Juana Rivas, Sara Majarenas eta XXI. mendeko miserikordia etxeez
Michel Foucault eta enparauak irakurriz beti pentsatu izan dut Frantziako Iraultzaren ostean kontrola gorputzaren barneraino sartzeko mekanismo gisa antolatu zutela kartzela egitura osoa. Aurretik, zigor publikoa jasotzen zuten araua betetzen ez zuten horiek: urkamendia, eskua moztu lapurrei, borreroak plaza erdian… herritar guztiek zuten aukera espektakulua ikusteko, eta bide batez, agintariek ohartarazi egiten zieten herritar matxinatuei gizalegezko hiritar ez baziren ondorio horiek izango zituztela.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Emakumeak, ordea, ez gara sekula izan ez gizaki eta ez legezko. Horregatik, espetxe sistema modernoa sortu baina mende batzuk lehenago, emakumezkoentzako kartzelak egon, bazeuden: Miserikordia etxeak. Alegia, gizonezkoak era publikoan zigortzen zituzten. Andrazkoak, berriz, espazio pribatuan: askatasuna ukatuta. Gerora sortu den espetxe sistema, berriz, erabat patriarkala da mugimendu feministatik behin eta berriro salatu dugun bezala.
Bostehun urte izango dira lehen Miserikordia etxeak sortu zirela, baina, mendeak joan eta mendeak etorri, indartu besterik ez da egin garai hartako galera etxeen logika. Are gehiago, espetxe sistemak aldagai berriak gehitu ditu andrazkoak modu bikoitz edo hirukoitzean zigortzeko. Askatasuna ukatzeaz gain, balio patriarkalen araberako emakume on ez direla oroitarazten die, besteak beste, etxeko laboreak egitera behartuz eta haurrak kenduz. Ezaguna zaigu hori Euskal Herrian. Oraindik entzun ditzakegu haur horien intziriak eta ama horien negarrak Saturrarango hondartzan.
Ez gaude Erdi Aroan, eta ez dira Gerra Zibileko garaiak. Baina, duela zenbait egun Juana Rivasek haren semeak itzuli behar izan dizkio tratu txarrengatik salatu zuen gizonari. Emakumeok ez gara ez gizaki, ez legezko, eta badirudi, legea tartean jarri arren, behartuta egon dela Rivas haren semeak indarkeria matxistaz akusatuta dagoen gizonezko baten eskuetan jartzera. Guardia Zibilen aurrean utzi zituen haurrak, eta hedabide ugarik gizonezkoaren “garaipen” gisa irudikatu dute prozesua. Aske da Rivas, baina, haurrak lapurtu dizkiote eta baldintzapeko askatasuna galtzeko arriskua du fiskalak hori berrikusi behar dela esan baitu berriki. Gainera, bi eta lau urte arteko espetxe zigorra jasotzeko arriskua du, oraindik epaiketaren zain baitago, haren haurrak erasotzaile batengandik defendatzeagatik. Ez gaude Erdi Aroan, eta ez dira Gerra Zibileko garaiak, baina, Saturrarango kresalaren usaia dario auziari.
Ez gaude Erdi Aroan, baina, duela gutxi Barakaldotik Galiziara ihes egin zuen andre batek haren haurrekin, justiziak eskatzen baitu tratu txarrengatik salatutako gizonezkoak haurren kustodia har dezala. Eta, zer da ba Sara Majarenasen eta Izar haren alabaren patua, Miserikordia etxe batean giltzapetuta egotea ez bada? Ama eta alabak jasan zuten eraso matxista bortitza. Baina, orduan ere, estatuak ez zuen mugimendu txikiena ere egin bi andrazkoen egoera hobetzeko. Aitzitik, Madrilen dira biak, amak haren zigorraren hiru laurdenak bete ditu honezkero, eta Izarrek eskolan hasi beharko luke hemendik hamar egunera. Egoera iraultzen ez bada, Izarrek Madrilen egin beharko ditu haren eskolaratzearen lehen hilabeteak; arrotza zaion hizkuntza batean, eta haren izaera eta identitatea ezkutatuz.
