“Poliziaren abusuak eskala handikoak izan ziren eta garai batean baino gehiagotan gertatu ziren”
UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan luzatu direla.
Eskuin muturraren eta Poliziaren indarkeriaz diharduen 16/2019 Foru Legea eratu zenetik egin du haren aurka UPNk, eta jarraitzen du hura erabiltzen María Chiviteren gobernuaren aurka gogor jotzeko. Ildo horretan, María Chivite lehendakaria Nafarroako Legebiltzarrera deitu du biktima horien izaera aitortzen duen batzordeaz azalpenak eman ditzan. Legeak finkatzen duenez, Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren biolentzia jasan duten herritarrek egindako eskaerak aztertzen ditu batzordeak, eta erabakitzen du biktima izaera eman ala ez.
Javier Esparza UPNko buruzagiaren ustez batzorde hori politikoa da, “ez da ez teknikoa ezta plurala ere”, eta azpimarratu du 2024an jasotako eskaeretatik perrtsona bakarrari ukatu zitzaiola biktima izaera. Esparzaren esanetan, hor EH Bilduk agintzen du. Bere ustez, PSN eta EH Bildu elkarlanean hasi zirenetik Chiviteren gobernua EH Bilduren menpe dago, eta hark ordaintzen dio batzordearen gaineko agindua emanda.
Pernando Barrena EH Bilduko diputatuaren adibidea ekarri du mahaiaren gainera Esparzak: “Haren ibilbidea kontuan hartuta, uste duzu onargarria dela hari biktima izaera onartzea?”, galdegin dio Chiviteri. Batzordeak Barrenari eta beste 20 herritarri onartu die aurten biktima izaera, jasandako torturengatik.
Chivitek erantzun dio Espainiako Auzitegi Konstituzionalak berak ere oniritzia eman ziola aipatutako legeari, eta biktima izaera ez dela ematen pertsona batek izan duen ibilbide politikoaren arabera, gertaera batzuk aztertuta baizik. Lehendakariaren esanetan, ETArena drama bat izan zen, baina funtzionario publikoek egindako legez kanpoko jardueren salaketa ugari ere egon ziren. Berria-k horrela jaso ditu haren esanak: “Poliziaren abusuak eskala handikoak izan ziren eta garai batean baino gehiagotan gertatu ziren: diktadura frankistan, trantsizio demokratikoan eta terrorismoaren aurkako borrokaren garaian”.
Horrez gain, Chivitek gogorarazi dio Esparzari Batzorde hori bederatzi pertsonez osatuta dagoela, guztiak adituak, eta haren kideek erabakiak ondo aztertuta eta aho batez hartzen dituztela. Horrela osatuta dago egun batzordea: Oroimena eta Bizikidetzako Nafarroako Institutuko zuzendari nagusia –gaur egun Martín Zabalza–, Nafarroako Oroimenaren Institutuko zuzendaria –José Miguel Gastón–, Nafarroako Legezko Medikuntza Institutuak izendatutako bi auzi-mediku eta psikologo bat, eta Nafarroako Legebiltzarrak izendatutako beste lau kide.
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
Iñigo Urkullu lehendakari ohiak adierazi du Txiki eta Otaegi Eusko Jaurlaritzak aitortutako biktimak direla, eta hala "errespetua" merezi dutela. Haien biktima izaera ezin dela zalantzan jarri azpimarratu du.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatuaren urteurrenaren datatik gertu antolatu dute ekimena dozenaka herritarrek. Helburua "egia aldarrikatu, memoria landu eta GALen gerra zikinaren biktimak aitortzea" da, eta irailerako egitaraua aurkeztu dute.
Rosa Zarraren hilketaren 30. urteurrena da ekainaren 30ean. Ekainaren 29an, biolentzia polizialaren biktimaren omenaldian, hainbat eskakizun egin zituen Egiari Zor fundazioak. Zarraren familiak Juan Mari Atutxa Segurtasun sailburu ohiari barkamena eskatzea galdegin dio.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Azken astean ezagutarazi moduan, Eusko Jaurlaritzaren Balorazio Batzordeak txosten banatan aitortu ditu estatuaren biktima gisa. Justizia sailburuak ekitaldi pribatu banatan entregatu dizkie dokumentuak.
Espainiako Poliziak duela 41 urte hil zituen tiroka Dionisio Aizpuru, Pedro Mari Isart, Jose Mari Izura eta Rafael Delas gazteak, Komando Autonomo Antikapitalistetako kideak.
GALeko biktima talde batek eman du kereilaren nondik norakoen berri Bilbon egindako prentsaurrekoan, Egiari Zor fundazioak eta Giza Eskubideen Euskal Herriko Behatokiak lagunduta. GALen aurkako eta, zehazki, José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute.
Nafarroako Gobernuak ofizialki aitortu ditu gure lurraldean giza eskubideen urraketa larriak jasan zituzten Estatuaren indarkeriaren beste zazpi biktima. Horien artean, hitzez hitz “motibazio politikoko biktima gisa” aitortzen ditu Patxi Erdozain, Eneko Compains,... [+]
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.