Gorputz atalak
- Argia informazio orokorreko aldizkaria da. Baina informazio orokorraren zakuan askotariko atalak, edukiak eta kutsuak bildu ditu bederatzi hamarkadatan. Hona, astekaria pixkanaka gorpuztu duten atalen errepasoa.
1921ean sortutako Argia hurbilago zegoen informazio orokorretik, baina nekazaritza eta arrantza kontuak ziren nagusi egunkari itxurako asteroko hartan.
60ko hamarkadako Zeruko Argia biziberrituan kontrastea zen nagusi. Batzuek lehengoari eutsi zioten, alegia, eduki erlijiosoei eta nekazari kutsuko kontuei. Esaterako, Basarrik, ezizena errebindikatuz, bere bordatxotik idazten zuen. Beste batzuk, aldiz, Londrestik, Paristik edo euskal giro hiritarragoetatik idazten hasi ziren Gazte naiz sailean. Besteak beste, Xabier Lete eta Ramon Saizarbitoria izeneko bi gaztek bete ohi zuten atala. Beste gazte batek, Rikardo Arregi kazetari andoaindarrak, Txinako misioak alde batera utzi eta nazioarteko gaiak sakon jorratzeari ekin zion, Herriak eta gizonak atalean.
70eko hamarkada hasieran, Zenbat gara sailak kazetaritza estiloa euskarara ekarri zuen. Pixkanaka, doinu zerutiarrak isildu egin ziren eta informazio orokorreko aldizkarien ohiko edukiak, gizartearen, ekonomiaren, nazioartearen, kulturaren edo politikaren ingurukoak nagusitu ziren; azken horiek, 1975eko abendutik aurrera, batez ere.
Baina edukiak euskal irakurleei moldatze aldera, atal zehatzagoak sortu ziren. Euskararen inguruko gaiek hasiera-hasieratik izan zuten tokia aldizkarian eta, nola ez, sukaldearen ingurukoek ere bai. Gerra aurreko Argiaren bigarren aleak, esaterako, “arkumearen gibel arraiak bare sarean” prestatzeko argibideak eman zituen 1921ean. Bada, 1979an Karlos Argiñanok berriro heldu zion bide horri eta errezetak eta aholkuak ematen hasi zen. Tradizio gastronomikoari jarraiki, Argiak errezeta bilduma osatzeko aukera eman die irakurleei berriki.
Mendizaletasuna ere geurean zabalduta dagoenez, Ihesi atalak Euskal Herriko bazter guztiak korritu arazi dizkigu azken bi hamarkadatan. Tarte horretan, gainera, osasuna eta landareak izan ditu lagun, Jabier Agirre eta Jakoba Errekondoren eskutik, hurrenez hurren.
Euskal Telebista sortu zenean ere, asterokoak garai berrietara egokitu behar izan zuen, eta telebistari eta irratiari buruzko saila abiatu zuen. Urtetan, besteak beste, irratiko ahots ezagunenei aurpegia jartzeko aukera eskaini zuen astero-astero.
Pantaila handia, aldiz, ia hasieratik izan du hizpide Argiak. 1930eko hamarkadako hainbat zenbakitan, aita kaputxinoek zinema aipatu zuten, beti ere, lizunkeria eta bekatu iturri zela salatzeko. 1980ko hamarkadan, Joseba Sarrionandiak ere salaketarako erabili zituen filmen kritikak. Star Wars filmaren kritika, adibidez, inperioaren aurkako borroka pantailatik kanpo ere existitzen dela gogorarazteko baliatu zuen.
Fotonobelak Ane eta Xabierren gorabeherak kontatu zizkien irakurleei. Anek, etxetik alde egitea erabaki eta auto-stop egiten ari dela, Xabierrekin egingo du topo. Hauxe, Xabierren burutazioa Ane bide bazterrean ikusten duenean: “Joño, neska bat auto-stop egiten: roilo polita izan daiteke. Bainan ez, beste edozeinentzat igual, bainan nik ez dut horrelakoekin liatzeko gogorik”.
