Zaharrak berri mugimendu feministan
Ez da giro feministen artean. Azken urteetan mugimenduaren barrenean eztabaida biziak piztu eta hautsak harrotu dira. Korronte ezberdinen arteko talkek ertz ugari dituzte; trans auziarekin hasi, pornografiaren zein prostituzioaren aboliziorekin segi eta emakume subjektuaren izaera interklasistarekin buka. Hainbestekoa da liskarra emakumetasuna bera ere auzitan jarri dela, eta ondorioz, feminismoaren subjektu askatzailearen izaera.
Alabaina, ez da mugimendu feministan zatiketak gertatu diren lehen aldia. Bigarren olatuko feminismoaren aparrek Ipar Euskal Herriko kostaldea jo zuten lehenik, han sortu baitziren Euskal Herriko lehendabiziko elkarte feministak, 1960ko eta 1970eko hamarkaden mugan. Hegoaldean, diktaduraren ondorioz, beranduxeagora arte itxoin izan behar genuen.
Garaiko mugimendu feministan bi korronte nagusi zeuden: feminismo erradikala eta feminismo sozialista. Erradikalen ustez patriarkatua mendekotasun-egoera ahalbidetzen zuen sistema politikoa zen. Korronte honek ondorioztatu zuen gizarteko gatazka nagusia generoen arteko talka zela. Emakumeen eta gizonen arteko harremanak klase borrokarekin parekatzen zituzten eta uste zuten gizonak zirela emakumeak menderatzen zituen sexu-klase menderatzailea. Korronte honen parte batek, halaber, ezberdintasunaren feminismoaren alde egiten zuen, hots, emakumeen askapena bilatzen zuten balore femeninoen aitorpenaren bidez, baina gizonekin parekatu gabe. Feminismo sozialistak, aldiz, ondorioztatu zuen sistema menderatzailearen jatorria kapitalismoaren eta patriarkatuaren arteko harremanean zegoela. Emakumeen askapena sozialismoaren aldeko borrokaren barrenean txertatzen zuten, eta oro har, berdintasunaren feminismoaren aldekoak ziren.
Bi korronteen arteko auzi garrantzitsuena militantzia ereduaren ingurukoa izan zen. Sozialistak militantzia bikoitzaren aldekoak ziren; izan ere alderdi eta sindikatuetan jarrera matxista ugari zegoela aitortu arren, horietan ere parte hartu behar zutela uste zuten, Emakumearen askapena langile klase osoak kapitalismoa suntsitzeko egin beharreko iraultzarekin lotzen zuten. Erradikalak, aldiz, militantzia bakarraren —hau da, soilik mugimendu feministan militatzearen— aldekoak ziren, sindikatuetan eta alderdietan borrokatzea interes maskulinoen alde aritzea zela zeritzoten eta.
Eztabaida hori Leioan islatu zen lehen aldiz, 1977an egin ziren Euskal Herriko I. Topaketa feministetan. Bi korronteak aurrez aurre aritu ziren eta eztabaida oso bizia izan zen. Baina gatazkaren gorena 1979ko Granadako (Espainia) topaketetan lehertu zen: oihu eta irain larriak izan ziren. Askok aretoa utzi eta alde egin zuten, tartean Hego Euskal Herritik joandako hainbat feministak.
Liskarrak liskar eta zatiketak zatiketa, argi dago feminismoa eta emakumeen askapenaren aldekoa izan dela Aro Garaikideko gizarte mugimendu garrantzitsuenetako bat. Bere borrokak gizarte hobe eta justuagoaren aldeko bidea ireki digu. Hala jarrai beza!
Egun osoko egitarauarekin elkartuko dira, eta Euskal Herria feministaranzko bidean, nondik, nora eta nola trantsitatu nahi duten zehazten jarraitzeko konpromisoa berretsi nahi dute.
