Itzuli gara Gerra Hotzeko errutinara: esaiozu misilez, uler dezan
Kontatu –ezta iradoki ere– ez digutenez, imajinatu egin beharko dugu. Gertatu, halatsu gertatuko zelako, gutxi gora behera.
Irailak 20, Kona, Hawaiin. Aspaldiko partez, aurrez aurre elkartu ditu 2024ko Indo-Pazifikoko Defentsa-buruen Konferentziak, alde batetik, harrera-egile, Samuel Paparo almirantea, AEBen Indo-Pazifikoko indarren buru gorena; eta bestetik, bisitari, Wu Yanan jenerala, Txinako Armadaren Hegoaldeko Teatroko agintari nagusia. Ez dira, ez horixe, adiskideak; ezagunak, apenas: hamar egun lehenago hitz egin zuten lehen aldiz bideokonferentziaz. Hori bai, zuzen eta gizalegez aritu omen ziren orduan ere.
Agian gizalege horregatik, Konako hitz-aspertuen etenaldiren batean, jakinaraziko zion Wuk Paparori: “Ahaztu gabe esan behar nizun datozen egun hauetan probatxoren bat egin behar dugula, hor, Pazifiko hegoalderantz; esaiozu zure jendeari lasai egoteko, ez dela ezer, errutinazko zera bat da”. Abisatu ez balio, are larriagoa izango litzatekeelako guztia. Konfiantza garesti dago halakoetan.
Irailaren 25ean, egun-argiz, ICBM bat, kontinentearteko misil bat, buru nuklearrik gabea, noski, jaurtiki zuen Txinak Itsaso Barearen erdialdera. “Urteroko errutinazko prestakuntza militarra” zela zioen Pekingo bozeramaileak berehala. Luzeak dira urteak Txinan, agidanez: 1980ko udaberrian egin zuen aurrekoa. Duela 44 urte.
Proba aurreikusita zegoen bezalaxe burutu zela jakinarazi zenez, eta aurretiaz emandako NOTAMek iradokitzen dutenez, haren burua, ordu erdi pasako hegaldiaren ondoren, Markesa uharteen ipar-mendebaldean itsasoratuko zen. 12.000 kilometrora. Gaizki-pentsaturen batek berehala ondorioztatuko zuen distantzia horixe bera litzatekeela jaurtiki-lekua (Wu jeneralaren manupean dagoena, kasualitatez) eta Kalifornia artekoa, esate baterako.
2019ko desfile erraldoian lehenik eta behin bakarrik ikusi ahal izan zen DF-41 misilaren juzgu egin genuen begiluzeok segituan. Baina berehala etorri zen mezuaren igorlea zuzentzera: DF-31AG misila, are zaharragoa, zen erabilitakoa. Mezuaren hartzaileak kontuak oker atera ez ditzan edo. DF-41a beste baterako geratzen da, nonbait.
Kontinentearteko misil mezularien sasoira itzuli gara, beraz, Gerra Hotzaren unerik “onenetan” geundenean bezalatsu. Sentinel proiektuaren gorabeherekin hasi genuen urtea; haren inguruko zalantzak gibeleratzeko edo, Kaliforniatik Kwajalein atoloira LGM-30 Minuteman bat jaurtikitzea komeni zela ebatzi zuen norbaitek ekainean. Eta Errusiak bere Sarmat egitasmoarekin jarraitzen du, hutsegiteak hutsegite. Eta Txinak “errutina” berreskuratu du.
Ez dakiguna da alde bakoitzak bestearen mezuak zuzen ulertzen ote dituen.
Domeka euritsu honetan, arduraz bizi dugu munduan dauden gatazka askotarikoak direla ezinegonean bizi diren pertsonen zoria. Urrunetik, badirudi boterera jokatzen duen hainbat agintariren eskuetatik ezin garela askatu. Beti bere burua babestu behar duen susmoarekin bizi da... [+]
2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.
Bigarren Intifadaz geroztik ikusi gabeko eraso "antiterroristari" ekin dio Israelek Zisjordanian. Jenin, Tulkarm eta Tubas hiriak izan ditu jomuga drone, helikoptero eta batailoi militarren bidez, eta gutxienez bederatzi lagun hil ditu jadanik. Hainbat iturriren... [+]
Haurra nintzenean, etxean ohitura zen arratsaldeko zortzietan egiten ari ginen hori albo batera utzi, telebista piztu eta ETB1eko albistegia ikustea. Hasieran sekulako amorrazioa sentitzen nuen gaueroko kate aldaketa bidegabe horien aurrean, eta gurasoei galdetzen nien ea nola... [+]
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
1415eko udazkenean Agrincourteko gudua lehertu zen Ingalaterra eta Frantziaren artean, Ehun Urteko Gerraren gudu erabakiorrenetakoa. Horretarako, Henrike V.a Ingalaterrako errege eta Irlandako jaunak uda horretan bere ejertzitoa Frantziara bidaltzea erabaki zuenean, soldaduak... [+]
“Si vis pacem, para bellum” kantatzen genuen laurogeiko hamarkadan orduko gazte euskaldunok. Bakea nahi baduzu, prestatu gerrarako, oihukatzen genuen latinez, ulertu barik oso ondo esaldiaren esanahia.
Sasoi hartan, euskal gatazka gori-gori zegoen, eta munduak... [+]
Genozidioa zoritxarrez modan dagoen hitza da. Rafael Lemkinek 1946an egin zuen definizioaren arabera, “talde nazional, etniko, arrazazko edo erlijioso bat erabat edo partzialki suntsitzeko asmoz egindako ekintzak” dira genozidioa. Ekintza horiek “taldeko kideak... [+]
Droneen ekoizpena gorantza doan industria da, eta Turkia gerrarako droneen fabrikatzaile eta esportatzaile handienetakoa bihurtu da. Haien produktu izarra Bayraktar TB2 da. Modu autonomoan aireratu, lurreratu eta nabigatu dezakeen drone bat, baina giza operadore baten mende... [+]
Las Vegas hiri ezagunetik ordubetera Creech-eko aire-base militarra dago basamortuaren erdian. 1950eko hamarkadan, Gerra Hotzean, ia mila leherketa nuklear "esperimentalen" lekua izateagatik ospetsu egin zen. Creechen koordinatu dituzte azken 20 urteotan AEBek mundu... [+]
1950eko hamarkadan, AEBetako armada droneak erabiltzen hasi zen gatazka guneetan zaintza eta errekonozimendu misioetarako. 1994ko uztailaren 3an izan zen Predator dronearen lehen hegaldia, armatuta egon gabe. 1995eko uztailean, Predatorrek Balkanen gainetik egin zuen hegan... [+]
Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]