Protestak piztu dira Turkian, Istanbulgo alkate eta Erdoganen aurkari nagusia atxilotu ostean
Ekrem Imamoglu Erdoganekein lehiatzekoa da hurrengo presidentetzarako bozetan, CHP Herriaren Alderdi Errepublikanoa alderdiaren hautagaitzara aurkeztu den bakarra baita. Ustelkeria eta "terroristekin kolaboratzea" egotzi diote, eta bere atxiloketaren ostean piztutako protestetan 1.100 lagun baino gehiago atxilotu ditu Turkiako Poliziak.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Turkiako Poliziaren ehunka agentek inguratu zuten Imamoglu Istanbulgo alkatearen etxea asteazken goizaldean. Polizia-etxe batean atxilo eduki zuten igandera arte, eta orduan behin-behineko espetxealdia ezarri zioten ustelkeria eta "terroristekin kolaboratzea"leporatuta –Ankararen iritziz terroristak diren PKK Kurdistango Langileen Alderdiarekin eta KCK Kurdistango Herri Konfederazioarekin– . Atxiloketak herrialdeko politikaren etorkizunean duen eraginak eman du zeresana: ondo bidean, Imamoglu izango da CHP Herriaren Alderdi Errepublikanoa oposizioko alderdi nagusiaren hautagaia 2028ko presidentetzarako bozetan.
Atxilotu aurretik, sare sozialetara bideo bat argitaratzeko astia izan zuen Imamogluk: "Herriaren borondatea kolpatzen ari dira", adierazi zuen gorbata lotzen ari zen bitartean. Oposizioko aurpegi ezagunenarekin batera, Turkiako Poliziak ehunka lagun atxilotu ditu ustelkeriarekin loturiko operazio batean, bere esanetan: tartean, Istanbulgo hainbat barrutietako alkateak, politikariak, enpresariak eta kazetariak.
Gobernuak manifestazioak egitea debekatu zuen atxiloketaren ostean, baina herritarrek kasu gutxi egin diote aginduari: milaka lagunek Turkia osoko hirietako kaleak bete dituzte azken egunetan. Istanbulen igandean buruturiko mobilizazioak, esate baterako, milioi bat pertsona bildu zituen, CHPren arabera. Agenteek gogor egin zieten aurre manifestariei, etengabe euren aurka oldartuz eta piperbeltz espraia erabiliz: Barne Ministerioak emandako datuek diotenez, gutxienez 1.100 lagun atxilotu ditu Turkiako Poliziak istiluak piztu zirenetik.
"Estatu kolpea"
Ozgur Ozel CHPko presidentea Istanbulgo alkatearen atxiloketa "estatu kolpea" dela salatu zuen sare sozialetan: "Nazioak hurrengo presidentea libreki aukeratzea eragotzi nahi dute. Turkiak ez du amore emango, elkarrekin egingo diogu aurre". Igandean egin zituen oposizioko alderdi nagusiak 2028ko presidentetzarako bozetarako primarioak: sinbolikoki, une horretan espetxeratuta zegoen Imamoglu aukeratu zuten hautagai gisa alderdikideek. Bozkatu zuten 15 milioi pertsonen artean 13 milioi baino gehiagoren botoa jaso zuen, aurkeztu zen bakarra izanik.
2014 eta 2019 artean Istanbuleko barruti bateko alkate izan ostean, hiriko agintari izatera aurkeztu zen Imamoglu 2019an. Lehia estu baten ondoren ia 10.000 botoren aldearekin gailendu zitzaion Binali Yildirim AKPko hautagai eta herrialdeko lehen ministro ohiari. Gobernuak baliogabetu egin zituen emaitzak, ordea, eta bozak berriz egitea agindu: nabarmen areagotu zen Imamogluk jasotako babesa, ia bikoiztu egin baitzituen bere aldeko botoak, eta Istanbulgo alkate izendatu zuten. 25 urtez AKPren aginpean egon ostean, kolpe gogorra suposatu zuen Erdoganen alderdiarentzat porrot horrek.
Trikimailuak egin behar
Turkiako Konstituzioaren arabera, Recep Tayyip Erdogan egungo presidentea ezin da aurkeztu hurrengo presidentetzarako hauteskundeetara, bigarren legealdia betetzen ari baita, hau da, ezarritako gehiengoa. Halere, Erdoganek zenbait trikimailu baliatu ditzake konstituzioak araututakoa saihesteko: hauteskundeak aurreratu ditzake edota konstituzioaren erreforma bat proposatu, baina azken horretarako parlamentuaren bi herenaren babesa beharko luke –bere alderdiak, AKP Justizia eta Garapenerako Alderdiak, 600 eserlekuetatik 267 ditu–.
Izan ere, Imamogluren aurka ezarritako errepresioarekin nabaria da Turkiako Gobernuak bere etorkizuna kolokan ikusten duela. 2023ko maiatzean eginiko hauteskundeetan Erdogan orduko CHPko hautagai Kemal Kiliçdarogluri gailendu bazitzaion ere, inkestek bi alderdien arteko leiha estuagoa izango dela aurreikusten dute hurrengoetarako: urte hasieran ORC ikerketa enpresak eginiko inkestaren arabera, puntu bateko aldearekin irabaziko lituzke bozak AKPk. Are gehiago, azken egunetako protestekin eta Imamogluren hautagaitzaren onarpenarekin, egun inkesta ugarik CHPri ematen diote garaipena.
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]
Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.