Bestearen pozarekiko mesfidantza ez da gaurko gauza; gutxi asko denok sentitu izan dugu noizbait norberarena ez den pozak norberarena den nahigabea nolabait azpimarratu izanaren sentsazioa. Horra arte guztiz gaizki ere ez, norbere kontraesanak bizi baitu bakoitza. Hala ere, arazoa hasten da halako bulkadak publikoki adierazteko behar jasanezin bat etortzen zaigunean, eztarritik gora, harik eta gure iritzi politikoki ez-zuzenak (sic) udazkeneko hostoak nola askatzen ditugun arte. Bai: "Ez naiz arrazista, baina, marokoar horiek ospa ditzatela haien garaipenak haien etxeetan; ez ditzatela gure kale aratzak bete haien ohitura arrotzekin". Has gaitezen.

Enteratu ez denarentzat: Marokoko Futbol Selekzioa Qatarko Mundu Kopako finalaurrekoetarako sailkatu da, besteak beste, Portugal edota Espainia mendean hartu ostean (inork ez zidan esan iberiar penintsulako biztanle izatea zein nekeza den). Eta hori, despistaturen baten sorpresarako, gure kale eta auzoetan ere nabaritu da egunotan, lekuaren arabera ospakizun jendetsu zein ez horren jendetsuek erakutsi duten bezala.

Ez naiz ni izango Marokoko selekzioaren garaipenak suharki ospatuko dituena; nire aurretik askok adierazi bezala, ezer gutxi aldarrika bainezake, esaterako, haien garaipena saharar komunitatearen aurkako kantuak abesten ospatzen dituen talde batez. Horrek ez du kentzen, ordea, gure inguruan bizi diren auzotar marokoarrek egunotan jasan behar izan dutena: sare sozialak dituenak soberan daki Espainiaren eta Marokoren artekoa nola bihurtu duten egunotan, kasurik onenetan, meme arrazisten simaurtegi bat; eta kasurik okerrenetan, ezinikusi kultural baten epopeia nazionalista bat (nazionalista espainiarra, kasu honetan). Hori ikusita, ezin uka poztasun txiki bat izan denik moroek emandako belarrondokoa, eta sare sozialetan ondotik izandako isiltasun zerutiarra.

Kontua ez da, hala ere, hor amaitzen: moroek irabazi ez ezik, ospatzeko kapritxoa eta axolagabekeria ere aitortu baitiote beren buruei, non eta haien herritik kanpo, gainera, besoak zabalik hartu dituen herri bati iseka eginez. Eta sekuentzia honetan egiten du agerpena kontakizun honetako hitz gakoak: integrazioa. Izan ere, zenbaitentzat marokoarren ospakizunek zerbait adierazten baldin badute, hain zuzen, haien integratzeko borondate eza omen da: marokoar sentitzen dira, ez euskaldun, ez espainiar. Eta lur hauek habitatu nahi dituen orori eskatu behar zaio, antza, aberri berri batekiko gurtze leiala, haren bandera, sinbolo eta ospakizunak besarkatuz, nahiz eta gerora, paradoxikoki, zenbaitek ez dion sekula onartuko atzerritar bati labeldun identitate nazional berririk (inoiz ez dira izango horren hemengoak). Susmoa dut hori defendatzen dutenek ez ote duten, hain zuzen, kulturaren kontzeptu folkloriko, interesatu eta atzerakoiegi bat.

Bestalde, ezin daiteke aipatu gabe utzi kirolari (maiz futbolari) loturiko ospakizunak eta, hedaduraz, ospakizun horietatik sor daitezkeen balizko istiluak inongo ohiturarik europarrenak direla (duela urtebete baino gutxiago igaro da zaletu israeldarrek Bilbo Zaharrean sortu zituzten istiluetatik; edota gure euskal zaletu sinpatiko batek bere burua farola batetik bota zuenetik, soilik bi adibide jartzearren). Halakoak, noski, seinalatu beharreko jarrerak dira, eta are, haiei buruz kritikoki hausnartu beharrekoak; baina horretarako, beharbada jatorri bataz edo besteaz aritu baino, genero kode batzuez eta, konkretuago, maskulinitate eredu batzuez aritu beharko ginateke, adibidez, zeina gai deserosoagoa baita munstroa beti bere zilborretik kanpo ikusten duen edonorentzat.

Beraz, hemen uste dut afera ez dela zenbait jarrera (izan daitezkeenak biolentoak) ez kritikatzea, ezpada kritika hori zintzotasun gutxieneko batetik garatzea: aurreiritzi eta bandera anitzetako ez-naiz-arrazista-baina ugarietatik kanpo. Inoiz eduki dudan irakasle onenetariko batek zioen, probokazio puntu batekin, bera multikulturalismoaren aurka zegoela, jarraian zehazteko multi- atzizkiak kultura desberdinen batuketa bat iradokitzen zuela, baina ez ezinbestean haien arteko bizikidetza orekatu bat. Aitzitik, interkulturalitatea zen proposatzen zuen kontzeptua, inter- atzizkiak elkarreraginari erreferentzia egiten diolako, kultura desberdinen arteko hartu-emanari, eta haien arteko elikatze positibo bati. Uste dut horretarako pausu bat izan daitekeela egunotan gure auzokide marokoarrez poztea. Bestearen poza onartzea, alegia; apurka-apurka izan dadin ez horren besteraena.