Ez gaude Erdi Aroan, eta ez dira Gerra Zibileko garaiak, baina, Madrilen ere entzun daitezke Saturrarango mojen dotrina saioak eta aro iluneko zarraila hotsak. Bostehun urteren ostean, ez da gizalegerik andrazkoentzako.
Artikulu hau Klitto atariak argitaratu du eta Creative Commons lizentziari esker ekarri dugu.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]
Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]
Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]
Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]
Suaren presentzia naturan milioika urtetan izan da (gizakion agerpena baino askoz lehenagotik). Horregatik, ohikoa da landare askok suaren aurrean adaptazio ugari edukitzea. Gure inguruan arruntak diren arteek eta ametzek, adibidez. Baita txilar askok eta otea bezalako sastraka... [+]
Ikasturte berriarekin batera, EHU Palestina plataformako kideok berriro batzen hasi gara, ikasgela, ikerketa eta gainerako unibertsitate-jardueretan Palestinan Israel egiten ari den genozidioa eta horren konplizeak salatu eta baztertzeko. Abiatu ginenean oso bakarti sentitu... [+]
Iraila, errutinara buelta, askorentzat ikasturte berria eta horri dagozkion zirrarak: ikasturtea norekin konpartitu, nor izan alboan, zer ikasi, nola eta nora joan… Batzuentzat, esperientzia berriak bizitzeko lehen aldia.
Aldiz, beste batzuentzat esperientzia berririk... [+]
Ez dakit literatura-ikasketak egin ditudanarengatik den, baina nekez onartzen dut hitzen erranahien deformatze ideologikoa. Azken hilabete hauetan, eta bereziki Frantzian Bruno Retailleau Barne ministro denez geroztik, militante hitza zentzu arrunt peioratiboan erabilia da. Nik... [+]
Genozidioaren faseak, guztiak larriak izanda ere, une batzuetan eskandalagarriak, zaratatsuak, izan ohi dira, baina beste zenbait unetan isilean garatzen dira, ia oharkabean.
Entzutetsuak dira populu indigenen sarraskia Amerikan, Gernikako bonbardaketa, holokausto nazia... [+]
Abuztuaren erdian hasi zen eskubaloira entrenatzen seme zaharrena; irailetik aurrera, astean lau entrenamendu ditu (hiru tekniko, bat fisikoa) eta asteburuetan partida. 15 urte ditu. Erdikoak, eskola-kirolaz gain, futbola eta eskubaloia. 9 urte ditu. Etxeko agendan, leku gehiena... [+]
Grebek laguntzen digute ideologizazioan, kontzientziazioan, kolektibizazioan. Greba prozesu bat da, lanuzteaz harago. Epe motzean emaitzak lortu gabe ere –galdetu bestela Gasteizko lorezainei edota Gipuzkoako erresidentzietako langileei–, borrokarako eta... [+]
Interneteko plataforma boteretsuenek fenomeno bat sortu dute: euren sistemen baitan, negozio eredu “burujabeak” sortzearen ilusioa.
Australiako Glitch estudioak Guiniverreko zaldunak 2D animazio telesaila argitaratu berri du Youtube plataforman. Istorioan, Dana... [+]
Pasa den asteburuaren atarian, eta, oraingoan bai, hainbat hedabidetan Bernedoko udalekuetan gertatutakoa (Dutxa hotz bat denontzat) masiboki hedatu ostean, iritsi zen hezitzaileen adierazpena. Bertan, beraien “oinarri ideologikoak argitzea” eta “egiteko moduen... [+]
Euskal Udalekuetan egondako haur eta gazteen guraso edo/eta tutore legal gisa, babes osoa adierazi nahi dizuegu Bernedoko begiraleoi. Guztiz gaitzesten ditugu hezitzaileak jasaten ari zareten jazarpena eta sare sozialen bidez, publikoki zein maila pribatuan, egin zaizkizuen... [+]