Zer gertatu zen Angiovesan?

Uztailaren 4an hauteskunde sindikalak zeuden Angiovesan, eta enpresak mehatxu egin zuen: berak erabakitako hautagaia bozkatzen ez zuten langileak kanporatuko zituzten. 2018ko uztailaren 4an izan ziren hauteskundeak, eta enpresak mehatxua bete zuen, lau langile kanporatuz. Langileak sindikatura etorri ziren uztailaren 6an, Sanferminetan murgildua geundela, laguntza eske. Dena utzi, salaketa jarri eta hurrengo egunerako protesta pentsatu genuen.

Tabernaren atarian elkarretaratzea egin genuen, megafonoarekin, erakusleihoa pegatinekin bete genuen. Taberna barrutik minutu bateko ibilaldia egin genuen, bezeroei kanporatutako langileen kasuaren eta lanean zeudenen baldintza prekarioen berri ematen, horren aurrean kontsumo etikoa proposatuz. Bezeroetako batzuk irten egin ziren. Pegatina gutxi batzuk ere jarri genituen barruan. Foruzaingoa etorri zen eta protesta amaitu genuen. Hurrengo egunetan, egunero egin genuen protesta, beti antzeko moduetan eta kontsumo etikoaren ideian zentratuz. Ekonomikoki min egin zion enpresari.

Sanferminetatik bueltan enpresak atzera egin zuen. Bueltatu nahi izan zuten langileak ametitu zituen, beltzean zeudenei kontratuak egin zizkien, ordaindugabeko orduak ordaindu. Garaipen erabatekoa izan zen. Enpresak gure aurkako salaketak ere kendu zituen. Baina Foruzaingoak eta fiskaltzak haien salaketei eutsi zieten.

Epaiketa heldu zen maiatzean, eta gogor zigortu zintuzten.

Ni eskuko megafonoa eramateagatik izendatzen nau epaileak protestaren arduradun. Eta eskuko megafonia, pegatinak eta pankarta erabiltzea indarkeria dela jaso du epaiak. Beste pikete batengatik aurrekariak ditudanez, epaileak erabaki zuen bai ala bai espetxean sartu behar nuela. Zigorra isun batengatik aldatzeko aukera zuten, edota espetxera ez bidaltzea zigorra bi urtez beherakoa delako, baina ez.

Huerta de Peralta enpresako grebarekin lotutakoa da urriaren 10ean duzun beste epaiketa. Zer dela eta?

Greba luze eta gogorra izan zen. Greban zeuden langileak eskirolengatik ordezkatu zituen enpresak , eta Almeriako produktuak barra-barra ekartzen hasi zen kamioietan. Grebalarien ordezkatze ilegala salatu genuen, baina beste zer edo zer egin behar genuela uste genuen, greba zapuzten ari zirelako, Foruzaingoaren kolaborazioarekin. Poliziei iruzur eginez furgoneta batekin enpresaren ate nagusi parera heldu ginen Jotas eta biok, ate aurrean gurutzatu, furgonetaren teilatura igo eta giltzak bota genituen. Modu espontaneoan langileek herri harresia egin zuten atean aldi berean. Ekintza horrengatik, desobedientzia eta erresistentzia leporatu zizkiguten. Guk egindakoa onartu genuen. Hasieran isun bat eskatu ziguten, baina Angiovesakoa ikusita espetxe eskaera egin dute. Hor, eta beste detaile batzuetan, ‘sukaldea’ dagoela ikusten da.

Huertaren kasuan ere, enpresak salaketak kendu zituen, baina Foruzaingoak ez, eta horregatik duzue epaiketa.

Argi esan beharra dago: Foruzaingoan erregimena bizirik da. UPNk antolatu zuen eta geroztik hor jarraitzen du. Aldaketaren gobernuaren garaian ere, haien agenda propioa zuten.

Testuinguru horretan, borroka sindikala aurrera kanpaina abiatu du LABek.

Sindikatuak ikusten du ekintza sindikala bera jartzen dela zalantzan. Prekarietateari aurre egiteko beste martxa bat sartu du sindikatuak, ekintza sindikal aktiboago baten bila. Enpresetan salaketak daudenean eta ordezkaritza sindikalik ez dagoenean erantzuteko “piztu alarma” sortu du, esaterako. Eta garaipen ugari lortu dira, aldaketa egon da.

Aldaketa horrekin lotzen dituzu zure kasuak?

