Laugarren kirola
- Astearte buruzuria da Euskal Herriko txoko gehientsuenetan lan giroa da nagusi. Jendea korrika eta presaka dabil batetik bestera, fabriken tximiniak kea etengabe botatzen ari dira eta auto-iladak nonahi daude. Andoaingo Goiburu golf zelaian, ordea, oso bestelako giroa dago. Bakea arnasten da. Belar moztu berriaren usaina, txorien kantuen doinua, haize epelaren gozotasuna. Golfa ezagutzen ez duzuenok Heidiren marrazki bizidunetako giroa deskribatzen ari garela pentsatuko duzue. Golfa ezagutzen duzuenok, berriz, badakizue zertaz ari garen. Kirol honek xarma berezia du, eta adituen esanetan oso gutxi dira behin probatu eta gero errepikatzen ez dutenak.
Jon Otaño da horietako bat. Golfak gizon honen bizitza aldatu du. Orain sei urte Andoaingo fabrika batean egiten zuen lan, eta gaur egun Goiburu golf eskolako irakaslea da. «Golfean hasi nintzenean mundu berri bat aurkitu nuen. Laneko estresa alde batera utzi eta lasaitzeko oso baliagarria egin zitzaidan. Poliki-poliki serioago hartzen hasi nintzen, eta azkenean irakasle titulua atera nuen», adierazi digu Otañok.
Golfak elitista ospea izan du betidanik, aberatsen kirola deitu izan zaio. Jon Otañok ere askotan entzun du hori, baina ez dago ados, «golfa elitistatzat jotzen dutenek ez dute kirol hau ezagutzen. Ez dute inoiz golf zelai bat bisitatu. Golf zelai batean askotariko pertsonak aurki daitezke. Golf jokalariek ez dute perfil jakin bat, elkarrekin batere antzik ez duten pertsonak dira».
Ez zaio arrazoirik falta Otañori. Hortaz jabetzeko aski da Goiburu golf zelaian buelta bat ematea, eta bertan dagoen jendeari erreparatzea. Askotariko pertsonak aurkitu ditugu: ikastolako haurrak, erretreta hartu duten gizonezkoak, emakumezko lagun taldeak, negozio-gizonak, arotzak, kazetariak… «Nire lagun bat aspalditik dator hona, eta probatzeko esan zidan. Orain dela hiru hilabete hasi nintzen, eta ia egunero nator. Oso kirol polita da, eta azkar hobetzen ari naiz. Ez nuen uste hainbeste gustatuko zitzaidanik», aitortu digu Oscar Badallo kazetariak. Goizeko bederatzietan iritsi da golf zelaira, eta goiza bertan pasatzeko asmoa du.
Golfaren xarmak harrapatu du Badallo, eta bera bezala beste hainbat ere bai. Euskal Herrian 18.000 jokalari federatu baino gehiago daude. Futbola, arrantza eta ehizaren ondoren jokalari federatu gehien dituen kirola da. Goiburu golf zelaiak, esate baterako, 600 bazkide ditu. Ibon Arregi Uranga Goiburuko arduradunaren esanetan, «bazkideen kopurua etengabe doa gora». 2.002. urtean bederatzi zulodun zelaia zabaldu zuten, eta ondoren haurrentzako eskola.
Halaber, arauak ikasi gabe ezin da golfean jokatu. Hona hemen oinarri-oinarrizkoak: golf zelaiek 9 edo 18 zulo dituzte; zulo bakoitzak hiru atal (irteera, kalea eta greena); zulo bakoitzean pilota sartzeko kolpe kopuru jakin bat jo behar da, eta ibilbidearen amaieran ahalik eta kolpe gutxien jotzea da helburua.
Ingurumen eta errespetuarekin lotura duten arauak ere badaude. «Golfa naturarekin lotura estua duen kirola da. Esate baterako, pilota jo eta gero belarra altxatzen badugu belar zati hori konpondu gabe ezin da aurrera jarraitu. Ingurumenarekiko eta gainontzeko jokalariekiko errespetua mantendu behar da», azaldu digu Jon Otaño irakasleak.
Golfak duen beste gauza berezi bat jokalarien janzkera da. Zergatik janzten dira beti hain dotore? Beharrezkoa al da horrela janztea? Jon Otañoren esanetan garrantzitsuena eroso joatea da: «Galtza bakeroak janzten badituzu ez duzu golfean eroso jokatuko. Galtza zabalak eta finak behar dira, polo edo alkandora bat, eta zapata takodunak. Haizea ibiliz gero, bisera bat jartzea ere komeni da».
Alabaina, kirol honekin gozatzeko garrantzitsuagoa da ikasteko grina janzkera baino. Adituek diote bizpahiru hilabetetan maila txukuna lor daitekeela. Goi-mailako jokalaria izateko, berriz, maila psikologiko eta fisiko oso ona behar da. «Jokalari profesionalek ordu asko pasatzen dituzte gimnasioan, baina psikologikoki ere oso indartsuak izan behar dute. Kontzentrazioa da golfean ondo jokatzeko gakoetako bat».
