Ipar Euskal Herriko 29 udalerrik sinatu dute hizkuntza gutxituen tokiko ituna

  • Euskara bultzatzeko 49 neurri proposatu dituzte `Tokiko Xarta´ izeneko hitzarmenean. Europako Kontseiluak udan emango dio oniritzia, eta abenduaren 3an izenpetuko dute ofizialki. 

Argazkia: Euskal Irratiak

2021eko uztailaren 16an - 08:44
Azken eguneraketa: 10:50

Hizkuntza gutxituen Europako Itunaren baitan dagoen ‘Tokiko Xarta’ sinatu dute Ipar Euskal Herriko 29 udalerrik. Euskal Konfederazioak bultzatuta, hitzarmenean euskara sustatzeko 49 neurri zehaztu dituzte, eta horietatik gutxienez 35 betetzeko konpromisoa hartu dute sinatzaileek.

Europako Kontseiluak uda honetan emango die oniritzia udalerri bakoitzak hartutako konpromisoak biltzen dituzten txostenei. Irailean, herriko kontseiluetan bozkatuko dira eta abenduaren 3an —Euskararen Nazioarteko Egunean— egingo dute izenpetze ofiziala Europako Kontseiluko bi ordezkarirekin.

Euskal Konfederazioko kideak urtarrilean bildu ziren lehen aldiz herriko etxeekin, `Tokiko Xarta´ aurkezteko. Momentuz 29 udalerrik sinatu badute ere, beste hainbat prozesuan daude. Sebastien Castet Konfederazioko bozeramaileak adierazi du abenduaren 3rako ituna sinatuko duten herriak 40 ingurura helduko direla.

Castetek Naiz hedabidearen azaldu dio sinatzaileen artean oso profil ezberdinak daudela. Herri batzuk tresna ofizialekin ari dira euskara sustatzeko lanean; beste batzuek, bitarteko ofizialik gabe, ekimen puntualak egiten dituzte hizkuntzari bultzada emateko; askok, euskara erabiltzearen alde ezer gutxi egiten dute.

Halere, sinatzaile guztiek dute partekatzen duten zerbait. Donapaleuko Pettan Aycaguer hautetsiak nabarmendu du, “egoera desberdinak” badituzte ere, “euskararen garapenean urrats berriak emateko gogoak” biltzen dituela guztiak. Hautetsiak Berria komunikabideari azaldu dio orain arte “orrialde zuri batetik” abiatu direla, baina “bakoitza bere mailan, bakoitza bere erritmoan” neurriak hartzeko gai direla. Euskararen geroa instituzioetan ere jokatzen dela nabarmendu Aycaguerrek.

Hainbat kasu

Urruñan (Lapurdi), adibidez, herriko etxeko langileak euskalduntzeko prozesuarekin hasi dira. Ortaizen (Nafarroa Beherea), euskara taldea sortu dute herriko kontseiluan. Horrela, pausu txikiak emateari ekin diote: helbideak euskaratu, komunikazio plana euskaraz egin, eskoletako materiala itzuli eta euskarazko jarduerak proposatu.

Uztaritzen (Lapurdi), euskararen egoera hobea da, zerbitzu publikoetan arta elebiduna emateaz gain, beste hainbat ekimen antolatu baitituzte. Barnetegian hiru herritarri urtero eskaintzen diete euskara ikasteko beka, eta Uzta Hitza festibala antolatzen dute hizkuntzari bultzada emateko. 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskara Ipar EHn
2025-04-25 | Enbata
Herriek (ere) asko egin dezakete euskararen alde

2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]


2025-04-01 | Euskal Irratiak
Arrate Isasi: “Iparraldeko haur elebidunek euskara nola ikasten duten ikertu nahi dugu”

Euskal hizkuntzalaritza esperimentaleko katedra berria estreinatu dute Baionako fakultatean.


