Gorputz atalak
- Argia informazio orokorreko aldizkaria da. Baina informazio orokorraren zakuan askotariko atalak, edukiak eta kutsuak bildu ditu bederatzi hamarkadatan. Hona, astekaria pixkanaka gorpuztu duten atalen errepasoa.
1921ean sortutako Argia hurbilago zegoen informazio orokorretik, baina nekazaritza eta arrantza kontuak ziren nagusi egunkari itxurako asteroko hartan.
60ko hamarkadako Zeruko Argia biziberrituan kontrastea zen nagusi. Batzuek lehengoari eutsi zioten, alegia, eduki erlijiosoei eta nekazari kutsuko kontuei. Esaterako, Basarrik, ezizena errebindikatuz, bere bordatxotik idazten zuen. Beste batzuk, aldiz, Londrestik, Paristik edo euskal giro hiritarragoetatik idazten hasi ziren Gazte naiz sailean. Besteak beste, Xabier Lete eta Ramon Saizarbitoria izeneko bi gaztek bete ohi zuten atala. Beste gazte batek, Rikardo Arregi kazetari andoaindarrak, Txinako misioak alde batera utzi eta nazioarteko gaiak sakon jorratzeari ekin zion, Herriak eta gizonak atalean.
70eko hamarkada hasieran, Zenbat gara sailak kazetaritza estiloa euskarara ekarri zuen. Pixkanaka, doinu zerutiarrak isildu egin ziren eta informazio orokorreko aldizkarien ohiko edukiak, gizartearen, ekonomiaren, nazioartearen, kulturaren edo politikaren ingurukoak nagusitu ziren; azken horiek, 1975eko abendutik aurrera, batez ere.
Baina edukiak euskal irakurleei moldatze aldera, atal zehatzagoak sortu ziren. Euskararen inguruko gaiek hasiera-hasieratik izan zuten tokia aldizkarian eta, nola ez, sukaldearen ingurukoek ere bai. Gerra aurreko Argiaren bigarren aleak, esaterako, “arkumearen gibel arraiak bare sarean” prestatzeko argibideak eman zituen 1921ean. Bada, 1979an Karlos Argiñanok berriro heldu zion bide horri eta errezetak eta aholkuak ematen hasi zen. Tradizio gastronomikoari jarraiki, Argiak errezeta bilduma osatzeko aukera eman die irakurleei berriki.
Mendizaletasuna ere geurean zabalduta dagoenez, Ihesi atalak Euskal Herriko bazter guztiak korritu arazi dizkigu azken bi hamarkadatan. Tarte horretan, gainera, osasuna eta landareak izan ditu lagun, Jabier Agirre eta Jakoba Errekondoren eskutik, hurrenez hurren.
Euskal Telebista sortu zenean ere, asterokoak garai berrietara egokitu behar izan zuen, eta telebistari eta irratiari buruzko saila abiatu zuen. Urtetan, besteak beste, irratiko ahots ezagunenei aurpegia jartzeko aukera eskaini zuen astero-astero.
Pantaila handia, aldiz, ia hasieratik izan du hizpide Argiak. 1930eko hamarkadako hainbat zenbakitan, aita kaputxinoek zinema aipatu zuten, beti ere, lizunkeria eta bekatu iturri zela salatzeko. 1980ko hamarkadan, Joseba Sarrionandiak ere salaketarako erabili zituen filmen kritikak. Star Wars filmaren kritika, adibidez, inperioaren aurkako borroka pantailatik kanpo ere existitzen dela gogorarazteko baliatu zuen.
Fotonobelak Ane eta Xabierren gorabeherak kontatu zizkien irakurleei. Anek, etxetik alde egitea erabaki eta auto-stop egiten ari dela, Xabierrekin egingo du topo. Hauxe, Xabierren burutazioa Ane bide bazterrean ikusten duenean: “Joño, neska bat auto-stop egiten: roilo polita izan daiteke. Bainan ez, beste edozeinentzat igual, bainan nik ez dut horrelakoekin liatzeko gogorik”.
Argazkidun sugetzarra 1982ko maiatzean bukatu zen eta, nola ez, amaiera ederra izan zuen: “Musu baten bidez sinatu zuten beren maitasuna, eta begirada leunen bidez erabaki zuten ezkonduko zirela, behin ere berriro ez separatzeko”.
Atal bitxiaren arrakastak-edo bultzatuta, hurrengo zenbakian beste fotonobela bat iragarri zuten: “Datorren astean, argazkinobela berria, hobea eta motzagoa: Esnatzearen burruka luzea”.
Borroka ez zen hain luzea izan eta 1982ko irailetik aurrera ez zen fotonobelarik argitaratu astekarian. Baina, nork daki, azkenean, fotonobela ere bueltatuko al da?
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.
Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]
Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]
Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]
Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]