Tohono O'Odham herria protestan erdibituta utziko dituen Trumpen harresiaren aurka

  • O'Odham herri indigena AEB eta Mexiko estatuen menpe bizi da. Desertua nagusi den beren lurraldea bi estatutan banatuta ikustea gutxi ez, urteetan hegoaldetik iparraldera doazen migratzaileen pasabide arriskutsua, Donald Trump egiten ari den murruak nabarmen erdibituko du. Azken asteetan protestak antolatzen ari dira, eta astelehenean istiluak izan dituzte poliziarekin.


2020ko irailaren 23an - 15:39

AEBetako Arizona estatuan, Tohono O’odham herriaren defendatzaileek harresiaren eraikuntza blokeatu nahi lukete. Organ Pipe parke nazionala zatitzen eta hondatzen ari direla gogor salatu dute herritarrek. "Guk ez genuen muga zeharkatu, mugak zeharkatu gintuen gu", dio herritar batek Avispa Midia hedabideko erreportaje honetan.

"Mugak = Genozidioa, Harresirik ez O'Odham Herrian" gisako pankartak zabaldu dituzte, Democracy Now hedabidearen albistean irakur daitekeenez. Mugaz arduratzen diren poliziak eta Parke Nazionaleko poliziak agertu eta hainbat orduko ekinaldiaren ostean, protesta dispertsatu dute.

Tohono O'Odham hitzek "Desertuko jendea" esan nahi dute beren hizkuntzan eta espainiar konkistatzaileek jarritako "Papago" hitza gaitzesten dute beren burua izendatzeko. Ingelesezko wikipedian irakur daitekeenez, O'odham hizkuntza hizkuntza uto-aztekarra da eta 9.750 hiztun zituela kalkulatu zuten 2000. urtean. Egoera hori izan arren, AEBetako 10 hizkuntza indigena indartsuenen artean zegoen, eta Arizonako estatuan Apatxera eta Navajoarekin batera hiru hizkuntza indigenetako bat da.

Azpiko bideoan herri honi buruzko informazio gehiago aurki daiteke gaztelaniaz eta ingelesez.

Harresia: Erdibitutako nazioa dokumentala ingelesez.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Estaturik gabeko nazioak
Sami hizkuntzak elur-hitzak soberan ditu aldaketa klimatikoarengatik

Elurra, izotza, eguraldi hotza... izendatzeko ehunka hitz ditu sami herriak. Artikoa epeltzen ari da, ordea, eta hitz batzuk gero gutxiago erabiltzen dituzte. Batez ere, izokin arrantzako eta elur-oreinen zaintzako hiztegia ari da galtzen.


2024-03-27 | ARGIA
NBEk lehen aldiz su etena eskatu du Gazan

32.000 hildakotik gora eragin ditu Israelek urriaren 7az geroztik Palestinan, eta beste milaka dira desagerturik edota larri kolpaturik. Jarraipena egiten ari gara.


2024-03-24 | Aitor Aspuru Saez
Ibrahim Bilmez
"Öcalanen aurkako sistema garatu du Turkiak Imraliko espetxean eta beste preso politikoen aurka baliatu du"

Ibrahim Bilmez abokatua da eta Abdullah Öcalan buruzagi kurdua da bere bezeroa. Bere isolamendua salatu du Euskal Herrian otsailean, Turkiako errepresio eta inpunitate mekanismoak azalduta.


Eguneraketa berriak daude