Sánchezen NATOko tratuak hautsak harrotu ditu zenbait estatu kideren artean
Asteazkenean bozkatuko dute NATOra bideratutako diru kopurua, eta Pedro Sánchez Espainiako presidenteak kuoten igoeran lortutako salbuespenak haserrea piztu du AEBetako eta Europako zenbait herrialdetako gobernuetan.
Asteazkenean erabakiko dute NATOko estatu kideek BPGaren %5 gastu militarrera bideratuko duten edo ez. Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko presidenteak dagoeneko aurreratu du ez duela ehuneko hori onartuko, eta Mark Rutte NATOko idazkari orokorrarekin izandako gutun trukaketetan bi mezu nabarmendu dira: Sánchezek esan du NATOk onartu diola %2,1 bideratzea gastu militarrera, Ruttek, aldiz, erantzun du gutxienez %3,5 izan beharko dela. Bien bitartean, NATOko kide diren zenbait estatutako buruzagiek salatu dute Sánchezi onartutako salbuespena “bidegabea” dela, eta “batasuna” behar dutela estatuek.
“NATOk arazo bat du Espainiarekin”, adierazi zuen asteartean Donald Trump AEBetako presidenteak. Sánchezen erabakiaren aurka agertu da presidente estatubatuarra, eta gogorarazi du gaur egun ere Espainia dela NATOra bere BPGaren ehuneko txikiena bideratzen duen estatuetako bat. Trumpen iritzi bera adierazi dute Europako zenbait estatutako buruzagiek ere. Suediako lehen ministro Ulf Kristersson-ek, esaterako, Sánchezek salbuespena izatea kritikatu du, eta bere bide bera hartu du Mette Frederiksen Danimarkako lehen ministroak; azken horrek gehitu du Sánchezen eskaerak lotura duela Errusiatik urrun egotearekin.
Giro nahasian hartuko da, beraz, asteazkeneko erabakia. Azken astean, Pedro Sánchezek defendatu du BPGaren %2,1 gastu militarrera bideratuta nahikoa dela NATOk eskatzen dituen konpromisoak betetzeko, eta horixe adierazi zuen prentsa aurrean. Ondorio hori Rutterekin izandako zenbait elkarrizketa eta gutunetik atera zuen Espainiako Gobernuak, NATOko idazkari nagusiak “malgutasuna” onartu baitzion Sánchezi. Hala ere, Sánchezen adierazpenak ukatu zituen gerora Ruttek, eta esan ez dagoela “salbuespenik”.
“Malgutasun” horren atzean egon daiteke beto eskubidea. Izan ere, NATOko goi bileretan erabakiak ez dira gehiengoz hartzen, aho batez baizik. Hau da, estatu kide guztiek egon behar dute ados erabakiarekin, edonork baitu erabaki bat blokeatzeko eskumena. Hori horrela, Sánchezek eta Ruttek elkarri bidalitako gutunetan puntu hori kontuan izan dute. Ruttek bidalitako proposamenean idazkera “anbiguoa” dela adierazi dute zenbait nazioarteko analistak, bertan adierazten baitu Espainiak gastu militar txikiagoa izan dezakeela, helburu eta betebeharrak betetzen baditu. Bueltan, Sánchezek erantzun zion kasu horretan ez duela erabakirik blokeatuko.
AEBek bultzatuta
NATOko estatu kideek, orain arte, bere BPGaren %2 bideratu behar zuten gastu militarrera, horrela bozkatu zuten 2014an. Gaur egun, kide diren 23 estatuk betetzen dute erabaki hori: Frantziako Estatuak %2,1 bideratzen du, Espainiakoak, aldiz, %1,3. Hala ere, kopuru hori ez da beti horrela izan: 2022an igo zuten estatu kide gehienek beren kuota, ordura arte aipatutako helburuaren azpitik baitzuten gehienek. Ez zen kasualitatea izan: Ukrainako gerraren ondorioz izan zen.
Beste aldaketa bat izan zen iaz, 2024an: Donald Trumpek berriz irabazi zituen AEBetako hauteskundeak. Eskari garbi batekin heldu zen berriz ere Etxe Zurira: NATOko estatu kideek gastu militarra %5era igotzea. Horixe erabakiko da asteazkenean.
