Leitza, Arano, Areso eta Goizuetako udalek basozaintza bulegoaren itxiera salatu dute Legebiltzarrean
Nekazal lurraldetako zerbitzu publikoak gutxituz, Nafarroako Foru Gobernua despopulazioa eta zahartzea bizkortzen ari dela kritikatu dute. Aitzina, egoitzarik hurbilena Irurtzunen egongo da, bulego zaharretik autoz 22 minutura, eta Aranotik ordubetera.
Basozainen bulegoen zentralizazioa zertarako? Antolakuntza errazteko ala murrizketen bitartez dirua aurrezteko? Lehenengo argudioa da Nafarroako Gobernuak eman duena Leitzako egoitzaren itxiera justifikatzeko; bigarren arrazoia, ordea, neurria kritikatzeko inguruko udalek Foru Legebiltzarrean salatu dutena da.
Asteazkenean, Foru Parlamentuko Landa Garapeneko eta Ingurumeneko Batzordean, Leitzako alkate Mikel Zabaletak bere herriko udalaren zein Arano, Areso eta Goizuetakoen iritzia azaldu zuen: "Gauza bat da basozainen lantaldeak birrantolatzea eraginkortasuna bilatzeko eta beste bat erreferentziazko bulego bat itxi eta dagokion eskualdetik kanpo uztea”.
“Horrelako neurri batek kalteak baino ez ditu eragiten”. Izan ere, Zabaletaren iritziz hurbiltasunak koordinazioa errazten zuen. "Zerbitzu publikoak landa-ingurunean mantentzearen aldeko apustua egin ezean, herrien iraupena arriskuan jarriko da", ohartarazi zuen.
Alkateak adierazi moduan, abenduaren 20ean gauzatu zen itxiera ez da harritzekoa, “gobernuak urteak daramatzalako basozainak mendi eta basoetatik aldentzen”. Gainera, gogorarazi du “klima aldaketarekin oraindik garrantzitsuagoa izango dela basozaintza”, are gehiago iazko udan Nafarroan izan ziren inoizko suterik handienak gertatu zirela ikusita eta kontuan izanda Leitza inguruko zonaldea sute arrisku handikoa dela.
Gloria Giralda Nafarroako Gobernuko Basozaintza zerbitzuen zuzendariak erantzun zion egin berri den “barne antolakuntzaren aldaketak” ez duela “zerbitzua kaltetzen”, bulegoak ez baitira “publikoa artatzeko tokiak”, baizik eta “basozainek lan egiteko lekuak”. Beraz, “langile guztiak elkarrekin edukitzeak arratsaldeak, asteburuak eta bajak betetzea errazten du”.
Baina, Mikel Zabaletak dioenez, egoitza ixteko Giraldak emandako argudioa kontraesanean dago Leitzan lan egiten zuten basozainei gobernuak esan zienarekin. Leitzako alkatearen arabera, azken sei hilabetean bulegoan pertsona bakarra artatu zutelako itxi dute lokala, aintzat hartu gabe basozainak bulegoan deiak jaso eta herritarrak dauden tokietaraino doazela haiekin hitzorduak izateko.
Giraldak argitu du neurria ez dela murrizketa, “udalen kezka ulertzen” duela eta urtebete igaro baino lehenago antolakuntza eredu berriaren balorazio sakonagoa egingo dutela.
Mugitzeko eta ibiltzeko zailtasunak dituzten 5 urteko bi ikasleri asteroko baso-eskola saioa egokitu zaie Irungo ikastetxean: muga eta beldur artean hasitako erronkak onura, garapen eta ikasketa handiak izan ditu. "Oso babestuta dauden ikasleak dira eta basoan aske uzteak... [+]
Odei Etxeberri Bimboire, Gorka Roca Torre eta beraien seme Oihan eta Miru buruaskiak dira elikaduran. Horretarako, aztertu behar izan dute gorputzak zer elikagai eta zein kopurutan behar dituen; horiek zein janaritan dauden; urtaro bakoitzean horiek denak eskuratzeko zer landu... [+]
Tolosatik abiatu eta Bedaion gora egin, Menditxiki aldera. Batean Bedaio, bestean Zarate, Gipuzkoako eta Nafarroako muga-mugan gara. Hantxe dira helburu ditugun lursailak, Itxitua eta Erlo, garai batean lahar, pagadi gaur egun: Gregorio Ugartemendia Zubillagaren basoa duzu.
Baso naturaletan estratu eta funtzio ezberdinak betetzen dituzten espezieak aurkitzen ditugu. Batzuek gaina hartuko dute, eta mende ugari bertan igaroko dituzte. Beste batzuek lehen urratsak emango dituzte, baso-kideengatik sakrifikatuko dira eta beraien gorpu ustelak sistemari... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
Baso jangarria edo oihan baratzea lantzen dute duela 14 urtetatik Odei Etxeberriak eta Gorka Torrek. Zuhaitzak eta barazkiak uztartzen dituen sistema honen oinarriak azaldu ditu Torrek Egonarria saioan, Mattin Jauregiren galderei erantzunez. Urte hauetan guztietan hainbat... [+]
Ekosistema askok itzulera gabeko puntuak dituzte, hau da, estresa maila berezi bat pairatuz gero –izan klima aldaketa, kutsadura edo kalte fisiko zuzenarengatik– desagertzen ahal dira, eta ekosistemak haien artean konektatuak izanez gero hurrenez hurren elkar... [+]
Bidaia hau hasi nuenean, ikuspuntu erromantikoz imajinatzen nituen baso jangarriak: zuhaitz artean ibili, fruitu goxoak dastatu, loreak usaindu... baina baso jangarriek badituzte arantza ugari ere, porrotak, erratak... Gaur, ikasketa politak eskaini dizkidaten porrot horietako... [+]
"Baserriberri" du izena programak eta langabezian diren Euskal Herri osoko 12 ikasleri zurgintza formazioa emango die, erortzear diren baserriak berritzen ikas dezaten.
Urtxintxa, burtxintxa, ürtxaintxa, kataburtxintxa, katakutxintxa, katagorria, kattagorria, katamixarra, katamixerra, mixerra... Zenbat izen karraskari arborikola polit honentzat. Izan ere, nork ez du ba ezagutzen katagorria? Bereziki basoetan bizi da, baina gure herri eta... [+]
Basoan barrena oinez joan eta hara, ‘krrukrru-krru’ ozen bat entzun da. Bi aldeetara begiratu... Nor ote? Okil beltza hegan. Ez da hegazti txikia eta kolore beltza du, beleak bezala. Antzeko tamaina eta kolore bera dute bi hegazti horiek, horregatik da agian Sakanan... [+]
