Salbuespena, lege bihurtzen denean
Garai hauetan agintari publikoek eta gobernuek salbuespen egoera sanitarioan garela aitzinatu dute. Frantziako Estatuko lehendakariak, berriz, “gerla” batean garela azaldu du. Ezohiko egoera horrek neurri zorrotzak hartzeko baimena eman dio gobernuari. Egunez egun askatasun publikoak murrizteko dekretu asko aplikatzen dira. Hala nola, eskola, unibertsitate eta haurtzaindegien hestea, jende joan-etorrien mugatzea eta abar. Hori dena herritarren askatasunak murriztuz.
Nahiz eta baitezpadakoak ikusten diren neurriak plantan ezarri diren, ez diegu oinarrizko eskubideen urraketarik baimendu behar.
Azken urte hauetan, Frantziako Estatuan 1955eko legeak “urgentziako egoera” arautzen zuen. Lege hori, krisia egoeran baizik ez zen aplikatzen ahal. V. Errepublikan, lau aldiz bozkatu zen, eta 2017n terrorismoari buruzko legea bozkarazi zen, hain zuzen ere, 1955eko legeak aurreikusten zuena salbuespenik gabeko egoeratan ere baliatzeko. Hori guztia, jakinez lehen “urgentzia egoera”-ren legeak askatasun publikoak mu rrizteko aukera ematen ziola Polizia eta prefetari eskubide gehiago emanez.
Horregatik, ezohiko egoerek kezkak sortzen dituzte. Alde batetik, krisiek ez dituztelako oinarrizko eskubideak zalantzan jarri behar, eta bestetik, geroari begira sortuko liratekeen aurrekariengatik.
Oinarrizko eskubideei dagokienez, egoera horiek erakusten digute kontra botereen garrantzia. Kasu horretan, kezka izan daiteke Konstituzio auziaren bazterketa. Alabaina, “urgentziazko egoera sanitarioa”-ren legeak ez du Kontseilu horren onarpena aurreikusten. Hau adibide bat baizik ez da. Frantziako Konstituzioak bi artikulu ditu horrelako egoereei aurre egiteko, batak lehendakariari ezohiko botereak ematen dizkio (16. artikulua), besteak Gobernuari (36. artikulua) eta biek Parlamentuaren kontrola behar dute. Lege berri horretan, salbuespen neurriak bi hilabetez iraunarazten ahal dira Parlamentuaren kontrolik gabe.
Aurrekari juridikoek ondorio larriak ekar ditzakete. Oraindanik, etxegabekoeei isunak jartzen dizkiete poliziek kanpoan egoteagatik –aterpeak hesteko agindua martxan delarik–, edo langileak lanera bidaltzen, langabezia teknikoan ezartzen edo oporrak hartzera bortxatzen dituzte. Dekretuen aplikazioak, beraz, prekarioen zapalkuntzarako erabiltzen dira, zentzugabekeria handiz. Geroari begira, urgentziazko egoeraren legean izkiriatuak direnak zuzenbide arruntean sar ditzakete; krisitik kanpoko denboretan ere baliatzeko aukera emanez terrorismoaren aurka egin duten ber maneran.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Erribera, historian, sekula euskalduna izan ote den; horra hor Nafarroan, duela berrogei urtetik hona, hainbestean behin errepikatzen den eztabaida bizantziarra (eztabaida bizantziarra: eztabaida alferrekoa, zeinean alde bakoitzak ezin baitizkio frogatu bere baieztapenak beste... [+]
Etxez aldatzen naizenean, edo, areago, norbait etxetik joaten denean, oroiminak hartzen dizkit burua eta bihotza. Orduan hasten naiz zer gordeko dudan eta zer ez erabakitzen saiatzen. Izan ere, objektu guztiek lotzen gaituzte zerbaitetara, edo norbait ekartzen digute gogora;... [+]
Estatu poliziala kanpora! Abesten dute negar-gasen leherketen artetik. Gaztetxo konprometituak, amatxi militanteak, aurpegi estaliak, edo ez, pailazoak, musikariak, sindikalistak eta politikariak, kaskodun medikuak, laborariak traktore gainean... Landa-eremuan zein hirian,... [+]
Ezaguna da enpresa frantses batzuek (Thales, Airbus, Dassault) aspalditik laguntzen dutela Israel haren ekipamendu militarra osatzen. Disclose elkartearen inkesta baten arabera, berriz, Frantziako Gobernuak berak hornitu dizkio osagai elektronikoak Israeli, Gazako zibilak... [+]
Gauzak ez dira horrela, gauzak horrelaxe daude. Esaldi hori iltzaturik geratu zitzaidan Gorka Urbizuren diskoa osorik eta patxadaz entzun nuenean. Uste nuen aurkikuntza itzela egin nuela identifikazio horrekin, inozentea ni! Gerora ohartu naiz, merchandising-erako leloa izateaz... [+]
Gizakiontzat ez da inoiz erraza izan lasai pentsatzeko denbora tarte luzeak hartzea, bizimodua aurrera ateratzearen ardurarekin bizi gara, bai geurea zein geure ondorengoena. Bizitzeko izan dugun aukera honetan, ahalik eta ongien nahi ditugu gauzak egin. Ardura horiengatik,... [+]
Krisi existentzial dezente ditut inguruan. Nerabezaroa/gaztaroa itxurakerian pasa, antzezten helburu zutena pertsona onak (ona izanik justua, ez denari baietz esaten dion lerdoa) izatea, benetako bizitza bat bizitzea zela, are, iraultza egitea, eta, orain, berrogei urteak pasa,... [+]
Espainiako Estatuko espetxeetatik Euskal Herriratu gintuztenetik Zaballako espetxean komunikazioaren alorrean gabezia ugari topatu ditugu. Aurrez aurreko gutxiago eta laburragoak dauzkagu, lokutorioko bisitak baldintza tekniko kaxkarretan gauzatu behar izan ditugu eta telefono... [+]