“Metalezko bastoiak ikusten dira orain, baina hurritz makila betiko erreminta izan da gurean”
Umetan aitarekin ikasi zuen Unai Zabala Zubelzu txaramarrak hurritz makilak egiten. “Perretxikotara joaten ginen bezala, makilak egitera ere ateratzen ginela gogoratzen dut, hamar bat urte nituela edo hasi izan nintzen”, dio. Urteekin, aitak jarduna utzi zuen, baina berak segida ematea erabaki zuen. 26 urteko gazteak sare sozialen bidez zabaldu du proiektua, Euskal Herriko Hurritz Makil Tradizionalak izenarekin, eta azaldu duenez, jende askok erosten dizkio makilak kontu horretatik. Bakarrik aritzen da, baina aitaren laguntza ere jasotzen du.
Urritzaren ezaugarri horiek nabarmendu ditu Zabalak: makila gogorrak ateratzen direla bere zuretik, baina, aldi berean, malgutasuna ere badutela. “Malgutasun hori ez balu, puskatu egingo litzateke”, gehitu du. Makilak egiteko beste zuhaitz batzuen zura ere erabili izan da, gorostiarena, adibidez. Babestutako zuhaitza da, ordea, eta gipuzkoarrak nahiago izan du beti hurritza erabili. “Honezkero ezagunak ditut hurritzak dauden inguruak; askotan iristeko toki zailak izaten dira”, aipatu du. Mozteko garaiak garrantzia handia duela gaineratu du gazteak: urritik otsailera artean moztu behar direla dio, baina ilberri dagoenean bakarrik. “Garai txarrean botaz gero ez du balio, arazo asko izaten ditu, pipiak jotzen du…”.
Zabalak dioenez, toki zailetan egonda ere, moztea izaten da lanik errazena. “Makila sail bat egiten dut normalean, toki txarretan egoten dira, eta kotxera eramatea ederki kostatzen da”. Behin etxera eramanda, lehortzen uzten ditu, hiru hilabetetik gora. “Denbora luzez utzi behar dira lehortzen, hezetasuna badute ez baitira zuzentzen”. Hain zuzen, horixe da hurrengo lana: jatorrizko forma zuzentzea. Horretarako, burdinazko hodi bati ongi lotuta edukitzen ditu lau bat hilabetez.
Mendirako eta aziendekin aritzeko
Gaur egun mendian ibiltzeko metalezko bastoiak erabiltzen ditu jende gehienak, baina baserriaren bueltako jende askok makilei eusten diela uste du gazte gipuzkoarrak, eta aziendarekin ere asko erabiltzen dela. Etxean beti erabili den erreminta izanik, mantendu egin nahi du gazteak. “Niri asko gustatzen zait, eta inork egiten ez badu, galdu egingo litzateke”, esan du. Baina, noiz eta nola moztu jakitea ere garrantzitsua dela dio, triskantzarik ez egiteko: “Berez, ona da makilak egitea, gero adar horretatik berri bat etorriko delako. Baina kontuz ibili beharra dago, ezin dira arbola batetik makila asko atera, oreka bilatu beharra dago”.
Sare sozialen bidez eta ganaduarentzako pentsu eta erreminta dendetan saltzen ditu Zabalak hurritz makilak. “Norberak ere egin dezake, baina ez da moztea bakarrik, prozesu osoak zortzi edo bederatzi hilabete behar ditu, denbora da. Horregatik, gaur egun jende askok nahiago izaten du erostea”, amaitu du.
BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]
"Euskal Herriaren jazarpena elikatzen du Euskal Herriaren bakearen bidean egindako akordiotzat saldu duten honek", adierazi dute larunbatean Arrasaten eginiko prentsa agerraldian.
Igande arratsean ehunka herritarrek elkarretaratzea egin dute herriko plazan, "Poliziaren gehiegikeria" salatzeko. Azpeitiko Udalak udaltzainei elkartasuna adierazi die, eta, aldiz, Ertzaintzaren esku hartzea "gehiegizkoa" izan zela esan du.
Agharas migratzaile imazighen elkartearen txosnan pertsona batek hainbat irain arrazista egin zituen. Erasoa salatzeko elkarretaratzea egin dute igandean Barakaldon.
Bilboko Konpartsak osatzen duten 27 taldeetatik hamahiruk erabaki dute AEBetako Coca-Cola multinazionalaren produktu guztiak kenduko dituztela haien txosnetatik, Israel palestinarren aurka egiten ari den genozidioaren konplize izatea leporatuta.
Gazako Osasun Ministerioaren arabera, Israelek 2023ko urrian zerrendaren aurkako oldarraldia gogortu zuenetik 86 palestinar hil dira gosez, horietatik 76 haurrak. Manifestazioak egin dituzte hainbat herrialde arabiarretan, Gazarako su-etena aldarrikatzeko eta palestinarrek... [+]
Berritu ala hil. Hori esaten diogu geure buruari. Ariketetatik ariketa gabeko alera, narraziotik gertuago, metaforarik gabe, zuzenago. Orain? Orain gehiago behar dugu. Narrazioago, ezmetaforatuago, ariketagabeago.
Pertsonaia bat sortuko dugu. Pertsona bat. Istorio batean... [+]
Igande goizean elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herrian Euskarazek deituta, Geldi euskara zapaltzea! lelopean.
Egiari Zor elkarteak pozgarritzat hartu du Nazio Batuen Erakundeko Giza Eskubideen Batzordeak Espainiako Estatuaren indarkeriaz egin duen txostena. Elkarteak azpimarratu du txostenak Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak dokumentatutako 5.000 tortura salaketak balioan... [+]
UEMAk antolatuta egin dituzte kontzentrazioak larunbat eguerdian, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboaren aurka eta euskararen alde. Euskara “benetan” babesteko “adostasun sendoak” eskatu ditu UEMAk, “euskarak eta euskaldunok... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]
Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]