Zer da Espondilitis Ankilopoietikoa?


2003ko martxoaren 09an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ez zaitu hilko, baina gorriak ikusteko zaude» esan zion Pellori 1987an, espondilitis ankilopoietikoa izeneko artritis mota diagnostikatu zion traumatologoak. Orduz geroztik, ahalik eta ongien bere burua zaintzen saiatu da Pello (berak hala dio izorrategi.org web gunean. Dena den, lankideok etenik gabeko lanean ezagutu dugu Pello). Hasieratik, Indometacina botika hartzen zuen eta igeriketa eta ariketa fisikoak zituen lagun. 1995erako ordea, lepoa kaltetuta zuen eta laster eskuineko belaunarekin arazoak izaten hasi zen. Erremedio gehiagoren bila ahalegindu zen: gimnasia eta antigimnasia ikastaroak, magnetoterapia, osteopatia, kiropraxia, akupuntura...

ARGIAk Interneten duen Sareko ARGIAren sortzailea ordea, gaixotasunari buruzko informazioa eskuratzeko irrikitan zen eta Interneterako zaletasuna aprobetxatuz nabigatzeari ekin zion. 2000. urteaz geroztik informazio asko bildu zuen gaitzari buruz eta web gunea sortzea ere buruan zerabilen. Ez zegoen aseta ordea zuen informazioarekin eta bila jarraitu zuen.

Pellok, berak sortutako izorrategi.org web gunean, espondilitis ankilopoietikoaren sortzaile gisa bi faktore aipatzen ditu. Lehenengo teoriaren arabera, gaixotasun kroniko hau dutenek HLA-B27 marka genetikoa dute. Bigarren teoriaren arabera, bakterioak dira gaitzaren eragile. Pellok bigarren teoria hau ezagutu zuenean, zera galdetu zion bere buruari: «Egunen batean aurkitzen bada bakterio bat zela denaren errudun eta urteak alferrik galdu ditugula ohiko tratamenduarekin?». Kezka hori zuela, 2001eko udaberrian bere egoera fisikoa ahultzen zihoala nabaritu zuen. Bost urte lehenago kortisona hartzen hasi zen, baina kopuru txiki hura jada ez zuen nahikoa. Gaitza ez dago sendatzerik, baina mina arintzeko asmoz eta mugikortasuna ahalik eta gehien mantendu asmoz, Pellok bigarren teoria hau hobeto ezagutzea erabaki zuen.

Bila ari zela Londreseko klinika batean Ebringer izeneko medikuak gaitz hau Klebsiella Pneumoniae bakterioarekin lotzen zuela jakin zuen. Bakterio hau kolonean bizi da eta almidoiak jartzen omen du martxan. Bakterio hau «berotzen» denean izaten dira espondilitis broteak. Horrela ezagutu zituen Pellok Almidoi Gutxiko Dieta eta Almidoirik Gabeko Dieta. 2001eko ekainean almidoiak bere organismoan zuen eragina frogatzen hasia zen.

Botikak hartu eta ariketa fisikoak egiteaz gain, dieta bereziari ekin zion. Bere web gunean esaten duenez, etxekoak aspertu zituen bere esperimentuekin; almidoi gutxi edo batere ez zuten jakiak deskubritzen aritzen baitzen. ARGIAn ere poliki-poliki dietaren nondik-norakoez jabetzen hasi ginen: ez zuen ogirik jaten, zerealak eta lekak alboratu zituen; pasta, irina, lentejak, babarrunak, patata... Goiz erdian bere hamaiketakoarekin agertzen zen: txokolate pixka bat, intxaur batzuk... Haragi kontuak utziak zituen Pellok eta dieta berriarekin hasi zenean berriz, haragia, arraina, arrautzak eta batez ere entsaladak jaten hasi zen.

Urtebete igaro ondoren, 2002ko udan beste dieta mota bat ezagutu zuen Jean Seignalet Monpellier inmunologoaren eskutik. Antzinako Dieta, Desintoxikazio Dieta edo Dieta Hipotoxikoa deitzen zaio erregimen honi. Zerealak eta esnea debekatzen ditu erregimenak, beste makina bat baldintzaren artean. Pellok, almidoirik gabeko dieta eta azkena aipatu dugun dietaren arteko konbinaketa egitea erabaki zuen. Gaixotasuna arintzeko bide berezi honek onurak ekarri dizkiola nabarmentzen du Pellok eta horretarako neurgailu batzuk aipatzen ditu adibidetzat. 2001eko abuztuan VSG edo ESRa 83an zeukan eta PCRa 70ean. 2002ko urrian 42an eta 19an zeuden. Berak atera zituen kalkuluen arabera, aurtengo udan inflamazio tasa normaltzera heltzea espero du.


GAIXOTASUN KRONIKOA.

Espondilitis ankilopoietikoa artritis mota bat da, gaixotasun inflamatorioa. Sistema inmunologikoaren alterazio bat dela esan daiteke. Ohikoena bizkarrezurrean eragitea da eta mina eta gogortasuna eragiten du. Bizkarrezurraz gain artikulazio periferikoak deitutakoak ere erasan ditzake, hala nola, belaunak eta orkatilak (ikus marrazkiak). Bestelako ondorioak ere jasan daitezke gaitz hau dela-eta. Begiak sumintzen zaizkie batzuei, besteek balbulopatia kardiakoak izaten dituzte, alterazio neurologikoak ere sufri daitezke.

Aipatu ditugun sintoma hauek guztiak ez ditu gaixo bakar batek izaten, noski. Larritasun maila desberdinak izaten dira. Badira gaitza izan arren eguneroko bizitza egiteko oztopo handiegirik ez dutenak eta badira bizitza kalitatea nahiko kaxkarra dutenak. Pelloren kasua larritasun maila handikoa dela esan dezakegu. Gaitz honek broteak eragiten ditu eta brote hauek areagotu egiten dira gaixoaren egoeraren arabera. Lanak, estres egoerek, senideren baten heriotzak... eragina dute. Egoera larri batek eragin ditzakeen ondorioak intuitiboak dira, baina kontuan hartu behar da ohiko egoeran sufritzen ari badira, Pellok jasan behar izan duen egoerak nola eragin dezakeen, bai fisikoki eta baita psikologikoki ere.

Tratamenduei dagokienez, aipatu dugu lehen gaixotasunak sendabiderik ez duela eta medikuntza ofizialak botiken bidezko tratamendua aholkatzen du, batetik, mina arintzeko eta bestetik, mugikortasuna ahalik eta gutxien galtzeko. Pellok bide berriak jorratu zituen ordea, 2000. urteko ekainaz geroztik. Botikak, ariketa fisikoa eta dieta berezia metodikoki betetzen zituen atxilotu eta kartzelarako agindua eman bitartean


Azkenak
Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


2025-06-27 | Elhuyar
Adimen naturala

Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]


Eguneraketa berriak daude