Argazkidun sugetzarra 1982ko maiatzean bukatu zen eta, nola ez, amaiera ederra izan zuen: “Musu baten bidez sinatu zuten beren maitasuna, eta begirada leunen bidez erabaki zuten ezkonduko zirela, behin ere berriro ez separatzeko”.
Atal bitxiaren arrakastak-edo bultzatuta, hurrengo zenbakian beste fotonobela bat iragarri zuten: “Datorren astean, argazkinobela berria, hobea eta motzagoa: Esnatzearen burruka luzea”.
Borroka ez zen hain luzea izan eta 1982ko irailetik aurrera ez zen fotonobelarik argitaratu astekarian. Baina, nork daki, azkenean, fotonobela ere bueltatuko al da?
Washingtongo Israelgo enbaxadako bi langileri tiroz hilda agertu eta gero egin ditu adierazpenak Israelgo lehen ministroak. Europako zenbait gobernuk Gazaren sarraskiaren aurka egindako adierazpenek hilketarekin zerikusi zuzena duela esan du Israelgo Gobernuak.
Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]
Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]
Eibarko San Juanetara begira, Eibarko jai batzordeak udal-gobernuaren eta alkatetzaren aldetik jasotzen ari duen jarrera salatu du. JHH Jaixak Herrixak Herrixandakoak batzordeak luzatu proposamenak "arrazoirik gabe" errefusatu dituztela deitoratzeaz gain, Udalak... [+]
Mireia Centeno Gutierrez psikopedagogoak haurren elikaduraren inguruko zenbait gako eman ditu; hala nola jatera behartzeak eta jakiak debekatzeak dituen ondorioak aipatu ditu.
Ostegunean auzipetuek deklaratu dute, eta haien adierazpenetatik honakoa laburbildu liteke: Lekarozko plazan edo akanpadan biltzen ziren herritarrek taldean erabakitzen zuten zer egin; oro har, obren eremura joan eta makinen aurrean era pasiboan jarri.
Ekimen honekin tonu alai eta ironikoan salatu nahi dute aldaketa klimatikoa eta turistifikazioa elkar elikatzen ari direla, eta horrek "gure hiria eta lurraldea merkatuaren logikaren esku uzten" dituela.
Burujabetzaren Aldeko Mugimenduak topaketak antolatu ditu larunbatean, Tafallan (Nafarroa). Egun osoko egitarau zabala antolatu dute, eta mugimendu horretako kide den José Javier Oses "Jotas"-ekin hitz egin du ARGIAk. Osesek azpimarratu du elkarteak Euskal Herri... [+]
Erriberri, Tafalla, Gares, Sarriguren, Buztintxuri eta Noaingo ikastetxe publikoetako D-PAI ereduko guraso talde bat Nafarroako Hezkuntza batzordean egon da, 57/2024 foru aginduari jarraikiz, Hezkuntza Departamentuak bideratu nahi dituen aldaketak deitoratzeko. Euskarazko... [+]
Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]
Espainiako Auzitegi Nazionaleko fiskalak kasazio helegitea aurkeztuko du Auzitegi Gorenean, Guardia Zibilak eragindako torturak onartu eta Sorzabal errugabetu zuen epaiaren aurka. Sorzabalek bere burua autoinkulpatu zuen gutuna torturen ondorioz idatzi zuela ebatzi zuen Auzitegi... [+]
NBEk azaldu duenez, egunotan soilik 90 kamioi sartu ahal izan dira lurraldera oinarrizko elikagaiekin; beste 105 zain daude mugan. Gazako gobernuaren prentsa bulegoak emandako datuen arabera martxotik 326 pertsona hil dira elikagai eta botika faltagatik eta 300 abortu izan dira... [+]
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]