Euskaldunontzat justizia aldarrikatu eta manifestaziora deitu dute Baionatik dozenaka eragilek

25 bat eragilek adierazi diete elkartasuna apirilaren 11n Baionako auzitegian epaituko dituzten Intza Gurrutxaga eta Gorka Torre Euskal Herrian Euskaraz taldeko kideei. Egun batzuk lehenago, apirilaren 6an Baionan eginen den manifestazioan parte hartzeko deia ere luzatu dute.


Famili'on egonaldi ibiltaria aurkeztu dute lehendabizikoz Baionan

Plazara, AEK, Uda Leku, Dindaia eta Ebete antolakundeak Baionan elkartu dira Famili'on egonaldi ibiltariaren lehen edizioa aurkezteko. Hizkuntza mailaren arabera eskaintza bat edo beste egongo da eta haur zein gurasoentzat izango da udaberrian.


2025-02-18 | Antxeta Irratia
Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek hamabostaldia antolatu dute euskararen erabilera hauspotzeko

Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]


2025-02-04 | Euskal Irratiak
Euskara hutsezko haurtzain-etxea irekiko dute Aiherran

Nafarroa Beherean, Aiherrako 'Beltzegitea' etxean kokatuko da Eguzkilore haurtzain-etxe berria. Euskara, natura eta motrizitate librea oinarri harturik, heldu den apirilean hasiko dira zerbitzua eskaintzen.


2025-01-29 | ARGIA
Bi hamarkadatan euskarazko eta elebitako ikastetxeek gain hartu diete frantsesezkoei Ipar Euskal Herrian

Euskarazko murgiltze eredua eta eredu elebiduna duten ikastetxeak gutxiengo izatetik gehiengo izatera pasa dira Ipar Euskal Herrian hogei urteotan, Euskararen Erakunde Publikoaren azterketak erakutsi duenez.


2024-11-20 | Leire Ibar
Eguberriko merkatu euskalzalea antolatu dute Baionan

Lehenengo aldiz “euskararen aldarriak hedatzeko” azoka antolatu dute euskararen biziberritzean lan egiten duten zortzi elkartek. Euskararen egunean irekiko da azoka eta abenduko beste hiru egunetan ere egongo da zabalik.


Katixa Dolhare-Zaldunbide
“Literaturaz gozatzen ikasi egiten da, eta ikas prozesu hori landu behar da gelan”

Bankan bizi den Literatura irakasle, ikerlari eta idazlea da. Irailaren hondarrean Itsasun egin zen Irailekoak poesia jaialdiaren baitan Ipar Euskal Herriko Poesiaz eman zuen hitzaldia. Besteak beste, bertan errandakoak hona ekarri nahian hasi gara harekin solasean.


2024-09-25 | Bea Salaberri
Toponimoak ezabatzen

Euskal Herriko lekuen izenen frantsestearen arazoa ez da bakarrik seinale paneletan hizkuntza ez kontutan hartzearengatik izaten, duela zenbait urte hartu helbideratzeari buruzko erabaki baten gauzatzearen ondorioa ere bada.

Azal dezagun, administrazioko hainbat arlo... [+]


2024-09-24 | Euskal Irratiak
Bost urte euskara hutsezko lehen haurtzaindegia sortu zela Baxe Nafarroan

Larunbatean ospatu dituzte Ttinka mikro haurtzaindegiaren bost urteak Lakarran. Baxe Nafarroko euskara hutsezko egitura bakarra da, Euskararen Erakunde Publikoaren B ziurtagiriduna.


Maddi Kintana
“Badirudi lagunarteko hizkera, Hegoaldean eta Iparraldean, ezin dela banandu gaztelaniatik eta frantsesetik”

Maddi Kintanak ekainean aurkeztu du Master Amaierako Lana Bordeleko Unibertsitatearen eta Iker ikerketa-zentroaren laguntzarekin. Gazteen hizkera BAM eta inguruan du izenburu eta Biarritz, Baiona eta Angeluko 18 eta 24 urte bitarteko gazteen hizkera aztertu du. Horretarako,... [+]


Eguneraketa berriak daude