Salbuespena, lege bihurtzen denean
Garai hauetan agintari publikoek eta gobernuek salbuespen egoera sanitarioan garela aitzinatu dute. Frantziako Estatuko lehendakariak, berriz, “gerla” batean garela azaldu du. Ezohiko egoera horrek neurri zorrotzak hartzeko baimena eman dio gobernuari. Egunez egun askatasun publikoak murrizteko dekretu asko aplikatzen dira. Hala nola, eskola, unibertsitate eta haurtzaindegien hestea, jende joan-etorrien mugatzea eta abar. Hori dena herritarren askatasunak murriztuz.
Nahiz eta baitezpadakoak ikusten diren neurriak plantan ezarri diren, ez diegu oinarrizko eskubideen urraketarik baimendu behar.
Azken urte hauetan, Frantziako Estatuan 1955eko legeak “urgentziako egoera” arautzen zuen. Lege hori, krisia egoeran baizik ez zen aplikatzen ahal. V. Errepublikan, lau aldiz bozkatu zen, eta 2017n terrorismoari buruzko legea bozkarazi zen, hain zuzen ere, 1955eko legeak aurreikusten zuena salbuespenik gabeko egoeratan ere baliatzeko. Hori guztia, jakinez lehen “urgentzia egoera”-ren legeak askatasun publikoak mu rrizteko aukera ematen ziola Polizia eta prefetari eskubide gehiago emanez.
Horregatik, ezohiko egoerek kezkak sortzen dituzte. Alde batetik, krisiek ez dituztelako oinarrizko eskubideak zalantzan jarri behar, eta bestetik, geroari begira sortuko liratekeen aurrekariengatik.
Oinarrizko eskubideei dagokienez, egoera horiek erakusten digute kontra botereen garrantzia. Kasu horretan, kezka izan daiteke Konstituzio auziaren bazterketa. Alabaina, “urgentziazko egoera sanitarioa”-ren legeak ez du Kontseilu horren onarpena aurreikusten. Hau adibide bat baizik ez da. Frantziako Konstituzioak bi artikulu ditu horrelako egoereei aurre egiteko, batak lehendakariari ezohiko botereak ematen dizkio (16. artikulua), besteak Gobernuari (36. artikulua) eta biek Parlamentuaren kontrola behar dute. Lege berri horretan, salbuespen neurriak bi hilabetez iraunarazten ahal dira Parlamentuaren kontrolik gabe.
Aurrekari juridikoek ondorio larriak ekar ditzakete. Oraindanik, etxegabekoeei isunak jartzen dizkiete poliziek kanpoan egoteagatik –aterpeak hesteko agindua martxan delarik–, edo langileak lanera bidaltzen, langabezia teknikoan ezartzen edo oporrak hartzera bortxatzen dituzte. Dekretuen aplikazioak, beraz, prekarioen zapalkuntzarako erabiltzen dira, zentzugabekeria handiz. Geroari begira, urgentziazko egoeraren legean izkiriatuak direnak zuzenbide arruntean sar ditzakete; krisitik kanpoko denboretan ere baliatzeko aukera emanez terrorismoaren aurka egin duten ber maneran.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]