Zerga amnistia, zerga egituraren zulo beltzaren ikur

Jakina da zerga sistema ez dela neutrala, diru sarrerak handitzeaz edo gutxitzeaz harago bistako eragin sozialak baititu. OECD erakundeak egin berri duen Ekonomiaren aurreikuspenak txostenaren ondorio nagusiek hala baieztatzen dute: defizitaren aurkako borrokan oso bestelako eragina dute partaide diren herrialde guztietako errenta banaketan helburu hori erdiesteko zergen igoerak erabiltzeak edo transferentzia sozialen mozketak. Zergen igoera progresiboak errenta desberdintasunak murrizten ditu herrialde horietan –Giniren indizea gutxitzen da– eta, aldiz, defizita murrizteko transferentzia sozialak urritzen badira desberdintasunak indartu egiten dira herrialde guztietan. Antzeko ondoriora iritsi da Nazioarteko Diru Funtsa beste txosten batean. Bi erakunde ofizial horien txostenetako emaitza gisa ikuspegi ofizialetik berritzailea den balorazioa aipa daiteke, aurrekontua egonkortzeko neurriek ekitatearen arloan dituen ondorioak kontuan hartzea ezinbestekoa dela alegia.

PPren gobernuak txosten horien gomendioei muzin eginda beste muturrean kokatu du bere zerga politika agintean daraman urte honetan. Orain arte batik bat gastu mozketa –soziala– hartu du mekanismo nagusi gisa defizitari aurre egiteko. Bestalde, diru-sarrerak eskuratzeko iazko PFGZaren igoera xumeak eta aurtengo BEZaren handitzeak ezer gutxi ekarri dute estatuaren eskuetara kontsumoaren eta errenta errealen jaitsierak kontra eraginda. Bestalde, elkarteen gaineko zergaren azken bost urteetako emaitza ikusgarria izan da estatuan, bere sarrerak %68 jaitsi egin baitira eta estatuaren zerga kopuru guztiaren %23tik %8rako jaitsiera izan baitu elkarteen gaineko zergak Maiatzak 1 Fundazioko txosten baten arabera. Beraz, estatuaren zerga politikaren ondorioz diru sarrerak gutxitzeko joera ez da aldatu, eta gainera, jaitsieraren erantzukizuna kapitalaren jabeei leporatu behar zaie. Krisialdiko mozkinen jaitsierak ez du galera hori guztia azaltzen, zerga ordainketa saihesteko injenieritza fiskalaren erabilera eta batez ere enpresa handienek erabilitako zerga ihesbidea da horren arrazoi nagusia. Adibide gisa, Ibex-en kotizatzen duten 35 enpresetatik 30ek paradisu fiskalak erabiltzen dituzte zergen zama arintzeko. Beste adibide esanguratsua kanpoko enpresa multinazionalek egiten duten erabilera fiskalarena da. Esate baterako, zazpi erraldoi teknologikoek (Apple, Google, Microsoft, Yahoo, Facebook, eBay eta Amazon) estatuan duten negozio bolumena oso zabala izan arren azken hiru urteetan Madrilgo zerga agentziari kotizatutakoa 25 miloi euro baino ez dira izan.

Sarrera publikoak gehitzeko itxura egin nahian eta presio soziala lausotzeko gobernu zentralak iruzur eta ihesbide fiskalaren aurkako borrokaren arloan, besteak beste, zerga amnistiaren neurri liskartsua ezarri zuen. Zerga amnistia berez da bidegabea, burbuilaren aldian aberastu ziren errententzat zerga oparia delako, izan ere, ordainketaren tasa %10era jaisten da zigorra ahaztuta. 2.500 miloi euroko sarrerak berreskuratzea zen helburua eta hori nahikoa omen zen ekimena zilegi izan zedin. Bada, aurreikuspen xume horren erdira ere ez da iritsi zigorgabetzeak egindako ekarpena. 

Beste hainbatetan OECD eta Nazioarteko Diru Funtsaren gomendioak irmoki jarraitu izan dituen gobernu kontserbadoreak badu zer zuzendu ekitatearen hastapena behin betiko lehertu nahi ez badu. Euskal ogasunek ere etorkizuneko erronkari heldu behar dioten honetan zerga egituraren zulo beltz honi heldu beharko diote, ogasun propioaren balio erantsia proiektu sozial sinesgarria izan dadin.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2024-04-28 | Karmelo Landa
Gernikaren berpiztea

Urte bat bestearen ondotik, 87 urte joan dira astelehen lazgarri hartatik, apirilaren 26 hartatik; azoka eguna Gernikan, heriotza eguna. Suzko eta berunezko egunak eta urteak ondoren. Hildako ugariren gainean porlana eta isiltasuna. Porrota eta sufrikarioa. Nortasun debekatua,... [+]


Hitzen piroteknia

Garai batean nire ustez naftalinaz gainezka zeuden esaldiak erabiltzen hasia naizela antzeman dut. Zahartzen ari naizen seinale ote? “Osasuna badugu behintzat-eta, gustura egoteko moduan gaude!” edo “gure garaian jan ez, baina barre...”. Eta tristuraz... [+]


2024-04-28 | Ahoztar Zelaieta
EAJko karguen senide harrobia

Azken hamarkadan, EAJk hiru harrobitatik datozen kargu publikoen esku utzi du Eusko Jaurlaritzako sailen kudeaketa. PwC eta Andersen bezalako aholkularitza-enpresetan aritu zen talde bat nabarmentzen da. Beste talde garrantzitsu bat karrerako funtzionarioek osatzen dute... [+]


2024-04-28 | Edu Zelaieta Anta
Duda-muda

Ramadana bukatzear zela sortu zen zalantza irakasleen artean: familia musulmana duten ikasle batzuek adierazia zuten, ramadanaren amaieraren ospakizuna zela eta, ez zirela egun horretan joanen gelara. Ekintza horren bidez –aipatu zuen irakasle batek– argi gelditzen... [+]


Eguneraketa berriak daude