Eguneroko arazoez erabaki ahalmen handiagoa izan nahi dute herritarrek, Naziometroaren arabera

  • EHUko Parte Hartuz ikerketa taldeak eta Telesforo Monzon laborategiak egindako Naziometroaren bigarren inkestaren arabera, eremu geografiko bakoitzak –EAE, Nafarroa eta Ipar Euskal Herriak– bere etorkizun politikoa erabakitzeko eskubidea izan beharko lukeela uste dute hiru herritarretik bik.


2021eko ekainaren 10ean - 07:54
Azken eguneraketa: 10:06

1.201 elkarrizketa egin dira orotara. Araba, Bizakaia eta Gipuzkoan 589 inkesta egin dira, 405 Nafarroa Garaian eta 207 Euskal Hirigune Elkargoan. Bestalde, 778 inkesta erantzun dira online, eta 423 telefonoz.

Sei ataletan sailkatu dituzte txosteneko datuak. Ondorio nagusiak laburtuta jaso ditugu:

Lurraldea

Multzo handiena euskal herritarra eta espainiarra edo frantziarra sentitzen da Euskal Herrian (%26). Jarraian, oso gertutik (%24), soilik euskal herritar sentitzen direnak datoz. 

Lehenengo neurketan bezala, oraingoan ere Euskal Herria kontzeptuaz galdetzean, aukeran jarri dira zazpi herrialdeak banan bana, norberak aukeratu zezan zeintzuk osatzen duten Euskal Herria. Bi erantzun nagusi jaso dira, inkestatuen hiru laurdenek aukeratuak: %41ak zazpi lurraldeak aipatu ditu eta %33ak Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa. Euskal Herriaren existentzia bera ukatzen dutenak gutxiengoa dira (%3).

Neurketaldi honetan, online laginean, zazpi herrialdeez osatutako lurraldea nola izendatzen den galdetu dute. Jasotako erantzunen arabera, lurralde osoarentzat termino zabalduena "Euskal Herria" izan da (%51), ondoren "Euskadi" (%42), "País Vasco" (%32), "Pays Basque" (%18) eta "Nafarroa/Navarra/Navarre" (%14).

Euskal selekzioa

Herritarren %64aren iritziz, hiru administrazio eremuetako –EAE, Nafarroa eta Ipar Euskal Herriko– jokalariek osatutako Euskal Futbol Selekzioak nazioarteko txapelketa ofizialak jokatzeko aukera eduki beharko luke. Kontra daudenak %21 dira. Gehienek (%54) "ondo" edo "oso ondo" ikusten dute Euskal selekzioak Espainia edo Frantziako selekzioaren aurka lehiatzea nazioarteko lehiaketa ofizialetan. %72aren ustez, jokalariek eurek erabaki ahal izan behar lukete zein selekziorekin jokatu, Euskal selekzioarekin ala  Espainia edo Frantziakoarekin.

Next Generation

Europak 140.000 milioi euro bideratuko ditu Espainiako Estatura Next Generation proiektuaren bidez, COVID19-ak eragindako krisiari aurre egiteko. EAEri eta Nafarroari dagozkien zatiak nork negoziatu beharko lituzkeen galdetuta, gehienek (%66) gobernu autonomikoen alde egiten dute.

Etxebizitza

Ipar Euskal Herrian etxebizitzaren gaia arazotzat ikusten dute hiru laurdenek (%71). Aldi berean, urte bateko epean, euskal herritarrentzat etxebitzitza edukitzeko (alokairuan edo erosiz) baldintzak zaildu egin direla iruditzen zaie ia hiru laurdenei (%74) eta mantendu egin direla beste laurden bati (%22). Gaur egun, Euskal Hirigune Elkargoan, herritarren %70ek betetzen ditu etxebizitza sozialarekiko sarbidea edukitzeko eskakizunak. Honakoa kontuan izanik, eskuragarritasuna bermatzeko egun egiten diren politikak "ondo" edo "oso ondo" baloratzen dituztenak %14 besterik ez dira. Euskal Hirigune Elkargoan bigarren etxebizitza erosteko ordun etxebizitza tasa emendatu beharko litzatekeela uste du %59k.

