Zigiluen artean elkar ulertu, alternatibak eraikitzeko
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe ekoizleen kalitate zigilua, eta Nature et Progrès Frantziako Estatuko Berme Sistema Parte hartzailea.
Edozein elikagai dendatako apalategietan nabari dugun zigilu eta etiketa festaren aurrean, jakinekoa da herritarra galduta eta babesgabe sentitzen dela, are eta gehiago azken urteetan hedatu den greenwashing-a eta agroekologia kontzeptuaren kooptazioa medio. Egoera honen aurrean, ezinbestekoa ikusi da merkatu globalizatuaren logikari alternatibak bilatzen dizkioten zigiluen elkar-elikatzea, izan ere, zigiluen biziraupena eta hauek alternatibak eraikitzeko erakusten duten gaitasuna hartu-eman horren araberakoa da. Bereziki, Kontseilutik sustatzen den zigilu ekologiko ofizialaren eta EHKO Berme Sistema Parte hartzailearen (BSP) arteko sinergiez dihardugu.
Ekolurra zigilu ekologiko ofizialak euskarri sendo bat ezartzen du, tokian tokiko zikloetan oinarritzen diren, bioaniztasunaren alde egiten duten, eta ongarri kimiko, pestizida, eta naturalak ez diren bestelako gai sintetikoak erabiltzen ez dituzten etxaldeak identifikatuta. Horretarako, kontrol mekanismo, azpiegitura eta baliabide ekonomiko egonkortuak ditu.
BSPak, berriz, eraldaketa soziala jomuga duten ekimenak dira. Etxaldeei bere osotasunean begiratzen diete, ekoizpenean aplikatzen diren praktika ekologikoetatik harago, nekazal ereduari lotutako bestelako irizpide sozial eta politikoek ere garrantzia hartzen dute: besteak beste, ekofeminismoaren oinarriek edo elikadura segurtasuna bermatzeko gaitasunak. BSPek, ordea, ez dute politika publikoen inongo babesik, eta zentzu horretan, antzeko ekimenak aitortu eta ikusgarri egiteak duen garrantzia aldarrikatu da jardunaldian, baliabideak eskuragarri jarrita eta gobernantza ereduetan antzeko ekimen alternatiboei ere leku emanda.
Nature et Progrès Frantziako BSPak erakutsi du gaitasunik gizartea agroekologiaren bidean jarri eta kontsumo ohiturak eraldatzeko. Azken finean, kontsumitzaileak euren erosketa ahalmenaren bitartez neurtu beharrean, herritarrak elikadura sistema alternatiboen antolaketarako subjektu aktibo bilakatu dira. Ekimena herritarren eskutik sortua izan zen, gizartearen beharrei erantzuteko. Horixe da mahai inguruan parte hartu duten beste zigilu eta identifikatzaileekin alderatuta erakutsi duten abantaila nagusia. Lehen sektoreko eragileen eta gizarte mugimenduaren arteko benetako zubiak egonkortu dituzte eta inora ez daramaten epaiketetatik harago, elkar bat egitea lortu dute.
Beraz, jardunaldiak erakutsi digu ezinbestekoa dela sinergiak aurkitzea, eta zigilu bakoitzaren sustapena sinergia horietan oinarritzea. Bestalde, sinergia horiek egun inposatzen den eredu globalizatuari aurre egiteko sortu diren beste alternatibak indartzen dituztenez, elikaduraren alorrean antolatu diren ekimenetatik harago, energia eredua, lan esparrua edo harremantzeko moduak jomugan jartzen dituzten bestelako alternatibak ere barne bildu beharko genituzke. Horretarako, Euskal Herri mailako subjektu erreferente bat ezartzearen beharra aipatu da. Bitartean, elikaduratik, EHKOlektiboak agroekologiaren aldeko bidean lanean jarraituko du tinko.
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]
Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Ekainak akainak ekarri ditu: uda iritsi da. Udaberriko egun beroetan hasten dira akainak ehizean, udako ehizaldi nagusirako hankak prestatzen. Garo arruntaren (Pteridium aquilinum) garomenetan izaten da batez ere, bide ertzera zintzilik diren orri muturretan kulunka, gustuko... [+]
Tarteka bada ere, inoiz ikusiko zenuten hego beltzeko “erle erraldoi” eta potolo bat zuen inguruan hegan. Hala bada, ziur izan intsektuen artean ikusgarrienetako bat ikusi duzuela. Eta ziur izan, baita ere, ez duzuela inongo arriskurik, itxura itzeleko erlastar honek... [+]
Ukenduak egiten dituen orok solstizio bueltako data hauetan zeruari begiratu dio: bateko beroa eta besteko ekaitzak, sendabelarrak noiz bildu erabakitzen komeriak izan dira. Ikusten denez, San Joan eguna ez da edozein egun, indar eta sinbolismo bereziko eguna dugu. Edozein... [+]
Eguna mozten hasten den hilabetea, ekaina. Festa aparretan gabiltza baina xorro-xorro, hau esku artean duzunerako dagoeneko hamalau minutu moztu da egun argia. Gu gure eroan, batzuek bere txoroan, ez gara jabetzen baina landareak bai ederki asko! Eguna mozten hasi da eta ez dio... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Sugea eta eguzkia: pertsona askoren buruan banandu ezinak diren bi hitz. Sugea entzuten dugun aldiro, egun bero eta argi bat irudikatzen dugu. Buruak hala funtzionatzen baitu: asoziazio horiek egiten ditu duen informazioarekin. Eta ez da arraroa, bestalde; izan ere, sugeak... [+]
Portugaletera bazoazte, autobidea utzi eta hiriko sarrerako bi erreiko bide bazterrean 40 ardiko artaldea ikusiko duzue agian. Makilarekin zaindari dute alboan artzaina, iluntzetan itxituran sartu eta egunez pisu-lantegi arteko zelaietan bazkatzen du artaldea. Bere izena izan... [+]
Ostirala da, bero handia egin du gaur ere. Baserriko lanak bukatu ditugu, belarretan egin dugu. Nekatuta, izerditan, berotuta, baina pozik! Denon artean lortu dugu, denok bat ekinda lana hobeto egiten da.
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
Aszidiak tunikadun modura ere ezagutzen diren itsas ornogabeak dira. Munduko ozeano guztietan dauden animalia iragazle sesilak dira: bizitzaren zatirik handiena azalera solidoetara –arroka, maskor edo egitura artifizialetara– finkatuta emango dute, ura etengabe... [+]