Trantsizioaren ondoren, ezker abertzaleko mugimenduarekin bat egin zuen, HBko Mahai Nazionaleko kide izan zen eta 1979an Madrilen diputatu, koalizioaren izenean. Hil eta urtebetera argitaratu zuten Telesforo Monzon, herri baten oihua liburua, orain Txalapartak eta Olaso Dorrea Fundazioak berrargitaratu dutena.

Funtsean, 1976tik aurrera politikari bergararrak argitaratutako hainbat artikuluren edo berari egindako zenbait elkarrizketen bilduma da, eta gehitzen ditu baita ere berak sortutako abesti eta olerki ezagunak. Monzon buruzagi karismatikoa izan zen ezker abertzalearen baitan eta bere ideiak, idatzien bidez baino kantuen bidez barreiatu izan dira kolore guztietako abertzaleen artean: Pantxoa eta Pellok abestutako Aupa gizona, Lepoan hartu, Itziarren Semea, Plazara edo Bai Euskari dira horietakoak, hamarkadatan abestutakoak eta oraindik ere otordu askoren bueltan entzun daitezkeenak. Azpimarratzekoak dira 1979an Madrilen Nazioarteko Prentsa Klubak gonbidatuta kazetari ugariri emandako elkarrizketa edota 1980an Der Spiegel aldizkari alemaniarrari emandakoa, inoiz argitaratuko ez zena.

Argitarapenen jatorrizko hizkuntzak errespetatu direla ohartarazi du argitaletxeak eta, horren arabera, elkarrizketa eta artikulu gehienak gaztelaniaz dira. GALek hil zuen Santi Brouard HBko buruzagiaren eta Itziar Aizpurua ezker abertzaleko buruzagi historikoaren hitzaurreak ditu. Honakoa dio azken honek berean: “Egun, errelatoaren bataila honetan gertatutakoaren iritzi bat bitarteko guztien bide inposatu nahian dabiltzanean, eta jende asko modu otzanean erantzun gabe gelditzen denean, Monzonen hitz eta idatziek gure herrian gertatutakoa ulertzeko balio izugarria dute”.