Nafarroak beste lurraldeekin harremanak sakontzeko eremuak

Lehenengo neurketan, Nafarroan borondate argia adierazi zen beste lurraldeekin harremanak indartzeko. Bigarren neurketan, galdetutako bost eremuetatik bakar batean ere ez da kontrakotasun argirik aurkitu; eta, alderantziz, aldekotasuna oso zabala izan da gehienetan. Bereziki osasun zerbitzuetan ikusi da begi onez harremanak indartzea (%57), baita harreman ekonomikoetan eta hezkuntzan ere (%55 eta %54, hurrenez hurren). Harreman kulturaletan %49koa izan da babesa eta euskararen sustapenerako %41ekoa.

Gobernantza ereduaren inguruko iritzia eta euskal estatuarekiko jarrera

Lurraldeen arteko harremanen inguruko balorazioa: Euskal Herriko erkidego bakoitzaren oinarrizko erakunde-arauez galdetu denean, lehenengo neurketako joera errepikatu da: euskal herritar gehienak pozik agertzen diren arren (%58), horrekin ase ez eta harago joan nahi dute. Izan ere, bigarren neurraldiko datuen arabera, %20k bakarrik adierazten du oraingo egoerarekin konforme dagoela, eta gainerakoek zerbait aldatu nahi dute. Aldaketa bilatzen dutenen artean, multzo nagusiak (%34) erabakitzeko eskubidea jasoko lukeen estatu edo araudi bat nahiko luke, eta beste ia heren batek (%29) eskumen gehiago luketen erkidegoez osatutako estatua.

Erabakietan parte-hartzeko nahia: Herritarrek oro har gobernantza eredu demokratiko eta parte-hartzaileagoak babesten dituzte. Lehenengo neurketan bezala, galdegaiaren arabera babes gehiago edo gutxiago jasotzen da, baina gehienek nahi dute erabakietan parte-hartu kasu guztietan: bizi diren hiri/herriko eguneroko arazoez %78k, haien lurraldeko gai sozial, ekologiko eta ekonomikoekin zerikusia duten edukiez (aurrekontu publikoak, zerga politika eta abar) %73k eta haien lurraldeko etorkizun politikoaz %67k. Berdin gertatzen da lurralde bakoitzak bere etorkizun politikoa erabakitzeko eskubidea eduki beharko lukeen edo ez galdetzean.

Euskal Estatuaren inguruko jarrera: “Zein neurritan zaude ados Espainiatik / Frantziatik independizatzearekin?” galderan, gehienak kontra agertzen dira (%42 guztira, "desados" %25 eta "oso desados" %17). Alde agertzen dira %27 ("ados" %14 eta "oso ados" %13). Aldiz, galderari adostasun politikoko kontestu bat jartzen zaionean (“alderdi politiko guztiek edo gehienek adostu dute Euskal Estatuari buruzko erreferenduma egitea eta Madrilek/Parisek onartu du, beraz erreferenduma guztiz ofiziala eta onartua da”) eta Euskal Estatuarengatik galdetzen denean, alderantzizkoa da emaitza: Euskal Estatuaren alde %40 agertzen da eta kontra %30.

Euskal Estatu propioaz hitz egiten entzuteak zer sentimendu sortarazten dituen galdetzean, ziurgabetasuna izan da nagusi (%24k sentimendu hori du), interesa eta ilusioa jarraian (%22), itxaropena (%20), beldurra (%19) eta azkenik indiferentzia (%18).

Euskal Estatu baten bideragarritasun ekonomikoaz galdetzean, multzo nagusiak (%34) bideragarria ikusten du eta bideragarria ez litzatekeela izango uste dutenak %26 dira. Erronka sozialei erantzuteko orduan izango lukeen gaitasunari dagokionez, %32k uste du Euskal Estatu batek egun dauden erronka ekonomiko eta sozialei hobeto erantzungo liekeela Espainiaren edo Frantziaren barruan egonda baino.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Gizartea
Pertsonon datu-pribatutasuna ezbaian, delinkuentziaren aitzakian

Kondenatutako atzerritarren nazionalitateari buruzko datuak argitaratuko dituela adierazi du Erresuma Batuko Barne ministroak. Bide beretik, pasa den astean ezagutarazi zen Aste Nagusian atxilotutako 79 pertsonaren argazkiak filtratu zituela Ertzaintzak.


