“Supermerkaturik gabeko otsaila”, hurbileko jatetxe, komertzio eta baserriei kontsumitzeko
Zazpigarren urtez segidan, Suitzako En Vert et Contre Tout elkarteak antolatu du Février sans Supermarché ekimena, helburutzat daukana herritarrak animatzea hilabetez beren erosketak ez egitera banaketa konpainia handien super edo hiperretan, baina hurbileko ekoizle eta saltzaile txikien artean. Kanpainak jada badauzka jarraitzaileak Suitzaz gain Belgikan, Suedian, Frantzian eta beste zenbait herrialdetan.
Surper eta hipermerkatu handiei boikot egitea ez da gaur goizean asmatua, kontsumismoaren kontrako borroka aspaldikoa den bezala, nahiz eta minoritarioa. Gauza da 2017an Suitzako Neuchâtel hirian En Vert et Contre Tout talde ekologista berriak erabaki zuela Supermerkaturik gabeko Otsaila antolatzea, Facebook bidez kontaktatutako herritar boluntarioak mobilizatuz. 800 herritarrek hartu zuten parte duela sei urteko ekintza hartan. Hurrengo urtean, 2018an, 20.000 pertsona zeuden hitz emanak Suitzaz gain Frantzian ere zabaldua zen kanpainan parte hartzeko.
Zazpi urte beranduago, 2023an, helburu bera dauka Février sans Supermarché ekimenak, antolatzaileek azaltzen dutenez: “Komertzio independenteak sustatu nahi ditugu, hurbileko epizeriak berriro ezagutarazi, ekoizle txikiak sustatu, handizka edo graneleko erosketak bultzatu, jendea denda txiki eta azoketara eraman berriro, beharrezkoa ez duguna ez erosten ikasi… Helburua da otsailean saiatzea kontsumitzeko ohiturak aldatzen eta horiek urte osora zabaltzea. (…) Erronka hau baliatu nahi dugu, era berean, saltoki handiei jakinarazteko ez gaudela ados beren produktuen gehiegizko enpaketatzearekin, elikagaiek daramatzaten alimalezko kilometroekin, pertsonen zukutzearekin eta beren prezioekin ekoizle txikiak bezala hurbileko merkataritza zanpatzearekin”.
Aurreko edizioetan, Covidaren garaiekoetan, oso kontutan eduki duten bezala pandemiaren kontrako politika publikoek lehenaz gain gehiago indartu dituztela saltzaile erraldoiak eta are gehiago estutu ekoizle eta saltzaile txikiak, aurtengo edizioan Supermerkaturik gabeko Otsailaren antolatzaileek aipamen berezia egin diote energiaren garestitzeak eragin baserritarrei, azokei eta komertzio txiki independenteei eragin dien kolpe zakarrari. Azken hilabeteotan are nabarmenago geratu baitira agerian agro-industriaren kontraesanak eta populazioaren zati handi baten pobretze azkarra, gero eta ugariagoak baitira elikagaiak eskuratzeko laguntzetara jo behar dutenak.
“Antolatzaileak –diote Vert et Contre Tout taldedik– zalantzan egon dira ekimena aldatu ala ez eta azkenean erabaki dute aurrera jarraitzea. Erronka ez baita soilik ‘hobeto kontsumitzeko’ konpromiso indubiduala, aitzitik, jendeei aukera ematen die elkartu, elkarri lagundu eta elkarrekin antolatzeko beren balioei hobeto lotzen zaien elikatze sistema bat. Zeren eta herritar indibidualak ez baitira txirotze izugarriaren kalteak nozitzen dituzten bakarrak: komertzio txikiek ere kalte gogorrak sufritzen dituzte, eta horietako batzuek itxi behar izan dute. Granelean saltzen duten epizerietako dendariek laguntza eskari larria zabaldu dute Covidagatik ezarritako konfinamenduek beren bezeroak desagerrarazi dituztelako, eta okin askok beren okindegiak zerratu behar izan dituzte energiaren garestitzeak itota. (…) Horregatik sinesten dugu are garrantzia handiagoa daukala Supermerkaturik gabeko Otsailak: gure laguntza inoiz baino beharrezkoagoa dute komertzio independenteek, ostatuek eta etxalde txikiek”.
