Iker Muñoz Pikabea 24 urteko irundarra ekainean bueltatu da urte eta erdiko bidaiatik. 12-13 herrialde bisitatzeko asmoz abiatu zen 2008ko azaroan, motxila arina eta lau surf-ohol gainean, eta azkenean 22 herrialdetan izan da. Orain, lan egin eta dirua aurreztea da asmoa, berriz alde egiteko, munduko mapan markatu egin baititu ezagutu dituen herrialdeak, eta Internetek esan dio %8 baino ez duela bisitatu. “Handia da mundua!”.

Nola prestatu zenuen hain bidaia luzea?

18 urterekin egin nuen lehen bidaia luzea, hilabete Indonesiara lagun batekin. Hurrengoa hiru hilabetekoa izan zen, eta gero esan nuen etxean: bi urte barru urtebeteko bidaia egingo dut. Lan asko egin nuen, hiru lanetan batera ere aritu nintzen, aurrezteko, eta behin dirua bilduta, abiatu egin nintzen. Ez da askoz gehiago planeatu behar, hegazkina hartu eta aire, hemen betikoa delako, bi urteren ostean bueltatu eta dena berdin ikusi dut. Surfa izan da nire motibazioa, munduko olatuak ezagutzea, baina gero askoz gehiago aurkitu dut, makina bat jende, kultura eta bizipen. Azken finean, jendea da bidaiatzearen onena, mundu guztiko jende oso ezberdina aurkitzen duzulako, batzuk zure egoera berdinean, eta lagun berri asko egiten dira, batez ere ni bezala joaten bazara, ez turista moduan dena lotuta, baizik suertatzen denari irekita.

Motxila txiki bat eta lau surf-ohol, besterik ez zenuen abiatu zinenean. Baina jan, lo… ere egin beharko zenuen.

Australiara joan nintzen lehenik eta bagpacker batean lanean aritu nintzen hiru hilabetez, lorazain, pintore, mudantzatan, obran… diru gehixeago aurrezteko. Ondoren furgoneta zahar-zahar bat erosi eta hori izan nuen bizileku. Zeelanda Berrian autoan egin nuen lo hiru hilabetez, gero ostatuetan-eta egon naiz normalean, kanpoan surfeko funda gainean eguraldi ona eginez gero… Lekuaren arabera; egokitzen jakitea da gakoa. Oso gutxirekin bizitzera ohitzen zara, gutxienekoa baino ez gainean, arropa, janari, lo-gune eta garraio merkeenekin beti.

Australia, Zeelanda Berria, Tahiti, Indonesia eta Hawaii, bidaiaren lehen zatia. Bakarrik atera zinen, baina ez duzu bakarrik bidaiatu…

Oso desberdina da bakarrik edo lagunen batekin bidaiatzea, eta nik biak egin ditut oraingoan. Nahiago dut bakarrik bidaiatu, inorekin erantzukizunik izan gabe, jende berria ezagutuz, beti norbait aurkitzen duzulako egun bat, bi edo bost berarekin bidaiatzeko, jende desberdinarekin. Bakarrik bidaiatzeak behartzen zaitu irekia izatera, jendeari galdetzeko, hitz egiteko… Bakarrik atera nintzen, baina ez naiz inoiz bakarrik sentitu. Denetarik aurkitu dut, batez ere israeldar asko bidaiatzen, soldaduska egin ostean ohitura dutelako bidaia luzeak egiteko. Holandarrak, estatubatuarrak, ingelesak, alemaniarrak, argentinar asko… ere aurkitu ditut. Harrituta geratu naiz Euskal Herria ezagun zitzaielako askori, politikagatik gehienbat. Harreman horiek gero baliagarriak dira gainera, munduko leku ezberdinetan ostatu bilatzeko. Ni hala ibili naiz, eta nire etxera etorriko dira orain.

Lehenengo zatia surfari oso lotua egin duzu. Sustorik eraman duzu olatu artean?

Tahitin nire bizitzako erorketarik okerrena izan nuen. Arrezifearen aurka ohola puskatu zitzaidan, kolpe handia hartu nuen, 25 minutu eman nituen igerian uretik atera ahal izateko… Gainera marrazo pila bat ibiltzen dira egunero inguruan, eta odoletan nintzenez… baina janari asko dute eta ez dira arriskutsuegiak. Lau oholekin atera nintzen Euskal Herritik (merke lortzen ditut, Pukas-en egin dudalako lan) eta bost puskatu ditut. Olatu onak hartu ditudan seinale, beraz ez da txarra.

