Gorputz atalak

  • Argia informazio orokorreko aldizkaria da. Baina informazio orokorraren zakuan askotariko atalak, edukiak eta kutsuak bildu ditu bederatzi hamarkadatan. Hona, astekaria pixkanaka gorpuztu duten atalen errepasoa.
Gerra aurreko Zeruko Argiaren bokazioa oso bestelakoa zen, apaiztegietan bilatzen den horietakoa. Dotrinak orrialde mordoa hartzen zituen, eta atal orokorragoek ere kutsu zerutiar nabarmena zuten. Be´riak atalean nazioarteko kontuak jorratzen ziren, maiz; baina “nazioartea” diogunean “misioak” esan beharko genuke. Etxea izeneko sailak gai sozialak jorratzen zituen: ezkontzeko emakume kristau otzana topatu behar zela eta halakoak. Eta bertsoak, gaur egun Argiaren parte izaten jarraitzen dutenak, gehienetan amabirjinari eskainiak ziren.
 
1921ean sortutako Argia hurbilago zegoen informazio orokorretik, baina nekazaritza eta arrantza kontuak ziren nagusi egunkari itxurako asteroko hartan.
 
60ko hamarkadako Zeruko Argia biziberrituan kontrastea zen nagusi. Batzuek lehengoari eutsi zioten, alegia, eduki erlijiosoei eta nekazari kutsuko kontuei. Esaterako, Basarrik, ezizena errebindikatuz, bere bordatxotik idazten zuen. Beste batzuk, aldiz, Londrestik, Paristik edo euskal giro hiritarragoetatik idazten hasi ziren Gazte naiz sailean. Besteak beste, Xabier Lete eta Ramon Saizarbitoria izeneko bi gaztek bete ohi zuten atala. Beste gazte batek, Rikardo Arregi kazetari andoaindarrak, Txinako misioak alde batera utzi eta nazioarteko gaiak sakon jorratzeari ekin zion, Herriak eta gizonak atalean.
 
70eko hamarkada hasieran, Zenbat gara sailak kazetaritza estiloa euskarara ekarri zuen. Pixkanaka, doinu zerutiarrak isildu egin ziren eta informazio orokorreko aldizkarien ohiko edukiak, gizartearen, ekonomiaren, nazioartearen, kulturaren edo politikaren ingurukoak nagusitu ziren; azken horiek, 1975eko abendutik aurrera, batez ere.
 
Baina edukiak euskal irakurleei moldatze aldera, atal zehatzagoak sortu ziren. Euskararen inguruko gaiek hasiera-hasieratik izan zuten tokia aldizkarian eta, nola ez, sukaldearen ingurukoek ere bai. Gerra aurreko Argiaren bigarren aleak, esaterako, “arkumearen gibel arraiak bare sarean” prestatzeko argibideak eman zituen 1921ean. Bada, 1979an Karlos Argiñanok berriro heldu zion bide horri eta errezetak eta aholkuak ematen hasi zen. Tradizio gastronomikoari jarraiki, Argiak errezeta bilduma osatzeko aukera eman die irakurleei berriki.
 
Mendizaletasuna ere geurean zabalduta dagoenez, Ihesi atalak Euskal Herriko bazter guztiak korritu arazi dizkigu azken bi hamarkadatan. Tarte horretan, gainera, osasuna eta landareak izan ditu lagun, Jabier Agirre eta Jakoba Errekondoren eskutik, hurrenez hurren.
 
Euskal Telebista sortu zenean ere, asterokoak garai berrietara egokitu behar izan zuen, eta telebistari eta irratiari buruzko saila abiatu zuen. Urtetan, besteak beste, irratiko ahots ezagunenei aurpegia jartzeko aukera eskaini zuen astero-astero.
 
Pantaila handia, aldiz, ia hasieratik izan du hizpide Argiak. 1930eko hamarkadako hainbat zenbakitan, aita kaputxinoek zinema aipatu zuten, beti ere, lizunkeria eta bekatu iturri zela salatzeko. 1980ko hamarkadan, Joseba Sarrionandiak ere salaketarako erabili zituen filmen kritikak. Star Wars filmaren kritika, adibidez, inperioaren aurkako borroka pantailatik kanpo ere existitzen dela gogorarazteko baliatu zuen.
Azkenean, zu ere bueltatuko zara
1981eko irailaren 13ko aleak berrikuntza harrigarri baten berri eman zuen: aldizkariak, hurrengo zenbakitik aurrera, Azkenean zu ere bueltatuko zara izenburuko fotonobela eskainiko zuen astero-astero. Eta lanaren kredituak ere eman zituzten: aktore nagusiak Maite Sagarzazu eta Eneko Olasagasti izan ziren; argazkiak Luis Otaegik egin zituen; eta gidoigile, zuzendari eta errealizazio lanetan Mikel Antza, Josu Landa eta Iñaki Uria aritu ziren.
 
Fotonobelak Ane eta Xabierren gorabeherak kontatu zizkien irakurleei. Anek, etxetik alde egitea erabaki eta auto-stop egiten ari dela, Xabierrekin egingo du topo. Hauxe, Xabierren burutazioa Ane bide bazterrean ikusten duenean: “Joño, neska bat auto-stop egiten: roilo polita izan daiteke. Bainan ez, beste edozeinentzat igual, bainan nik ez dut horrelakoekin liatzeko gogorik”.
 