Musikan inoiz ez dela diskriminaziorik egon adierazi du Alex Sardui abeslariak, eta haserre erantzun diote Euskal Herriko musikagintzako emakumeek*, 150 lagunek sinaturiko komunikatuan: “Denbora asko daramagu tankera honetako egoerekin nazkatuta”. Barkamena eskatu du... [+]
“Hankartean hau dauka baina berak erabakiko du neska edo mutila den” –guraso aurrerakoien modako esaldia–. Elkarrizketarik ez da sortzen plazan, ea bakoitzaren ustez “neska” edo “mutila” izatea zer ote den hankartean genital bat... [+]
Pertsona migratzaile asko eraman ditu Aritzek bere autoan, Poliziak ez ditzan harrapatu, gaueko iluntasunean ez daitezen galdu eta batetik bestera seguru ibili daitezen. Bereziki gogoan ditu Irundik Hendaiara muga gurutzatzen lagundu eta etxean lotan izan zituen emakumea eta... [+]
Narges Mohammadi Bakearen Nobel Saridunak eta beste 33 preso politikok gose greba hasi dute irailaren 15ean. Gaur, irailak 16, bi urte dira Mahsa Amini emakume kurdua Irango Poliziaren jipoiaren ondorioz hil zela. Buruko zapia gaizki jarrita eramateagatik atxilotu zuten.
"Kaixo Garbiñe! Asko gustatzen zait egiten duzuna. Ugalkortasunarentzat sendabelar baten bila ari naiz baina zure liburuan ez dut aurkitu. Bizi naizen lekuan inork ez daki horri buruz”. Mezu hori jaso nuen hilabete dela Instagrameko pribatutik eta eragin... [+]
Martxoan aurkeztu zuen Olatz Dañobeitiak azken zortzi urteotan garatu duen lana, Militantzia eta errepresio politikoaren azterketa feminista bat: 90eko Ezker Abertzaleko emakumeen kasua tesia. Horren aitzakian, horretan sakontzeko, bildu gara Lekeition berarekin... [+]
Sarean lan egiteko elkar entzutea eta errespetatzea “nahitaezkoa” da Aitor Bedialaunetarentzat (Ondarroa, Bizkaia, 1991). Euskal Gorrak, Pertsona Gorren Elkarteen Euskal Federazioko presidentea zeinu hizkuntzaren kalitatea zaintzearen garrantziaz mintzatu da. Salatu... [+]
Hondarribiko jai egun handian, Alarde tradizionalak eta Jaizkibel konpainia parekideak bat egin behar zuten lehen aldiz abiapuntuan, baina argazki hori saihesteko, tradizionaleko konpainia guztiak berandu joan dira hasiera puntura. Plantoak planto, ordea, lehen aldi ugari bizi... [+]
Munduko Medikuak PiztuPower proiektu "eraldatzailea" abiarazi du, Nafarroako emakume afro-ondorengo gazteei laguntzeko eta aktibismoan trebatzeko etengabeko formakuntzaren bitartez.
Hondarribiko Alarde tradizionala eta Jaizkibel konpainia desfilatzen aterako dira, urtero bezala, irailaren 8an. Baina orain arte EAJk gobernaturiko udala Abotsanitzek eskuratu du eta egin dituen aldaketek hautsak harrotu dituzte Alarde tradizionalean. “Konpainia guztiak... [+]
Neska gazteak agertzen dira irudietan eta Telegram bidez zabaltzen dituzte. Irailaren 1ean kanpaina bat abiatuko dute sare sozialen bidez, gobernuak neurriak hartu ditzan.
Sentsibilizazio saioen, hitzaldien eta sare sozialen bidez aktibismo antikapazitista egiten du Juncal Cepedak (Irun, Gipuzkoa, 1986). Txikitan ez du erreferente desgaiturik izan, eta besteei laguntzeko eta erreferenteak sortzeko egiten du dibulgazioa. Sare sozialen bidez,... [+]