2025-04-23 | El Salto-Hordago
Arun Kundnani: “Arrazakeriak gizarteko baliabideen banaketarekin du zerikusia”

Militante eta ikerlari antiarrazistak abiapuntu argia adierazten du: arrazakeriaren aurka borrokatzea ez da zeregin psikologiko edo diskurtsibo bat, baizik eta egiturak desegiteko premia.


2025-04-23 | Jon Torner Zabala
Gipuzkoako klub batean jokatzeko ez da derrigorrezkoa izango eskola kirolean parte hartzea

EAEko Auzitegi Nagusiak agindu ostean eskola kirolaren aurkako epaia berehala betetzeko, Gipuzkoako Diputazioak jakinarazi du erabakia "onartu eta errespetatu" egingo duela, helegiterik ez duela aurkeztuko, eta aurrez Espainiako Auzitegi Gorenean jarritako kasazio... [+]


Almidoitik eratorritako mikroplastikoak kaltegarriak izan litezke osasunerako

Almidoiarekin egindako plastiko biodegradagarrietatik sortutako mikroplastikoek saguen osasuna kaltetzen dutela ikusi dute esperimentu batean. Ikertzaileek ohartarazi dute ezinbestekoa dela bioplastikoen segurtasuna hobeto ikertzea, haien erabilera handitzen jarraitu aurretik,... [+]


Emakumeek lan munduan izandako garrantzia islatu dute Arabako Arte Ederren Museoan

Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]


Ernaik “nazio bulkada berri bati” ekiteko asmoa adierazi du Berriozarren egindako Gazte Topagunean

Ostegunetik igandera bitarte egindako topagunean 3.000 lagunetik gora bildu dituela esan du Ernaik. Larunbat iluntzean egin dute jardunaldietako ekitaldi politiko nagusia, gazte antolakundeko bozeramaile Amaiur Egurrolak hitza hartuta. Aberri Egunaren harira EH Bilduk... [+]


2025-04-22 | Aiaraldea
Jai euskaldunak erdiesteko urrats berriak emango ditu Aiaraldeko Euskalgintzaren Kontseiluak

Gora Aiaraldeko Jai Euskaldunak dinamika jarri du martxan aurten ere Aiaraldeko Euskalgintzaren Kontseiluak, Udal eta elkarteekin elkarlanean. Jaien testuinguruan euskararen presentzia eta erabilera sustatzea dute helburu. Iaz abiatutako bidetik jarraitu nahi dute aurten ere,... [+]


Larunbatean egingo dute Frantzisko aita santuaren hileta, eta maiatzean berria hautatzeko konklabea

88 urterekin hil da Frantzisko aita santua astelehen goizean, iktus baten ondorioz. Azken boladan osasun arazoak izan zituen. Miñan liburua gomendatu zuen publikoki, migratzaileen egoera kontatzen delako.


Euskal Herria nazioa dela aldarrikatu dute eragile ugarik Aberri Egunean

Eragile nahiz alderdi politiko ugarik plazaratu dituzte euren aldarriak aurtengo Aberri Egunean. Azken urteetan egin bezala, Bilboko eta Iruñeko kaleak hartu dituzte EAJk eta EH Bilduk, hurrenez hurren. Bagira-k, Ipar Euskal Herriko Mugimendu Abertzaleak, abertzaleen... [+]


Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Iruñeko Paris 365 jantokia
Familia bat, aurrera egiten jarraitzeko

Bazterkeria egoeran dauden pertsonen elikadura beharrei erantzuteko, Paris 365 jantoki solidarioa martxan jarri zuten Iruñean, 2009an. Ordutik, euro baten truke egunero hiru otordu bero ematen dituzte. Urtarrilaren 27an iragarri zuten aurrez aurreko afariak emateari... [+]


2025-04-16 | June Fernández
Meloi saltzailea
Chimamanda

Desengainu handia hartu dute euskal feminista askok jakin dutenean Chimamanda Ngozi Adichie idazleak haurdunaldia esternalizatu duela, alegia, surrogate batek ernaldu duela bere haurra, diru truke. Guztiok izan beharko genuke feminista saiakeraren egilea da Adichie, besteak... [+]


Eguneraketa berriak daude