Ibon Arregi Urangak, Goiburu golf zelaiko arduradunak eman dizkigu golfarekin gozatzeko azken gomendioak: «Aurreiritzi guztiak alde batera utzi behar dira. Inolako presarik gabe hona etorri eta inguruarekin gozatu behar da. Pazientzia ere beharrezkoa da, ez baita berehala ikasten». Prezioei dagokionez, egun bateko jardunak 6 euro balio du eta urteko kuotak 180.
-Approach: Green-era gerturatzeko kolpea.
-Birdie: Par-aren azpitik kolpe bat emanda pilota zuloan sartzea.
-Bogey: Par-aren gainetik kolpe bat ematea.
-Eagle: Par-aren azpitik bi kolpe emanda pilota zuloan sartzea.
-Green: Zuloa dagoen zonaldea. Belarra motzagoa du, eta bertan pilotari azken kolpea eman behar zaio.
-Par: Pilota zuloan sartzeko edo golf zelai bateko ibilbidea osatzeko beharrezkoa den kolpe kopurua.
-Putt: Green-aren barruan pilota zuloan sartzeko ematen den kolpea.
-Swing: Pilota makilarekin jotzeko jokalariak egiten duen mugimendu sekuentzia.
-Tee: Zulo baten irteera puntua.
ARABA:
-Zuia. E-posta:
zuiagolf@zuiagolf.e.telefonica.net
-Larrabea.www.larrabea.com
-Izki. www.izkigolf.com
BIZKAIA:
-Neguri. E-posta:rsgn@rsgolfneguri.com
-Laukariz.www.cclaukariz.com
-Artxanda. www.clubdegolfartxanda.com
-Meaztegi.www.meaztegigolf.com
GIPUZKOA:
-Hondarribia.
www.golfsansebastian.com
-Zarautz. www.golfzarautz.com
-Basozabal. www.golfbasozabal.com
NAFARROA:
-Gorraizko Gaztelua.
www.golfgorraiz.com
-Zuasti. www.zuasti.com
-Ulzama. www.golfulzama.com
IPARRALDEA:
-Ilbarritz. www.golfbiarritz.com
-Biarritz Le Phare. www.golfbiarritz.com
-Makia. www.makiagolfclub.com
-Xiberta. E-posta:
golf.chiberta@wanadoo.fr
-Epherra. E-posta: golfepherra@wanadoo.fr
Golfa Eskoziako kostaldean jaio zen XV. mendearen hasieran. James II.a erregeak ez zuen kirola oso gustuko eta golfa debekatzen saiatu zen, baina kirol honek jende artean lortu zuen arrakasta ikusita atzera egin behar izan zuen. Gauzak horrela, Jakobo IV.ak kirol ofiziala izendatu zuen XVI. mendean. Bere ilobak, Maria I.ak, Frantzian egin zituen ikasketak, eta herrialde horretan barrena zabaldu zuen golfarekiko grina.
Ingalaterran ere sekulako zabalkundea izan zuen golfak. XVII. mendean Londoneko aristokraten artean modan jarri zen, eta agintariek zenbait neurri hartu behar izan zituzten. Izan ere, aristokratek Londonen erdialdean jokatzen zuten eta leihoak eta ateak hausteaz gain, zenbait pertsona ere zauritu zituzten. Geroztik, golf zelaietan bakarrik joka daiteke.
XVIII. mendean golfeko lehen elkarteak sortu ziren, besteak beste, Honourable Company of Edinburgh Golfers (1744) eta St. Andrews Society of Golfers (1754). Elkarteen ondoren, txapelketak hasi ziren. British Openaren aurrekaria, Primer Major txapelketa, 1860an jokatu zen lehen aldiz eta Willie Parkek irabazi zuen. Amerikako Estatu Batuetan ere zabalkunde handia izan zuen golfak, horren lekuko, AEBetako Golf Elkartearen sorrera (1894an) eta Emakumezko US Openarena (1895ean).
Gaur egun hain ezaguna den Augustako Opena, berriz, 1.933. urtean sortu zen. Gogoratu Jose Maria Olazabal hondarribitarrak birritan irabazi duela torneo hau. Baina historiako golf kolpe ezagunena astronauta batek eman zuen. 1971. urtean Alan Shepard astronautak golf makila bat hartu eta pilota bat astindu zuen ilargian. Milioika pertsonek ikusi zuten telebistaz. Gaur egun, Alan Shepardek erabili zuen makila AEBetako Golf museoan dago ikusgai.
Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]
The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]
Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]
Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.
Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.
GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]
"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.
40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]
%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.
Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]
Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.
1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.
Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]
Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]