Iruñeko espetxearen “gabeziak” eta presoen pilaketa salatu ditu Salhaketa elkarteak Nafarroako Parlamentuan
Nafarroako espetxe egoeraren mapatzea txostena aurkeztu du elkarteak Nafarroako Parlamentuan, 2024. urtean jasotako datuekin eta Iruñeko espetxeko presoen testigantzekin. Presoek salatu dute pilatuta dituztela moduluetan, eta batzuetan jipoiak eman dizkietela espetxeko funtzionarioek. Nafarroako Gobernuak espetxe osasunaren eskumena hartu zuenetik osasun mentalari eskainitako arretak hobera egin duela azpimarratu du Salhaketak.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Libertad Frances, Leire Pueyo eta Andoni Burguete Salhaketa elkarteko kideek aurkeztu dute txostena asteartean Nafarroako Parlamentuan, eta elikadurari eta higieneari dagokionez Iruñeko espetxeari atzeman dizkioten "gabeziak" aipatu dituzte. Horretarako, 2024. urtean bildutako datuak nahiz bertako hainbat presoren testigantzak baliatu dituzte: txostenak jaso duenez, egun 414 preso daude makrokartzelan, horietatik %94,4 gizonak eta %5,6 emakumezkoak.
2012an ireki zutenean, Iruñeko espetxeak hamabost modulu zituen zabalik; egun, ordea, soilik sei daude irekita, txostenaren arabera. Horregatik, eremu handi bat hutsik izan arren, presoak "pilatuta" dauzkatela salatu du elkarteak. "Presoen gizarteratzea eta ongizatea bermatzeko", hirugarren graduan dauden presoen ehunekoa "dezente handiagoa" izan beharko litzatekeela esan du Francesek: izan ere, gradu horretan Iruñeko espetxean dauden presoak %17,19 dira, eta kartzelatik atera ezin direnak edo bigarren graduan daudenak, aldiz, gehiengoa –%74,4–.
Elikadurari dagokionez, Salhaketako kideek salatu dute dieta bereziak falta direla diabetesa edo bestelako gaitzak dituztenentzat, eta presoak "behartuta" daudela behar dutena kartzelako ekonomatuan erostera. Espetxeko funtzionarioen "tratu iraingarria, umiliagarria eta bortitza" jasan duten hainbat presoren testigantzak ere bildu ditu txostenak: besteak beste, euren aurka "immobilizazio sistema mekanikoak" erabiltzen dituztela adierazi dute presoek, eta zenbaiti jipoiak ere eman dizkietela.
Osasun mentalari eskainitako arreta, salbuespena
Iruñeko espetxeari atzemandako "gabeziez" gain, azken urteetan hobera egin duen kartzelak eskainitako zerbitzu bat ere aipatu dute Salhaketako kideek: hain zuzen, osasun mentalari eskainitako arreta. Nafarroako Gobernuak eskuduntza hori 2021eko ekainean hartu zuen bere gain, eta geroztik "nabarmen hobera" egin du elkartearen arabera. Bide horretan jarraitzeko eskatu dio Salhaketak Nafarroako Gobernuari, "espetxe eskumen guztiak lortu arte". Gainera, txostenak bildu du Nafarroako 246 herritar daudela Espainiako Estatuko beste kartzela batzuetan –gehienak Logroñon eta Zueran–, eta horiek Iruñeko kartzelara lekualdatu ditzala eskatu die elkarteko kideek Espainiako Gobernuari.
Iruñera heldu da igandean Ibaitik itsasora Palestinaren aldeko martxa, mezu argi batekin: Israelekin harreman ekonomiko guztiak eten. MTorres-en hasi da ibilaldia eta enpresa horrek Israelgo armagintzarekin dituen loturak salatu dituzte. Noainen harrera egin ondoren,... [+]
Ernaik manifestazio jendetsua egin du igandean Donostian, estropaden ostean, "Ekin eta bultza askatasunera" lelopean. Milaka gazte elkartu dira independentziaren alde eta faxismoaren aurka. Txiki eta Otaegi omendu dituzte, beren borrokarekin jarraitzeko konpromisoa... [+]
Erraustegia elikatzen segi ez eta birziklatzeko eginiko eskakizuna nabarmendu dute, igande honetan, irailaren 14an Donostiako Kontxan eginiko giza katean.
Palestinaren aldeko elkartasuna eta Israel palestinar herriaren aurka gauzatzen ari den genozidioaren salaketa gizartearen arlo guztietara zabaltzen ari da, baita kirolera ere, asteotan Espainiako Vueltan ikusten ari den moduan, besteak beste. Hain zuzen ere, Kontxako Bandera ez... [+]
Atzo egindako agerraldi publikoan adingabeei egindako iruzkin matxistei eta emakume helduek pairatutako ukituei dagokizkien garrantzia eman nahi izan zieten.
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Bada Garde. Urrutira gabe hor dago, urrutieneko mugaren guardan. Umetan ezagutu nuen Garde, ez dut gogoan zenbat urte nituen, baina landatuta geratu zitzaidan han ikusi nuena.-
Valle de Odietako epaiketa epaiaren zain geratu da ostiral honetan Iruñeko Justizia Jauregian akusatuek deklaratu eta akusazioek eta defentsak haien ondorioak azaldu eta gero. Ez da aldaketarik egon alde bakoitzak egindako eskaeretan.
Israelgo zazpi jokalariek uko egin diote Sestaoko xake txapelketan jokatzeari, beren parte hartzearen aurka antolatutako protesten ondoren. Antolakuntzak aurretik eskatu zien parte ez hartzeko edota Israelgo banderarik ez erabiltzeko.
Alarde baztertzailean ardura duen kide bat Jaizkibel konpainiako kide baten kontra oldartu zen. Txosnako kideek inolako erasorik onartuko ez dutela adierazi eta babesa helarazi diote erasoa pairatu zuen pertsonari.
Orain Baionako merkatuko saltzaileek afitxa bidez jakinarazten dute euskaraz eta gaskoiz aritzeko prest direla. Baionako Herriko Etxeak duela bi urte abiatutako euskara plangintzaren ildotik ekintza abiatu du.
Irailaren 9tik 12ra hamaika ekintza antolatu dituzte, herriko eragile, ekoizle eta merkatariekin elkarlanean. Gure lurra, gure jatekoa lelopean, herritarrak “bertako produktua zaintzera” bultzatu nahi dituzte, besteak beste. Ostiralean da hitzordu nagusia: azokak... [+]
Palestinak pairatzen duen genozidioa salatzeaz gain, sionismoaren "konplizeak" seinalatzea ere du helburu Ibaitik itsasora deitu martxak. Palestinarekin elkartasunean aritzen diren hainbat eragilek elkarlanean antolaturiko ekimena irailaren 20an bururatuko da Hendaian... [+]
Laudioko fabrikako jardunaren zati bat tokialdatu nahi du zuzendaritzak, 39 behargin kaleratuz.
Larunbat honetan Gasteiz Euskararen Hiria ekimenak hartuko du Gasteizko Andre Mari Zuriaren plaza. Goizean hasi eta gauera arte, “euskararen aldeko festa handia” izatea nahi dute euskalgintzako eragileek, kirol jarduerak, kultur emankizunak edo arratsaldeko... [+]