Oso arriskutsua da itsasoa?

Errespetua izan behar zaio eta arrezife inguruetan gabiltzanok normalean badiogu, ez da edonor sartzen, arrezifeak kasik ur-azaleraino iristen direlako eta erraz labaindu eta ebakia egin dezakezu. Arriskutsuagoa da hondartzetan, surfa modan jarri baita eta jende pila bat sartzen da, era guztietakoa.

Eta mundua, arriskutsua da gure mugetatik at?

Gehienbat Hego eta Erdialdeko Amerikan. Guatemalara iritsi eta jada ikusi genuen oso ohikoa dela kalean pistolarekin ibiltzea, eta Panaman eskolta jarri ziguten denda batera joateko. Lekurik arriskutsuena Honduras iruditu zait, etxeko leihoak burdinez josiak, jendea eskopetekin, zaindariz betea, tiro hotsak… Lapurtu egin ziguten han eta arazo asko izan genituen pasaportea berriz lortzeko, enbaxada eta polizia tarteko. Perun berriz lapurtu ziguten eta espetxean amaitzeko zorian izan ginen, ilegal egoeran ginela-eta. Aurretik, Australian, furgonetaren matrikula ostu zidaten eta hori paper piloa bete behar izan nuena! Tahitin ere bisatuarekin problemak izan nituen, AEBetan obsesionatuta daude segurtasun neurriekin… Burokraziaren munduan profesional bilakatu naiz dagoeneko, kar, kar, kar. Eta leku askotan soborno bidez funtzionatzen dute, edozerengatik gelditu eta ia-ia eskua luzatzen dizute, diru zain, azkenerako ikasi egiten duzu gutxi gorabehera zenbat eman leku bakoitzean. A, eta Indonesian hiru egunengatik libratu ginen lurrikara bat jasatetik. Arriskua eta aurreikusi gabekoak beti suertatzen dira, eta beharrezkoa da pazientziarekin hartzea. Gainera, esperientzia bezala ere oso baliagarriak izan dira ezbehar horiek guztiak.

Integratzen jakitea garrantzitsua izango da…

Bai. Indonesian oinarrizko hiztegi bat ikasi dut, nik uste ilusioa egiten duela. Hemen kanpotar batek euskaraz hitz egiten badizu inkontzienteki prestuago zaude laguntzeko. Gastronomia ere oso modu ona da kultura batean sartzeko eta denetik jan dut; arraroena, oilasko bihotza, Brasilen. Kanpotarra zarela ikusten dute, hitz egiten hasten zara eta ez da zaila integratzea, euren arazoak kontatzen dizkizute… Arazorik handiena? Pobrezia izugarria. Hegoamerikan oro har eta bereziki Hondurasen. Hangoa ikaragarria da, jendea kalean botata, burua zaborrontzian sartuta. Etengabeko krisian bizi dira han!

Hawaiitik Kanada, AEB (Los Angeles, Las Vegas), Mexiko, Guatemala, Honduras, Nikaragua, Costa Rica, Panama, Ekuador, Peru, Bolivia, Txile, Argentina, Paraguai eta azkenik Brasilera. Hondartzen lasaitasunetik, hirietako anabasara.

Kontraste handiak aurkitu ditut. La Paz, adibidez, Bolivian, asko gustatu zait, jendetza eta dendak leku guztietan, bizi handiko hiria, kaotikoa guztiz. Eta lasaitasun handiko guneetan ere izan naiz. Surf egiteko nahiago ditut leku lasaiak, baina bidaiatzeko kaosak gehiago erakartzen nau, saltsak, mugimenduak. Hasieran dena surfa zen, baina aseta bukatu nuen eta bidaiaren bigarren zati honetan gehiago izan da bidaiatzea jendea eta leku berriak ezagutzeko. Gainera surflariek ez dugu deskonektatzen, beti eguraldiari eta itsas-baldintzei begira gaude eta pixka bat egoistak gara, olatu onak hartzea baino ez buruan eta lehia uretan, baina bidaiariaren filosofia alderantzizkoa da guztiz: eskuzabaltasuna. Bien arteko nahasketa izan da nire filosofia, surfaren eta bidaiatzearen artean. Surfak lasaitasuna ematen dit, mundutik deskonektatzeko aukera, eta bidaiak jendea, harreman itzelak, eta hori da garrantzitsuena. Gomendatu ez, behartu egin beharko lukete bidaiatzera!

- http://ikermp.blogspot.com blogean jaso du Iker Muñozek bere bidaia, argazkitan.