Zalantzaren laudorioa

Baina errealitatea beste bat da. “Segurtasun irudia da bertsoan gehien baloratzen dena. Segurtasuna transmititzen duzunean baloratzen da egiten duzun lana, hori da lehen galbahea”. Maddalen Arzallusen hitzak dira, Uxue Alberdik Kontrako eztarritik liburuan jasotakoak.

35 urte bete ditut eta hamar daramatzat jendaurrean etengabe hitz egiten: Pikara Magazine-aren aurkezpenetan, jardunaldi feministetan edota kazetaritza kongresuetan, irakurketa klubetan, mota eta formatu guztietako hedabideetan. Aldizkariaren arrakastaren ondorioz erreferente bihurtu ginen bere sustatzaileok eta jende askok pentsatu zuen askotariko gaietan zeresana izango genuela. Esaterako, ezpainetako barraren komertzializazioaren mendeurrenari lotutako erreportaje baterako hitz egin dut eta polimaitasunari buruzko ponentzia eskaini dut unibertsitate batean. Ez naiz ez makillajearen historian ezta harreman sexu-afektiboetan aditua, baina feminismoa hain aterki zabala izanik (ez baita gaia, baizik eta begirada), gai andanaren inguruan diskurtsoa emateko aitortza jaso dugu erreferente feministaren estatusa lortu dugunok.

Gero eta eskarmentu gehiago badut ere, nabaritzen dut aldi berean gero eta erresistentzia gehiago ere baditudala jendaurrean hitz egiteko orduan. Seguruenik, adituaren paperak segurtasun irudi faltsua ematea exijitzen duelako.

Esposizioak dakarren ezinegona metatuz joan zait barnean, antsietate forma hartuz. Hitzaldi bat eman dudan azken aldietan zapore mingotsa geratu zait: hanka sartzeren bat egin dudalako eta ondorioz errua eta lotsa sentitu, publikoan zeuden emakumeak ni baino arituagoak zirelako edota estresak nire gorputza nola zurruntzen zuen sentitu nuelako.

Argia-n dagoeneko bi artikulu idatzi ditut gai honen bueltan, lehenengoa emakumeek hedabideetan adituaren rola hartzeko ditugun erresistentziei buruz eta bigarrena plazandreok sentitu ohi dugun iruzurtiaren sindromea eguneroko eraso matxistekin lotuz. Bietan esan dut kontua ez dela emakumeoi ahalduntzea exijitzea baizik eta gure jarduna mugatzen duten dinamika patriarkalak identifikatzea (horretarako tresna paregabea da Kontrako eztarritik liburua). Arzallusek eman du gako bat: maskulinitate hegemonikoak ezartzen dituen baloreak auzitan jartzea. Eta Mastrettak proposatu du irtenbidea: zalantzaren laudorioa.

Cony Carranza Castro herri hezitzaile feministari galdetu nion ea liderra sentitzen zen. Ezetz erantzun zidan, nahiago zuela bere burua bideratzaile bezala, zubi bezala, antzematea. Bob Pop idazlea eta telebistan umoregilearen aipu hau ere geratu zait grabatuta: “Nik egiten dudan bakarra da dibertigarria bihurtzea nik baino askoz gehiago dakien jendeaz ikasi dudan diskurtsoa. Nire asmoa da ideia bat botatzea, berarekin jolastea eta jendeak harekin hausnartu dezala. (…) Gustatuko litzaidake bide bat zabaltzea benetan interesgarria den iturrietara eta ezagutzetara heldu daitezen”. Hori da nire ezinegona baretu duen gakoa: adituaren figura patriarkala baino bideratzaile feministarena nahiago dudala berrestea.