Kanpainaren antolatzaile suitzarrek deklaratzen dute ez dutela inolako diru-laguntzarik jasotzen eta taldea boluntarioz baizik ez dela osatzen. Bestalde, ohartzen dira hilabete oso bat supermerkatuetara jo gabe bizitzea ez dela pario erraza, batik bat jada lekuko ekoizle eta komertzio guztia desagertua den eremuetan, baina distopiarako bidean hain urrutira iritsitako lekuetan ere beti dado ahalegintzea hipermerkatuen eta agroindustriaren atzaparretatik ihes egiteko urrats txikietan, izan inguruan barazki edo okelaz osatutako saskiak eskaintzen dituen baserritarrarekin harremanetan sartzea edo lantokiko kafe makinari muzin eginda auzoko edo poligonoko ostatura joatea aspaldiko partez.
Lotura honetatik aurki daitezke Supermerkaturik gabeko Otsailean parte hartzen duten talde guztiak.
Irailaren 9tik 12ra hamaika ekintza antolatu dituzte, herriko eragile, ekoizle eta merkatariekin elkarlanean. Gure lurra, gure jatekoa lelopean, herritarrak “bertako produktua zaintzera” bultzatu nahi dituzte, besteak beste. Ostiralean da hitzordu nagusia: azokak... [+]
Hamargarren urtemuga ospatuko du aurten Nafarroako Azoka Ekologikoak. Berrogei postuko azokaz gain mintzaldiak, tailerrak, kontzertuak eta erakusketak izanen dira
Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Lanez lepo harrapatu dugun arren, eskuzabal hartu gaitu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak; elkarrizketarako aurrez adostuta genuen denbora luzatzen utzi digu, luze jo baitu solasaldiak. Karguan urtebete egin duelarik, berrikuntzaz aritu gara Begoña Pedrosarekin,... [+]
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak iragarri duelarik hainbat ikastetxe eta zonaldetan sukaldeak jarriko dituztela, EHIGE gurasoen federazioak dio gaur egun catering-enpresen esku dauden eskola-jantokietako eredua bera aztertzea eta bestelako kudeaketa bat bultzatzea dela... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Intxaurrondoak ekainean emango du bere fruitua. Lan bikaina egin du, esfortzuak merezi izan du. Lehen beroaldiekin zirkulazioak eta bihotzak zaintza bereziak behar dituzte. Garrantzitsua da hidratazioa mantentzeko neurriak hartzea –ura, infusioa eta saldak– eta fruta... [+]
Uda da sasoirik oparoena baratzean. bai, behintzat, udaberrian ereintza eta landaketa lanak egin badira. iazko uda ez dadila errepikatu desio dute elikagaiak lurrean eta zeruari begira lantzen dituzten laborariek. Izan ere, batez beste %45 uzta txikiagoa jaso zuten. Datu hori... [+]
Aurten ez dut aparteko ilusiorik San Ixidro egunerako. Ez dut girorik aurkitzen. Ingurura begiratu eta giro ospela. Burua lanean jarri behar izan dut epeltasun bila, eta hara non, azaldu zaizkit gure gazten zain hilabeteak daramatzaten lagunen irribarreak. Bihotza epelxeago dago... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Espainiako Gobernuak Eskola Jantokien inguruko Errege Dekretua atera berri du, Euskal Herri Hegoaldeko eskola jantokien kudeaketan eragingo duena. Spoiler: elikadura sistema osasuntsu eta jasangarri bat garatzeko inolako asmorik erakusten ez duen dokumentua da.
Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta erlauntzarik ere.
Bizkaigane elkarteak elikadura burujabetzan oinarritutako proiektua du Errigoitin (Bizkaia), 1983tik. Instalazioak dauden lur eremutik aterarazi nahi du lur jabeak elkartea. EHNE Bizkaia sindikatuak adierazi duenez, instalazioek lege eta administrazio eskakizun guztiak betetzen... [+]