Argazkidun sugetzarra 1982ko maiatzean bukatu zen eta, nola ez, amaiera ederra izan zuen: “Musu baten bidez sinatu zuten beren maitasuna, eta begirada leunen bidez erabaki zuten ezkonduko zirela, behin ere berriro ez separatzeko”.
 
Atal bitxiaren arrakastak-edo bultzatuta, hurrengo zenbakian beste fotonobela bat iragarri zuten: “Datorren astean, argazkinobela berria, hobea eta motzagoa: Esnatzearen burruka luzea”.
 
Borroka ez zen hain luzea izan eta 1982ko irailetik aurrera ez zen fotonobelarik argitaratu astekarian. Baina, nork daki, azkenean, fotonobela ere bueltatuko al da?

Azkenak
Aroztegiko epaiketaren kronika (bosgarren eguna)
Frogarik gabe, zigor eskaera gogorra auzipetuen gainean

Fiskalak eta akusazio partikularrak zazpi auzipetuen zigor eskaerak berretsi dituzte, 46 hilabeteko kartzela zigorra eta 56.000 euro enpresei egindako kalteen ordain gisa. Auzipetuen abokatuek absoluzioa eskatu dute. Epailearen eskuetan geratu da erabakia.


Arabako zentral fotovoltaikorik handienari baimena eman dio Espainiako Gobernuak

231.000 panel jarriko dituzte, Arabako hego-mendebaldeko ehun hektareatan zehar: Armiñonen. EUskal Herriko bigarren eguzki parke handiena izango da.


2025-05-23 | Gedar
Preso politikoei harrerak egitea debekatzen saiatuko dira berriz Espainiako Estatuan

PPk Senatuan proposatu du, gainera, euskal preso politikoek damua erakutsi behar izateko xantaia areagotzea.


2025-05-23 | ARGIA
Arantxa Tapia fitxatu duen enpresak diseinatuko du Jaurlaritzaren mila milioi euroko inbertsioa

Maiatzaren 22an EAEko Legebiltzarrak mila milioi euro zorpetzeko lege proiektua onartu du “zientzian, teknologian, enpresan eta industria sektorean eragiteko”. Naiz hedabideak jakitera eman duenez, Eusko Jaurlaritzak KPMG Asesores SL enpresari eskatu dio plana... [+]


2025-05-23 | Irutxuloko Hitza
Aldi baterako alokairu kontratuen “iruzurra” salatu du Donostiako Stop Kaleratzeakek

Donostiako Parte Zaharreko maizter batek 11 hilabeterako alokairu kontratua bost urterako legezko kontratu bihurtzea lortu du.


Netanyahuk dio ‘Palestina askatu’ dela gaur egungo ‘Heil Hitler’

Washingtonen Israelek duen enbaxadako bi langile tiroz hilda agertu eta gero egin ditu adierazpenak Netanyahuk. Israelgo Gobernuak zuzenean lotu ditu Washingtongo erasoak eta  Europako zenbait gobernuburuk Gazako sarraskiaren aurka egindako adierazpenak.


Seaskaren baliabideak emendatzeko eskatu diote Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko parlamentariek

Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]


Eibarko Udalak jai batzordeari jarritako oztopoak salatu dituzte

Eibarko San Juanetara begira, Eibarko jai batzordeak udal-gobernuaren eta alkatetzaren aldetik jasotzen ari duen jarrera salatu du. JHH Jaixak Herrixak Herrixandakoak batzordeak luzatu proposamenak "arrazoirik gabe" errefusatu dituztela deitoratzeaz gain, Udalak... [+]


2025-05-23 | Elhuyar
Ipar globaleko konpainia gutxi batzuk dira baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazken arduradun nagusiak

Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]


“Arau askorekin jaten ikasten badugu, agian ez ditugu gorputzaren beharrak nabarituko”

Mireia Centeno Gutierrez psikopedagogoak haurren elikaduraren inguruko zenbait gako eman ditu; hala nola jatera behartzeak eta jakiak debekatzeak dituen ondorioak aipatu ditu.


Aroztegiko epaiketaren kronika (laugarren eguna)
Taldean erabakita, dena era baketsuan egin zutela esan dute auzipetuek

Ostegunean auzipetuek deklaratu dute, eta haien adierazpenetatik honakoa laburbildu liteke: Lekarozko plazan edo akanpadan biltzen ziren herritarrek taldean erabakitzen zuten zer egin; oro har, obren eremura joan eta makinen aurrean era pasiboan jarri.


2025-05-22 | ARGIA
Bizilagunekin plataformak ‘Donostia Tropikala’ festa egingo du maiatzaren 30ean

Ekimen honekin tonu alai eta ironikoan salatu nahi dute aldaketa klimatikoa eta turistifikazioa elkar elikatzen ari direla, eta horrek "gure hiria eta lurraldea merkatuaren logikaren esku uzten" dituela.


“Euskal Herrian berezko askapen prozesu bat badagoela konturatzeko balioko dute topaketek”

Burujabetzaren Aldeko Mugimenduak topaketak antolatu ditu larunbatean, Tafallan (Nafarroa). Egun osoko egitarau zabala antolatu dute, eta mugimendu horretako kide den José Javier Oses "Jotas"-ekin hitz egin du ARGIAk. Osesek azpimarratu du elkarteak Euskal Herri... [+]


Eguneraketa berriak daude