Munduko %1 aberatsenak %95ak baino aberastasun gehiago pilatu du
Oxfam Intermon-en txostenak ohartarazi du planetak dituen erronka handienei, hala nola krisi klimatikoari, eta pobrezia eta desberdinkeria iraunkorrari aurre egiteko ahalegin globalak mehatxupean daudela. “Boterea ultraaberatsen eta megaenpresen eskuetan pilatzen ari da”.
Kapitalismoaren desberdinkeria azeleratzen nola ari den erakusten ari da urtez urte Oxfam. 2014an ARGIAn informatu genuen nola 85 pertsona aberatsenek munduko 3.600 milioi herritarrek adina zeukaten. 2016an, 62 ziren. 2017rako, 43 ziren. 2019an 26 ziren munduko herritarren erdiak adina zutena. Gero pandemia etorri zen, hamar pertsona aberatsenek bikoiztu egin zuten beren fortuna eta 2022rako, hamar pertsona aberatsenek 3.600 milioi txiroenek baino sei aldiz gehiago daukatela nabarmentzen zen. Bi urtetan –2019ko abendutik 2021eko abendura– munduan sortu den aberastasunaren bi heren –%63– %1 aberatsenaren eskuetan geratu dela nabarmendu zuen 2023ko txostenak.
2024ko irailean argitaratutako Multilateralism in an Era of Global Oligarchy (Multilateralismoa mundu mailako oligarkiaren aro batean) txostenak ere azpimarratu du boterearen eta aberastasunaren kontzentrazioa areagotzen ari dela, eta horrek desberdintasunak elikatzen dituela herrialde barnean eta herrialdeen artean. Adibide moduan azaldu du Hegoaldeak daukala munduko populazioaren %79, eta aldiz, aberastasunaren %31.
Oxfamek ohartarazi du Nazio Batuen Batzar Nagusia ekintzarako gaitasuna galtzen ari dela. Oxfameko zuzendari Franc Cortadak hala adierazi du: “Mundu mailako oligarkiaren itzala Nazioa Batuen Batzar Nagusiaren gainean dago. Oligarkiaren menpe dauden ultraaberatsak eta megaenpresak joko arauak haien alde erabiltzen ari dira, gainerako populazioaren kaltetan. Nazio Batuak ekintza gaitasuna ari da galtzen milioidunen boterearen aurrean”. Datu zehatz bat jaso du txostenak, ekonomian milioidunek duten eragina azaltzeko: milioidun pertsona bat dute zuzendari exekutibo edo bazkide nagusi munduko 50 enpresa handienen herenak baino gehiagok. Enpresa horien guztien artean 13,3 bilioi dolarreko kapitalizazioa daukate burtsan.
Txostenak azaltzen du nola ari den mundu mailako oligarkia sendotzen eta nola ultraaberatsek eragiten duten erabaki politikoetan eta joko arauetan. “Haiek aberasten diren bitartean, mundu mailako garapenean aurrerapausoak murrizten ari dira”.
Oxfameko zuzendariak adierazi du ultraaberatsek eta botere handieneko enpresek planetaren arazo nagusiak konpontzeko ahaleginak geldotzeko esku hartu dutela. Ahaleginen artean aipatu ditu ihes eta iruzur fiskalaren aurkako borroka, COVID-19aren aurkako txertoak biztanle guztien eskura jartzea, eta Hegoaldeko herrialdeen zor jasanezinak bertan behera uztea.
Cortada zuzendariak mundu mailako oligarkiaren boterea ahultzeaz hitz egin du: “Ekitatean eta justizian oinarritutako multilateralismoak baino ez du lortuko oligarkia globalaren indargabetzea. Munduko hainbat liderrek frogatu dute horretaz jabetuta daudela eta desparekotasunaren aurkako ahaleginak areagotu dituzte. Alabaina, gehiagok egin behar dute eta indar handiagoz”.
