Itzuli gara Gerra Hotzeko errutinara: esaiozu misilez, uler dezan
Kontatu –ezta iradoki ere– ez digutenez, imajinatu egin beharko dugu. Gertatu, halatsu gertatuko zelako, gutxi gora behera.
Irailak 20, Kona, Hawaiin. Aspaldiko partez, aurrez aurre elkartu ditu 2024ko Indo-Pazifikoko Defentsa-buruen Konferentziak, alde batetik, harrera-egile, Samuel Paparo almirantea, AEBen Indo-Pazifikoko indarren buru gorena; eta bestetik, bisitari, Wu Yanan jenerala, Txinako Armadaren Hegoaldeko Teatroko agintari nagusia. Ez dira, ez horixe, adiskideak; ezagunak, apenas: hamar egun lehenago hitz egin zuten lehen aldiz bideokonferentziaz. Hori bai, zuzen eta gizalegez aritu omen ziren orduan ere.
Agian gizalege horregatik, Konako hitz-aspertuen etenaldiren batean, jakinaraziko zion Wuk Paparori: “Ahaztu gabe esan behar nizun datozen egun hauetan probatxoren bat egin behar dugula, hor, Pazifiko hegoalderantz; esaiozu zure jendeari lasai egoteko, ez dela ezer, errutinazko zera bat da”. Abisatu ez balio, are larriagoa izango litzatekeelako guztia. Konfiantza garesti dago halakoetan.
Irailaren 25ean, egun-argiz, ICBM bat, kontinentearteko misil bat, buru nuklearrik gabea, noski, jaurtiki zuen Txinak Itsaso Barearen erdialdera. “Urteroko errutinazko prestakuntza militarra” zela zioen Pekingo bozeramaileak berehala. Luzeak dira urteak Txinan, agidanez: 1980ko udaberrian egin zuen aurrekoa. Duela 44 urte.
Proba aurreikusita zegoen bezalaxe burutu zela jakinarazi zenez, eta aurretiaz emandako NOTAMek iradokitzen dutenez, haren burua, ordu erdi pasako hegaldiaren ondoren, Markesa uharteen ipar-mendebaldean itsasoratuko zen. 12.000 kilometrora. Gaizki-pentsaturen batek berehala ondorioztatuko zuen distantzia horixe bera litzatekeela jaurtiki-lekua (Wu jeneralaren manupean dagoena, kasualitatez) eta Kalifornia artekoa, esate baterako.
2019ko desfile erraldoian lehenik eta behin bakarrik ikusi ahal izan zen DF-41 misilaren juzgu egin genuen begiluzeok segituan. Baina berehala etorri zen mezuaren igorlea zuzentzera: DF-31AG misila, are zaharragoa, zen erabilitakoa. Mezuaren hartzaileak kontuak oker atera ez ditzan edo. DF-41a beste baterako geratzen da, nonbait.
Kontinentearteko misil mezularien sasoira itzuli gara, beraz, Gerra Hotzaren unerik “onenetan” geundenean bezalatsu. Sentinel proiektuaren gorabeherekin hasi genuen urtea; haren inguruko zalantzak gibeleratzeko edo, Kaliforniatik Kwajalein atoloira LGM-30 Minuteman bat jaurtikitzea komeni zela ebatzi zuen norbaitek ekainean. Eta Errusiak bere Sarmat egitasmoarekin jarraitzen du, hutsegiteak hutsegite. Eta Txinak “errutina” berreskuratu du.
Ez dakiguna da alde bakoitzak bestearen mezuak zuzen ulertzen ote dituen.
Giza eskubideen aldeko Sudango abokatu talde baten arabera, Sudan mendebaldeko hainbat herrixkari eraso egin zieten larunbatean eta igandean, eta zibilak tiroz hil edota bizirik erre zituzten, etxeetan giltzapetuta. UNICEFek salatu du Ipar Darfurgo 40.000 haur artatu zituztela... [+]
Eskarmentu ikaragarria –hitzaren adiera etimologikoan, besteak beste– dugu europarrok arma-lehiaketetan. Eta, paradigmatzat hartu ohi denetik, XIX. mendearen amaiera eta XX.aren hastapeneko hartatik, mende eta laurden igaro denean arma-lehiaketa kartsuenera itzuli... [+]
Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.
Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.
Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
2023ko urritik armamentua erosteko 40 kontratu sinatu ditu Espainiako Estatuak Israelekin eta hango enpresekin, horien erdia azken urte erdian. Horietako kontratu batekin ika-mika piztu da Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Sumarren artean, bereziki azken horren barnean,... [+]
Hainbat ikerketak erakusten dute inbertsio militarraren gorakadak osasuna edo hezkuntza bezalako sektoreen suntsipena dakartela herrialde batzuetan.
“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.
Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
“Ba al zenekiten testuliburu gehienetan ia ez dela aipatzen armen industriak egungo gatazketan duen rola? Edo oso gutxitan jartzen dela zalantzan gerra ezinbestean gertatu behar dela esaten duen narratiba?”, dio Gerrarik Ez Araba elkarteak. Bestelako narratibak,... [+]
Alemanian zentral nuklearren itxierak izan duen “eragin negatiboa” kontuan izateko eskatu dio erakunde horretako buru Fatih Birolek Pedro Sánchezen exekutiboari. Iberdrola, Naturgy eta Endesa multinazional elektrikoak ere presio egiten ari dira itxiera egutegia... [+]
Bizitza erdigunean jartzeko abagunea ikusi genuen feministok zein ekologistok Covid-19 pandemia garaian. Ez ginen inozoak, bagenekien boteretsuak eta herritar asko gustura itzuliko zirela betiko normaltasunera. Bereziki, konfinamendu samurra pasa zutenak haien txaletetan edo... [+]