Udazken hotza
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Badakit uda estreinatu berria dugula eta asko kostatu zaigula honaino iristea, arlo guztietan. Badakit gutako asko ez garela oraindik oporretara joan. Badakit, baita ere, jende askok ez duela oporrik izango, lanik ez duelako. Beraz, beharbada, estilo gutxikoa izan daiteke udazkena aipatzea uztailean gauden bitartean.
Baina, nire iritziz, behintzat, aipatzera derrigortuta gaude; aipatzera eta prestatzera. Zeren eta, datorren udazkena bero-beroa izango da. Edo, hobeto esanda, hotz-hotza: zero azpitik izan daiteke eskubide sozialei dagokienez. Jendea zain dago eta antzematen da: hainbatek eta hainbatek aipatzen didate lan edo gizarte auzitegietan irailetik aurrera izango dugun lan berezia –berezia kopuru eta izaera aldetik– edota sortzen ari den egoera berria. Eta, dirudienez, horrela izango da, bai, inork ez badu konpontzen handitzen ari den gatazka soziala.
Hitzarmen kolektiboez ari naiz, alde batetik. Hitzarmen kolektiboen sistema tradizionalaren heriotzaz, hain zuzen ere. 2010ean hasiera eman zitzaion lan erreformaren azken pausoa –atzera pausoa–: batzuek hasiera eman zioten erreformari eta besteek amaitzen ari dira. Arau berrien ondorioz, denok dakigunez, hitzarmen kolektiboek beren “ultra-aktibitatea” galduko dute alderdiek hitzarmena salatzen dutenetik urtebete igarotzen bada hitzarmen berria lortu gabe.
Panorama guztiz berria da eta, egia esan, inork ez daki zer irtenbide eman behar zaion. Inork ez. Ez enpresaburuek, ez sindikatuek, ez epaileok... Inork ez. Dagoeneko, badakigu enpresa batzuetan lan baldintzak aldatzen –jaisten– hasi direla eta berehala planteatuko direla lehen demandak auzitegietan. Ez dakiguna da zer-nolako erantzun juridikoa emango zaion, baina ezta zer-nolako erantzun soziala jasoko duen ere egoera berri honek. Zeren eta, nola onar dezakegu gure lan baldintzak atzeraka doazela eten gabe? Nola onartu egoera honetan, egunetik egunera, denok pobretzen ari garela eta, gainera, enplegua sortu beharrean, oraindik egunero galtzen ari dela? Batzuek lana galdu dute, beste batzuek ez dute inoiz lanik izan eta denok galdu ditugu horren kostata irabazitako eskubideak.
Baina udazkenak beste trumoi soinua dakar, bai. Pentsioen erreformaren azken atzera pausoa baita ere: Espainiako Gobernuak adierazi du pentsioen jasangarritasun faktorea definitzeko lege proiektua irailean aurkeztuko duela. Horrela esanda, “jasangarritasun faktoreak” ez dirudi oso arriskutsua, baina adi, adi. Gauza onik ez da ekimen horretatik espero behar, ezta ere. Udaberrian ezagutu genuen hainbat adituk egindako pentsioen erreformari buruzko txostena eta, gogoan baduzue, ondorioak garbiak ziren: pentsioen sistema ez omen da jasangarria. Argi dagoena da, beraz, zalantzarik gabe, neurri honekin ere, pentsioak “hoztu” egingo direla, nahiz eta oraindik ez dakigun noraino.
Udazkena ez da beroa izango, ez; oso hotza baizik. Hozten ari dira lan baldintzak, hozten gure itxaropenak eta aukerak, hozten gure kemena. Eta zer egin horren aurrean? Bada, hotzaren aurka egiten duguna: ondo jantzi, gure etxea babestu, egurra bildu, gure jendearekin elkartu eta, besotik helduta, aurrera egin eta egoera epelagoa sortu. Hobe dugu lehenbailehen hastea lan horretan zeren eta, udazken hotz horren ondoren, negu gorria etor daiteke.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]