Botoak nola kutxen geroa hala
- BBK (Bizkaia), Kutxa (Gipuzkoa) eta Vital Kutxa (Araba) bakoitza bere lurraldean zein lurraldetik kanpo ari da hedatzen. EAEko finantza erakunde horien etorkizuna, hau da, bakoitzak bere aldetik jarraitu edo elkartu, udal eta foru hauteskundeen baitan dago.
Hiru Aurrezki Kutxek duela bi urte ofizialki bat egingo zutela iragarri zuten eta arrazoi politikoak medio, gelditua eta zapuztua geratu zen prozesua. Bategiteari bultzada berria eman, edo bakoitzak bere bideari segi, maiatzeko hauteskundetako emaitzen baitan dago. Izan ere, aurrezki kutxa horiek bakoitza bere herrialdeko alderdi politikoek gobernatzen dituzte.
Bitxia da: bien bitartean, azkeneko bi urte hauetan, kutxa bakoitza bere probintziatik kanpo hedatu da eta hedatzen ari da, baita bizilagun dituen kutxen probintzietan ezartzen ere. Horrek urratu egiten du elkarren merkatua errespetatzeko beti mantendu izan duten politika. Gainera, Nafarroako Aurrezki Kutxak (CAN) ere, beste hiru kutxekin bategite prozesutik kanpo egon arren, hedatze prozesua abiatu berri du.
Kutxak alderdi politikoen kontrolpean
Egungo legediaren arabera, alderdi politikoek, Foru Aldundietan eta udaletan daudenek erabakitzen dute, finean, aurrezki kutxa bakoitzaren etorkizuna. Orain arte bategite prozesua gauzatu ez bada, horrexegatik izan da, erakundeak kontrolatzen dituzten alderdi politikoen artean ez delako akordiorik izan. Nahiz eta, oro har, ikuspegi tekniko, ekonomiko eta finantzariotik Aurrezki Kutxen bategitea aukera egokiena, koherenteena, are errentagarriena izan, irizpide politikoek galarazi dute bategite prozesua gauzatzea.
Laburbilduz, EAJ, PSE, EA, EB eta ezker abertzalea, bakoitza bere ñabardurekin, bategitearen aldekoak izan dira eta badira; PP, aitzitik, kontra agertu da. Eta PP da, egundaino, Arabako Vital Kutxaren zuzendaritza organoak kontrolatzen dituena. Datozen udal hauteskundeetako emaitzengatik PPk Vital Kutxaren kudeaketa kontrolatzeari utziko balio, eta beste herrialdeetan egungo indar erlazioa mantenduko balitz, bategite prozesuak bultzada berria jaso lezake berehala, eta aukera legoke epe motzean EAErako kutxa bakar bat lortzeko eta kutxa hori Espainiako Estatuko finantza erakundeen artean aurreko lerroan jartzeko.
Alferrik galdutako bi urte
Duela bi urte iragarri zuten ofizialki, hiru presidenteak han zirela, EAEko Aurrezki Kutxen bategite eta integrazio prozesua. Egungo marko juridiko politikoa eta indar banaketa dela eta, hasiera-hasieratik baztertu zuten Nafarroako Aurrezki Kutxa bategite prozesu horretatik. Azken urteotan, lau Kutxen artean izan dira akordio batzuk, baita sinergia gisako batzuk ere –Hego Euskal Herriko Aurrezki Kutxen Federazioko kide dira Nafarroakoa eta EAEko hirurak–, eta nork bere probintzian lan egiteko elkarrenganako errespetua ere gorde da. Hori guztia apurtu egin da azken aldian, eta denak ari dira hedatzen aukera handienak dituzten lekuan, nahiz eta ondoko kutxaren herrialdean izan.
