Angeles Mastretta idazlearen aipu hau aitatzen dut ahal dudan guztietan: “Nahigarria litzateke egia absolutuaren jabe sentitzen ez den jendea izatea sinesgarriena. Iritziz aldatu dezakeen jendea, jende zaurgarria, ageriko akastuna, ahula, akatsak onartzeko gai dena. Denetariko erantzunik ez duen jendea”.
Baina errealitatea beste bat da. “Segurtasun irudia da bertsoan gehien baloratzen dena. Segurtasuna transmititzen duzunean baloratzen da egiten duzun lana, hori da lehen galbahea”. Maddalen Arzallusen hitzak dira, Uxue Alberdik Kontrako eztarritik liburuan jasotakoak.
35 urte bete ditut eta hamar daramatzat jendaurrean etengabe hitz egiten: Pikara Magazine-aren aurkezpenetan, jardunaldi feministetan edota kazetaritza kongresuetan, irakurketa klubetan, mota eta formatu guztietako hedabideetan. Aldizkariaren arrakastaren ondorioz erreferente bihurtu ginen bere sustatzaileok eta jende askok pentsatu zuen askotariko gaietan zeresana izango genuela. Esaterako, ezpainetako barraren komertzializazioaren mendeurrenari lotutako erreportaje baterako hitz egin dut eta polimaitasunari buruzko ponentzia eskaini dut unibertsitate batean. Ez naiz ez makillajearen historian ezta harreman sexu-afektiboetan aditua, baina feminismoa hain aterki zabala izanik (ez baita gaia, baizik eta begirada), gai andanaren inguruan diskurtsoa emateko aitortza jaso dugu erreferente feministaren estatusa lortu dugunok.
Gero eta eskarmentu gehiago badut ere, nabaritzen dut aldi berean gero eta erresistentzia gehiago ere baditudala jendaurrean hitz egiteko orduan. Seguruenik, adituaren paperak segurtasun irudi faltsua ematea exijitzen duelako.
Esposizioak dakarren ezinegona metatuz joan zait barnean, antsietate forma hartuz. Hitzaldi bat eman dudan azken aldietan zapore mingotsa geratu zait: hanka sartzeren bat egin dudalako eta ondorioz errua eta lotsa sentitu, publikoan zeuden emakumeak ni baino arituagoak zirelako edota estresak nire gorputza nola zurruntzen zuen sentitu nuelako.
Argia-n dagoeneko bi artikulu idatzi ditut gai honen bueltan, lehenengoa emakumeek hedabideetan adituaren rola hartzeko ditugun erresistentziei buruz eta bigarrena plazandreok sentitu ohi dugun iruzurtiaren sindromea eguneroko eraso matxistekin lotuz. Bietan esan dut kontua ez dela emakumeoi ahalduntzea exijitzea baizik eta gure jarduna mugatzen duten dinamika patriarkalak identifikatzea (horretarako tresna paregabea da Kontrako eztarritik liburua). Arzallusek eman du gako bat: maskulinitate hegemonikoak ezartzen dituen baloreak auzitan jartzea. Eta Mastrettak proposatu du irtenbidea: zalantzaren laudorioa.
Cony Carranza Castro herri hezitzaile feministari galdetu nion ea liderra sentitzen zen. Ezetz erantzun zidan, nahiago zuela bere burua bideratzaile bezala, zubi bezala, antzematea. Bob Pop idazlea eta telebistan umoregilearen aipu hau ere geratu zait grabatuta: “Nik egiten dudan bakarra da dibertigarria bihurtzea nik baino askoz gehiago dakien jendeaz ikasi dudan diskurtsoa. Nire asmoa da ideia bat botatzea, berarekin jolastea eta jendeak harekin hausnartu dezala. (…) Gustatuko litzaidake bide bat zabaltzea benetan interesgarria den iturrietara eta ezagutzetara heldu daitezen”. Hori da nire ezinegona baretu duen gakoa: adituaren figura patriarkala baino bideratzaile feministarena nahiago dudala berrestea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gauzak ez dira horrela, baina horrelaxe daude, bai. Euskal erreferente politiko ofizialak Espainiara eta Frantziara begira daude Euskal Herrira bainoago. Estebanek eta Otegik etengabe kontseiluak ematen dizkiote Sánchezi gobernagarritasun modu berriaz eta Espainiako... [+]
Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.
Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]
Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]
Twerk klasean gertatu zen, Bilbon. Merkataritza-gune batean dago dantza eskola, eta gortinek ez dituzte kristalak erabat tapatzen. Emakumezko lau ikasleok eta irakasleak luzaketak egiten geundela, gure short labur eta top-ak jantzita, bi mutiko hasi zitzaizkigun kristalaren... [+]
Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.
Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]
Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]
Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]
Ekain amaieran iragan da Banka eta Urepeleko eskola publiko uztartuetako urte hondarreko ikusgarria. Eskola gehienetan bezala, Bankako ama-eskolako irakasleak eta Urepeleko lehen mailako bi irakasleek, hirurek elkarrekin, urtero antolatzen dute haurren emanaldi nagusia:... [+]
Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.
Euskal Herrian ere... [+]
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]