Pinu eta eukalipto artean, harizti mistoaren irla
Lurgaia Fundazioak Muxikan 115 hektarea lur kudeatzen ditu eta beste 48 erosteko diru-bilketa kanpaina du abian lurgaia.org -en. Eukalipto landaketak ekiditea eta baso mistoa berreskuratzea du helburu. Irudian, auzolanean landaketak egiten.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ekosistemak berreskuratzeko lanean dihardu Lurgaia Fundazioak 2002an sortu zenetik. Jardun horretan, Muxikako Ibarruri inguruko hainbat lur-jaberekin hitzarmena sinatu eta Undabaso izeneko parajean bertako basoa berreskuratzen hasi ziren 2008an. “Bi hektarea ingururekin hasi ginen, eta hortik pixkanaka handitzen joan da proiektua”, dio Sergio Gallego Mazarias fundazioko kideak. Gaur egun, dagoeneko 115 hektarea kudeatzen ditu taldeak bertan, eta beste 48 erosteko diru-bilketa kanpaina abian dute orain. Helburua lortzen dutenean, Bizkaiko bigarren harizti mistorik handiena izanen da Undabasokoa. Altxorra pinu eta eukaliptoek geroz eta leku gehiago hartzen duten Urdaibaiko Biosfera Erreserban.
Diru bilketa azken txanpan
Eukalipto landaketa gehiago ekiditeko eta baso mistoa berreskuratzeko helburuarekin abiatu zuen egitasmoa fundazioak, eta ideia berberarekin jarri du orain martxan diru-bilketa. “Ez dugu haritza soilik landatzen, 35 espezie jartzen ditugu. Haritza da agian garrantzitsuena, baina ez bakarra”. Baina, nola egin dute lurrak nagusiki pribatuak diren inguruan bertako basoaren proiektua martxan jartzeko? Lurrak egitasmora batzeko bi modu izan dituzte: erabilpen lagapena egin diete zenbait jabek, lur horiek kudeatzeko aukera soilik emanez fundazioari, eta beste zati batzuk, berriz, erosi egin dituzte. “Bigarren modu hori nolabait ‘seguruagoa’ da, etorkizunean Lurgaiarekin edozer gertatzen dela ere, lurrak naturaren kontserbaziorako beste entitate batentzat izanen liratekeelako”.
Izan ere, basotik etekin ekonomikoa ateratzeako asmorik ez izatea garrantzitsua da honen kontserbazioari begira. Horregatik, diru bilketatik lortzen duten dirua lurrak erostera bideratuko dute. lurgaia.org webgunean egin daitezke ekarpenak: 25 eurorekin, adibidez, 75 metro koadroko lursaila eros dezakete. Otsailaren 28ra arte egonen da martxan, printzipioz.
Landaketak auzolanean
Landaketak boluntarioekin eta auzolanean egiten saiatzen da fundazioa, jendeak haien lana ezagutzeko aukera dutelako modu horretan. “Ekintza horiek balio handia dute, herritarrek ikusten dutelako zer egiten dugun, zertarako eta nola. Gainera, sentsibilizaziorako eta natura zaintzen ikasteko modu polita da”. Dena den, landaketa guztiak ez dituzte boluntarioekin egiten; jasotzen dituzten diru-laguntzei esker fundazioko kideak eta profesionalak ere aritzen dira lan horretan.
Herritarrak basoaren kudeaketarekin geroz eta kezkatuago daudela uste du Gallegok, horren erakusle da bai Bizkaian baita Gipuzkoan ere gaiaren bueltan sortzen ari diren taldeak. Administraziotik, ordea, ez du kezka bera sumatzen: “Herritarren eskariarengatik bada ere, hasi beharko dira haiek ere mugitzen noizbait. Mugimenduren bat sumatzen da, baina ez behar lukeena bezainbestekoa”.
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.