Pandemiak lagunduta, baserrira buelta
Gasteizen bizi zen Egoitz Aurrekoetxea Bilbao koronabirusaren pandemiak mundua astindu zuenean. Enpresa batean ari zen garai hartan lanean, baina egoera berriak zer pentsatua eman zion eta Natxituko familiako baserrira joateko ideia bueltaka hasi zitzaion: “Gure bizitzan aldaketa bat behar genuela sumatzen genuen, eta baserrian lursailak genituenez, horiek aprobetxatu eta horretatik bizitzea bururatu zitzaigun”. Pentsatu eta egin: ordu arteko lana eta bizitokia utzi, eta Natxituko Sabarri baserrian ari da geroztik nekazari. Pandemiak jendarte hobea ekarri zuenik ezin esan, baina badirudi, behintzat, zenbaiti erabaki interesgarriak hartzeko bulkada eman ziela.
Etxerako ortuarekin hasi ziren pandemia garaian esperimentatzen Aurrekoetxea eta familia, eta emaitza onak lortzen ari zirela ikusirik, pauso bat gehiago eman eta barazki otarrak egiteari ekin zioten. “Negutegia jarri genuen, eta hor eta kanpoan ekoizten ditugu barazkiak”. Momentuz, hamar bezero inguruk astero hartzen diote otarra, baina ekoizlearen asmoa da pixkanaka ekoizpena handitzea eta jende gehiagorengana iristea: “Pentsatua dugun ekoizpenaren herenarekin hasi gara, datorren urtean bigarren herenari ekinen diogu, eta hirugarrenean, espero dugu pentsatutako hori guztia martxan izatea”.
6.000 metro koadro inguruko lursaila du baserriak, eta ekologikoan ari da Aurrekoetxea: “Trantsizio betean dago lursaila orain, hemendik bi urtetara, gauzak ondo badoaz, zigilu ekologikoarekin ariko naiz”, azaldu du. Bitartean, formazio eta ikastaroak jasotzen ari da nekazaria, eta barazkiak saltzeko modu berriak ere ari da probatzen. Adibidez, garbitutako letxuga nahasketak poltsetan saltzen hasi da, zuzenean entsaladan jateko moduan jarrita.
Nekazaritza biointentsiboa eta birsortzailea
Bi ekoizteko eredu horiek jarraitzen ditu nekazari bizkaitarrak: “Nekazaritza biointentsiboan, beti dago produkturen bat lurrean, bat kentzen dudanean beste bat jartzen dut segidan, errotazio bidez eta barazki familia desberdinekin lan eginez. Lurra beti produktuak ematen egotea da ideia”. Nekazaritza birsortzaileak ere laboreen errotazioa eta konpostaren erabilera ditu oinarri: “Errotazioaren eta konpostaren bidez, lurreko mikroorganismoak eta estruktura zaintzea da asmoa, nutrienteak hobetzen joatea”. Esaterako, rotabatorrik ez du pasatzen ekoizleak, lurreko mikroorganismo horiek ez kaltetzearren.
Proiektu gaztea izanagatik ere, ari da pixkanaka egonkortzen Aurreko Barazkiak, pausoz pauso eta gauzak presarik gabe eginez. Orain arteko ibilbidearekin eta hartutako erabakiekin pozik dago nekazaria, eta aurrera begira, ekoizpena handitzen doan heinean, otarrez gain hurbileko azoketan eta baserrian bertan salmenta egitea da bere asmoa.
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]