Gastu militarra igotzeari ez
Bien bitartean, NATOn gastu militarraren nondik norakoak erabakitzen ari diren artean, Hego Euskal Herriko hiriburuetan kontzentrazioak deitu dituzte gastu militarra igotzearen aurka. Goizeko 11:30etan izan da Bilbokoa, Isozakiko eskaileretan. Arratsaldez izango dira gainontzeko hiruak: 18:00etan Iruñeko Udaletxe Plazan, eta 19:00etan Donostiako Boulevardean eta Gasteizko Loma Jeneralaren plazan. Kontzentrazioa Gerrarik Ez, Euskal Herriko eskubide sozialen karta, Ongi etorri errefuxiatuak eta Gaurgeroa elkarteek deitu dute.
Giza eskubideen aldeko Sudango abokatu talde baten arabera, Sudan mendebaldeko hainbat herrixkari eraso egin zieten larunbatean eta igandean, eta zibilak tiroz hil edota bizirik erre zituzten, etxeetan giltzapetuta. UNICEFek salatu du Ipar Darfurgo 40.000 haur artatu zituztela... [+]
Eskarmentu ikaragarria –hitzaren adiera etimologikoan, besteak beste– dugu europarrok arma-lehiaketetan. Eta, paradigmatzat hartu ohi denetik, XIX. mendearen amaiera eta XX.aren hastapeneko hartatik, mende eta laurden igaro denean arma-lehiaketa kartsuenera itzuli... [+]
Danimarkako Gobernuak argudiatu du, azken urteotako aldaketa geopolitikoen aurrean defentsarako baliabide gehiago behar dituela. Errusiak Ukraina inbaditu izana aipatu dute preseski, baita AEBetako Trump presidenteak Groenlandia uhartea kontrolatzeko asmoa iragarri izana ere... [+]
Bilobaren gurasoak atxilotu zituzten eta tortura fisiko eta psikologiko artean bere amak erditu zuen. Gurasoak desagertuta daude oraindik; arrebak haritik tiraka aurkitu du neba, 2009an zabaldu zuen blog baten ondotik.
Hagan ekainaren 25ean NATOk egindako goi-bileran, gastu militarra herrialde bakoitzaren BPGaren %5 izateko konpromisoa hartu dute Aliantza Atlantikoko Itunaren Erakundeko kide diren estatuek. Horretarako hamar urteko epea izango dute, 2035 arte. Erabaki horrekin, 2014an... [+]
Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.
Hamar urteko epea dute NATOko estatu-kideek helburu hori lortzeko. Espainiak ere sinatu du akordioa, baina, aldi berean, Mark Rutte aliantza atlantikoko idazkari nagusiaren gutun bat eskuratu du Pedro Sánchezek, ustez "malgutasuna" emango liokeena. Donald Trumpek... [+]
Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.
Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Mark Rutte NATOko Idazkari Orokorrak ukatu egin du “baztertze klausula” onartu zaionik Espainiako Estatuari. Kalkuluen arabera, BPGren %3,5a gastu militarretara bideratu beharko du gobernuak, NATOk eskatzen dituen kompromisoak betetzeko.
Igandean iragarri du akordioa Pedro Sánchez Espainiako presidenteak. Espainiak gastu militarrera BPGaren %2,1 bideratuko duela ziurtatu du.
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
Posible da, nonbait, zoriontasuna neurtzea. Are, bada horretan tematzen denik. NBEk ez du arrakasta handirik munduko bakeari eusten, baina halako tasuna planetan zehar nola dagoen banatua erakusten du urtero, txosten batean. Funtsean zerrenda bat da, herrialdez herrialde, zein... [+]
Europa berrarmatu. Europa defendatzeko berrindustrializatu. Hori da azkenaldian Europar Batasuneko agintari politikoek sustatu nahi duten agenda, Europako defentsari buruzko Liburu Zuria, Europa BirArmatu eta 2030 Prestasuna planen bidez. Militarismoa sustatzeko aitzakiak dira... [+]