Igandean atxilotu zituen Ertzaintzak desordena publikoak egotzita, eta astelehenean aske utzi dituzte, Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Ez dut gogoratzen hondartzan izan nintzen lehen aldia. Gogoan dudan lehen irudian, bolantedun bainujantzi bat jantzita karramarro bati ihesean nabil. Badakit, txikia nintzenean, hareaz arrautzaztatutako kroketa baten antza izaten nuela, nire ipurdi zuri-zuria bistan, gero... [+]
Igande goizean, urriak 12, mobilizazio ugari eta istilu handiak izan dira Gasteizen.
Eskuin muturreko taldeak Espainiako Estatu mailako deialdia egin du, eta dozenaka pertsona batu dira Probintzia plazan. 300 bat metrora deitutako mobilizazio antifaxistara ehunka pertsona batu dira. Istiluak izan dira, gazte antifaxisten eta falangisten artean zein, batez ere,... [+]
“Venezuelako herriaren eskubide demokratikoen alde egindako lan nekaezinagatik” eman diote 2025eko Bakearen Nobel saria María Corina Machadori, Jorgen Watne saria eman duen batzordeko lehendakariak ostiral honetan Oslon jakinarazi duenez.
Alardea egin eta hilabetera argitaratu duen oharrean, Jaizkibel konpainiak erakunde publikoei egotzi die “legeak ez betetzeko bermea” eman izana alarde baztertzailea antolatzen duen elkarteari. Konpainia parekideak adierazi du “elkarbizitzaren garaia amaitzen... [+]
Udazkenean zentzumen guztiak erne dituztela joaten dira onddo biltzaileak mendira. "Hau jangarria ote da, edo toxikoa?", horra onddoen erreinuko ale bakoitzaren aurrean egiten duten galdera. Asmatu ez dutenek, kasurik larrienetan, ospitalean bukatuko dute eta orduan... [+]
Jaizkibel konpainiak aurtengo jaien balorazioa egin berri du. Datozen hiletako estrategia definitzeko eta "konponbiderako orria berriz ere marrazteko" lanean hasi dira jada.
EHU-Palestinak agerraldia egin du gaur, Ignazio Barriola ikasgelategian; sarearen jardueraren berri emateaz gain, EHUko errektoretzarekin izandako harremanak jakitera eman nahi izan dituzte, eta emaitza horien inguruko posizionamendua ezagutarazi.
Espainiako Falangea alderdi faxistak ekitaldia egingo du Gasteizen urriaren 12an, “Hispanitatearen eguna” deitzen dutenean, Espainiaren batasuna goraipatzeko. Sare sozialetan zabaldu dutenez, 12:00etan elkartuko dira Probintzia Plazan.
Martxoaren 27an "presio migratorioa kontrolatzeko eta trafikatzaile-sareak deuseztatzeko" indarrean ezarritako dispositiboak Bidasoaldeko muga, eta departamenduko bide, tren-geltoki zein nazioarteko autobus zerbitzuetan kontrolak zorroztu ditu. Horietatik, egoera... [+]
Biogipuzkoa ikerketa zentroak kimioterapia formula berri bat aurkitu du. Jesus Bañalesek, Biogipuzkoa ikerketa zentroko Gaixotasun Hepatikoen Taldeko arduradun eta ikertzaileak, xehetasun gehiago eman ditu.
Nafarroako Gobernuak Israelgo Estatuarekin edozein harreman hautsiko zituela iragarri ondoren, Osasun Sailak adierazi du ez dituela luzatuko Israelgo enpresen hiru farmakoren kontratuak.
Nafarroako Administrazio Publikoetako lanpostuak arautzen dituen 97/2024 Foru Dekretuaren bi artikulu utzi ditu bertan behera Nafarroako Auzitegi Gorenak. Argudiatu denez, euskararen balorazioari muga jartzen zioten, eta ingelesaren, frantsesaren eta alemanaren balorazioei ez.
Espainiako Estatuko presidente Pedro Sanchezek duela sei hilabete agindu zuen “txiringito pribatuei” muga jarri behar zitzaiela. Tamaina, irakasleak, ikerketa eta finantziazio kaudimena dira ezarri berri diren oinarrizko baldintzak.