Grebak eta oro har borroka sindikalak ugaltzen ari dira. Baita lorpenak ere. Eta Huertakoa eta Angiovesakoa kasu entzutetsuak izan dira. Abisua eman nahi dute, mehatxu bat. Horrelakoak gertatzea eragotzi nahi dute. Arduradunen aurka espresuki ekiteko gogoa dute. Eredu sindikala bera dago auzitan, hori gainontzeko sindikatuek ere ikusten dute.

Zuk eta sindikatuko kide duzun Jotas Osések ere errepresioari desobedientziarekin erantzuteko asmoa agertu duzue.

Hiru mezu zehatz helarazi ditugu. Bat, ekintza horiek guztiz beharrezkoak ziren gertatzen ari zena ekiditeko, besteak beste Foruzaingoak eta administrazioak ez zutelako haien lana egiten. Bi, injustizien aurrean desobedientzia zilegi da. Hiru, ez da zilegi epaitegietara eramatea enpresetan irabazitako borrokak. Azken hori ezinbestekoa da, akordio batzuk egon dira eta ezin da mendekurik egon. Hori dela eta, erabaki dugu espetxeratze aginduak jasoz gero ez garela joango, eta Huertako epaiketara ez garela agertuko.

Zure aurkako espetxeratze agindua heltzen bada, erantzun zehatza antolatua duzue jada?

Hori sindikatuak antolatuko du, bere esku geldituko da eta ni mobilizazioetara gehituko naiz.

Irakurketa eta jarrera horiek pertsona gehiagorekin batera azaldu zenituzten agerraldi batean.

Nafarroan izan diren borroka desobedienteetako kideen babesarekin egin nahi genuen: intsumisoak, solidarioak, gaztetxekoak, etxegabetzeen aurkakoak... Zertarako? Ikustarazteko Nafarroan badela continuum bat borroka desobedienteen alorrean, gatazken aurrean. Batzuek zalantza izan dute, estrategia orokor bat ez dagoelako, adibidez. Etxean ere izan dugu eztabaidarik.

Bestelako babesik jaso duzue?

Hurrengo egun eta asteetan esparru sindikal, politiko eta instituzionaleko zenbait babes jakinaraziko dira. LABek, kanpaina orokorraz gain, kateatze batzuk egin zituen iragan astean.

Mozal legea, zigor kodearen gogortzea... borrokaren prezioa garestitu egin da. Desobedientzia tresna aproposa da egun?

Gatazka batzuk irabazi ditugu, besteak beste, aktibismo maila igoz. Sindikatuan bagenekien ondorioak izango zirela. Esaterako, bagenekien Huertako ekintzagatik zigortu egingo gintuztela. Orain gakoa epaiketa gainditzean dago: maila diskurtsiboan, herritarren kontzientzian, hurrengo borrokak irabaziz. Une garrantzitsua da.

Guk ez dugu esaten beti-beti desobeditu behar dela, lan gatazka guztietan greba egin behar dela esaten ez dugun bezala. Hori unean-uneko eta tokian-tokiko testuinguruaren arabera erabaki beharko da.

Epaiketa hauei desobeditzeko baldintzak daude. Maila sozioekonomikoan larritasun egoeran gaude, eta justizia ezbaian dago. Nafarroan etengabe daude kontzentrazioak epaitegien aurrean, izan 'manada'rekin lotuta, izan Altsasuko auziarengatik, izan gure kasuan... Justiziak sinesgarritasun krisia bizi du eta uste dugu salaketa maila igo behar dugula. Haien boterea eta legitimitatea zalantzan jarri behar ditugu. Apalki diogu hori guztia.

Eraldaketa garaian gaude?

Azken asteetan Jotas eta bioi galdetu izan digute: pentsatzen zenuten borroka horiengatik espetxeratuak izan zintezketela? Bai. Espetxean nengoenean, kideek esaten zidaten bazekitela espetxean sartuko zituzten hurrengo aldia gatazka sozialen ondorioz izango zela, lan gatazkengatik, klimarekin loturikoengatik edo dena delakoengatik. Tentsio soziala areagotzen denean sistemak errepresioarekin erantzuten du. Gakoa hori gelditzeko erantzun indartsu bat ematean dago.

Larunbateko manifestazioa kanpaina baten amaiera da?

Larunbatekoa garrantzitsua da, baina ondoren sindikalgintzaren aldeko dinamikarekin jarraituko dugu, eta Huertako epaiketaren harira ere egingo ditugu gauzak. Grebak mobilizazioaren ondorioz irabazi genituen, eta epaiketak gelditzeko errezeta berbera da.