Aurreko urtean, behin eta berriro entzun genituen bategitearen aldeko jarrera duten euskal Kutxetako presidenteen adierazpenak; “prozesuak indarrean dirauela” nabarmendu zuen adibidez Xabier Irala, BBK-ko presidenteak. Bategitearen ondorio ekonomikoei buruz eginiko azterketa tekniko batek dioena aintzat hartuta, “orain kutxa bakoitzak duen balioa batuta baino %50 balio handiagoa izango lukete hirurak bat eginda baleude”. Gregorio Rojo Vital Kutxako presidenteak EAEko eta Nafarroako gainerako kutxekin aliantza estrategikoak lortzearen aldeko interesa azaldu zuen, baina segituan, batzarrak baztertu egin zuen integrazio egitasmoa. Hurrena, Carlos Etxepare Kutxako presidenteak zera adierazi zuen: “[hiru Kutxen bategiteak] beste maila batean jokatzea ahalbidetuko liguke, Champions-en”. Aurten, BBK-ko presidenteak esan omen du euskal Kutxen elkartzea aurten zehaztuko dela. PPko Arabako diputatu nagusiak berehala gaitzetsi du aukera hori.
Iratxe Sorzabalek sufritutako torturen gaineko testigantzak jasotzen ditu dokumentalak. Maiatzaren 20an emango dute dokumentala, 23:40an. Iaztik dago Primeran plataforman ikusgai, baina lehen aldiz emango dute telebistan.
EHUren ikerketa batean, haur batzuk arkatza eta beste batzuk teklatua erabilita jarri dituzte idazten. Helburua zen jakitea ea irakurtzeko eta idazteko ikasketa-prozesuan alderik badagoen. Emaitza argia atera dute: haurrek eskuarekin egindako mugimenduen bidez ikasten dute... [+]
Epaiketetan aldeen arteko akordio aukera iritsi daiteke ahozko auzia hasi baino minutu batzuk lehenago. Auzi honetan akusatuek publiko egin dituzte orain arte egondako negoziazio saioak, eta azkena aste honetakoa izan da, ezagutarazi den moduan porrot egin duena. Akordiorik egon... [+]
Euskaraldia martxan da, hizkuntza ohiturak aldatzea bultzatzeko ekimen erraldoia. Milaka eta milaka herritarrek konpromisoa hartu dute, hamaika egunotan, euskarak presentzia gehiago izan dezan euren eguneroko bizitzan. Askorentzat pauso txikia baina ahalegin handia izango da,... [+]
Putaren bakarrizketa eroetxean
- Egileak: Franca Rame eta Dario Fo.
- Itzultzailea: Xabi Martinez De Lezea.
- Aktorea: Laura Penagos.
- Noiz: apirilaren 12an.
- Non: Zizurkilgo Atxulondo Kultur... [+]
"Weissman kanpora, sionismo-faxismoa suntsitu" idatzi zuen sarean, palestinarrak erailtzeko deia egin baitzuen Granadako jokalariak. "Arrazakeriaren eta Xenofobiaren Aurkako Legea" ezarrita, isun erraldoia jarri diote Indar Gorriko kide bati.
Aurrez adierazitakoa baino egun bat geroago abiatu dira bilerak Istanbulen; Zelenski, Putin eta Trump gabe. Errusiari “behe mailako” delegazioa bidaltzea leporatu diote.
Atarrabiako Paz de Ziganda ikastola ari da antolatzen aurtengo Nafarroa Oinez festa. Gaur aurkeztu dute egun horri begirako abestia eta bideoklipa. Estitxu Arozena bertsolariaren letrarekin eta Igor Martinezek sortutako musikarekin osatu dute.
Ia hiru hamarkada daramatza Aiora Zulaika lasarte-oriarrak Pirritx pailazoa gorpuzten, eta haurrei eta familiei irri egiteko espazio goxo bat eskaintzen, errebeldiaz eta asmo eraldatzailez. Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoek “Maite zaitut” herri omenaldia jaso... [+]
Azterketa euskaraz egitea debekatzen dietela salatu du Baionako Bernat Etxepare lizeoko Euskal Herrian Euskaraz taldeak. Pasaden urtean egindako eskakizunei jarraiki, aurten ere azterketak euskaraz egiteko eskatu dute.
Irailetik mediku euskaldunik gabe daude Elizondoko (Nafarroa) herritarrak. Horrez gain, udan medikurik gabe geratzearen beldur da Baztango Osasun Plataforma. Ekainaren 4an, bizikleta martxa egingo dute herrian.
Ostia kolektiboko milintanteek 8.742 euro ordaindu beharko dizkiote Bouygues enpresari, eta beste 2.000 euro abokatuen gastuentzat. 2022ko abenduan buruturiko desobedientzia ekintzan promotore horren maketa bat zikindu izanagatik zigortu dituzte.