Oñatiko bi lursailen lagapena, tokiko ekoizpen agroekologikorako
Urteak daramatzate Debagoienan elikadura, kontsumo eta ekoizpen iraunkorraren alde lanean Debagoiena 2030 sarearen bidez. Ibilbide horretan pauso garrantzitsua eman berri dute: Tokixan elkartea sortu dute eta Oñatin bi lursailen lagapena gauzatu. “Tokixan proiektua lehenagotik zetorren, baina elkartea irailean sortu dugu, elikadura sisteman eragiteko helburuarekin eta agroekologia eta eredu kolektiboa oinarri hartuta”, adierazi du Mikel Roman Larrabe elkarteko kideak. Oñatiko Udalak proiektuko helburuekin bat egin du, eta San Martin fundazioarekin egindako hitzarmenaren bidez, bi lursail egitasmoari lagatzea adostu dute.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Tokixan proiektua bultzatzen ari dira Bergarako Ereindajan, Biolur elkartea, Debagaraiko Landa Garapenerako Elkartea, Oñatiko Udala, Gizabidea fundazioa eta Fagor taldea. “Proiektuak hiru ildo nagusi ditu: kontsumoa, ekoizpena eta horniketa. Ekoizpenaren alorrari begira sortu da lurren lagapenerako egitasmoa”, azaldu du Romanek. San Martin fundazioak bi lursailen erabilera lagapena egin dio Tokixani, irabazi asmorik gabeko proiektua delako eta Oñatiko herriarentzat onurak dakartzalako. “Udalak eta fundazioak egitasmoari baliabideak eskaini nahi izan dizkio, helburuekin bat egiten dugulako eta elikadura sistemen inguruan zehaztua dugun ekintza planeko bi egitasmo heltzen dituelako”, azaldu du Izaro Elorza Arregi alkateak eta fundazioko lehendakariak, eta gaineratu du proiektua bat datorrela fundazioaren helburuekin ere.
Lursailak herriko bi tokitako eremuak dira. Usako guneko lursaila da bat, 21.800 metro karratu ingurukoa, eta Zubillaga auzokoa bestea, 25.800 bat metro karratukoa. “Zubillagan baserria ere badago, baita negutegiak eta bestelako azpiegiturak ere”, azaldu du Romanek. Bertan 2026an ekoizpen proiektua martxan egotea espero dute: “Aipatutako lursailean hiru ekoizleko talde bat egitea da lehen asmoa, eta 2027 amaierarako, beste lursailean beste hiru lagunentzako test gunea martxan jartzea”.
Test-gunea
Agroekologia oinarri duten proiektu kolektiboak bultzatu nahi dituzte egitasmotik, bai dagoeneko martxan daudenak, baita instalazio berriak ere. “Izena ematen dutenek ikastaro bat eginen dute, eta bertan aurkeztu beharko dute haien proiektua. Pertsona edo talde bakoitzari bide orri bat proposatuko zaio”, adierazi du Romanek. Ikastaroaren alde praktikoa, gainera, inguruko hainbat baserritan jorratuko dute test-guneko kideek.
Proiektuaren bultzatzaileek nabarmendu dutenez, aurkezten den jendearen beharretara egokitzea da haien asmoa. “Sektorean urteetako esperientzia duen norbait badator, agian ez du test gunerik beharko, baina beste errekurtso batzuk bai; bada, horiek eskainiko dizkiogu. Eta, aldiz, Fraisorotik atera berri den norbait badator, ziurrenik instalatu baino lehen test-gunea beharko du proba egiteko”, azaldu du.
