egiten zutenek. Bakarrik diferentzia bat, eta ez txikia: asetzeko parada gutxi garai haietako herri xeheak. Oraingo mundu aberatseko gizentasuna ez da Gabon gauean jaten den bisiguak ekarria. Arazoa da, batzuek abere proteina egunero bi aldiz jan dezaten, nola arpilatzen diren herrialde txiroak, nola suntsitzen ari den nekazaritza txikia.
Pierre Rabhi nekazari poetak aspalditik predikatzen du zorionezko xuhurtasuna. Epikuroren ildoan, jakina; nahiz ez den filosofo izan behar ohartzeko egunero jaia duenak ez dituela gero igandeak berdin gozatuko. Haratago joaten dira beganoak, eta denon onurako: GIECen arabera, animalietatik datozen jakien ekoizpenak garraioek baino gas kaltegarri gehiago sortzen baitu. Bizidun guztien arteko adiskidantzara hurbiltzen gaituzte ez-espezistek, urrezko garaira iritsi guraz, agian. Munduak ez du tamainako iraultza ikusiko... Baina nork daki nora itzulikatuko den, ez ote duen ankerkeria alde bat utz eta zibilizazioranzko bira hartuko.
Bitartean, gibel gizen errezeta bat. Ahate bat har eta erreserba. Hura galkatzeko arto eta indaba gorri haina har, tomate eta tipula. Osagai horietaz bi parte egin eta bat erreserba. Besteaz taloak egin eta indaba purez, tomate saltsaz eta tipula frijituz bete. Bero-beroa zerbitza. Parte erreserbatua ahateari eman. Orduan, asealdiak bion gibela leundurik eta Eguberriko mirakuluz, ahatea eskerrak bihurtzen hasten bada eta talo jaleren oinak palmadun bilakatzen badira, bingo: bi kimera utopia baterako!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]
Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
Jakina da poliziari esku sartzeak beti dakarrela arrisku nabaria. Bere garrantziagatik eta seriotasunagatik, kontuz aztertu beharra eta larria denez, terminologia-trabarik gabe, badaezpada.
Duela aste batzuk Ertzaintzak Azpeitian egindako esku hartzeak, bertako herritar askok... [+]
Nahiz eta, entzun dudanez, hala deitzen dioten gertuko herri batekoek. Mugako biztanleok izaera jakin bat omen dugu; nabaritzen omen zaigu inguru horretakoak garela, esaterako, irundarroi. Ba omen dugu zera berezi bat. Ez dut gehiegi sinesten kontu horietan, ondoren zera hori ez... [+]
The Searchers filma ari ginen ikusten. Western bat, klasiko bat. Indioek Texaseko familia bati eraso egin eta bahituta eramango dute alaba. John Waynek urteak emango ditu indio gaiztoen atzetik alaba hura erreskatatu nahian. Filmak, bistan da, ez du kontatzen nolakoa zen Amerika... [+]
Ordenagailua piztear nintzela, eta udako azken eskaera bailitzan, “amatxo, kontatu artikuluan gaurko karreran ze ondo ibili naizen” eskatu dit txikiak. Kontatu diot trenei buruz hitz egin behar nuela gaurkoan, ez etapen amaierei buruz edota Palestinako banderek izan... [+]
Badirudi larrazkena agorrila erditsutan hasten dela aldaketa klimatikoaren ondorioz. Euri eskasez hostoak firurikan erortzen dira eta Otso Errekako iraztorrak denbora baino lehen gorritzen dabiltza: ikusgarria da! Historiako udarik beroena ukan dugu aurten eta tenperaturek... [+]
Moderno izateak, hiztegiaren arabera, “gaurkoa, egungoa; garai berekoa” esan nahi du, eta baita ere, “jakintzak edo teknikak berrikitan eginiko aurrerapenez baliatzen dena”. Baina aro modernoa eta modernitatea aro historiko bat ere izan daitezke; hain... [+]
Bai azalak emonbe! Esaten dute Ondarroan, norbait nabarmen gizenduta ikustean. Ezagun bati alderantzizkoa entzun nion azalari buruz: “Azala hain daukat gorputzaren neurri justukoa, ezen norbaiti keinu egiteko begi bat ixten dudanean uzkerrak ihes egiten... [+]
Thomas Piketty eta Michael J. Sandel egileek berdintasunaren kontzeptua jorratzen duen liburua argitaratu dute aurten: Equality. What it means and why it matters (Berdintasuna. Zer esan nahi du eta zergatik du garrantzia, Polity argitaletxea). Pentsamendu garaikidean ospe handia... [+]
Radical futures diseinu espekulatibora zuzentzen den estudioak aurkezpen interesgarri bat partekatu du: A quick guide to the mythologies driving tech power (gida azkarra teknologien boterean daudenak gidatzen dituzten mitologien inguruan). Bertan diote Silicom Valleyko eliteak... [+]
Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?
Ez nuke zuen eguna izorratu nahi; ez jende guztia hitz egiten ari denaz hitz egin ere, baina azken asteotan, uda mugitu honen ondoren, sukaldeko leiho ondoko aulkian eseri eta munduari begira jarrita egon naiz. Begiak zabal-zabalik eta isil-isilik begiratu diot munduari bi... [+]