Hainbat mendez erresuma propio bat izan ondoren, 1512an Gaztelako erresumak Nafarroako erresuma konkistatzeari ekin zion armen bitartez eta odola isuraraziz. Hura ez zen inoiz gertatu behar.
1609an Frantziar errege Henri IV-ek Pierre de Lancre igorri zuen ustez sorginkeria geldiaraztera, errealitatean emakumeen askatasuna eta euskararen erabilera zigortu zituztelarik. Hura ez zen inoiz gertatu behar.
1789ko Iraultzaren ondoren, frantziar botereek euskarari gerla deklaratu zioten eta eskola baliatu zuten gure lurraldearen zati batean frantsesa indarrez inposatzeko. Hura ez zen inoiz gertatu behar.
"Hura guztia ez zen inoiz gertatu behar, baina hura guztia jasan izanagatik aurrera eramandako borroka, gertatu behar ez zenaren ondorioa besterik ez da"
1968an Euskadi Ta Askatasunako militante Txabi Etxebarrieta Tolosako Bentaundin erail zuen guardia zibilak. Hura ere ez zen inoiz gertatu behar.
1972an, Franco terroristaren eskutik Iberdrola enpresak zentral nuklear bat inposatu nahi zigun Lemoizen. Estrategikoki arriskutsua eta amalurraren kontrako sarraskia suposatzen zuen. Eraikitzen hasi ziren ere, gure lurrak eta paisaiak zikinduz. Hura ez zen inoiz gertatu behar.
2003an Euskaldunon egunkaria itxi zuten, 10 lagun atxilotu eta torturatuz. Hura ez zen inoiz gertatu behar.
2009an, espainiar gobernuak, frantziarraren kolaborazioarekin, Jon Anza militante nekaezina bahitu eta erail zuen. Senideek eta Euskal Herriak hilabeteak pasa zituzten non zegoen jakin gabe. Hura ez zen inoiz gertatu behar.
Luze eta zabal segi dezakegu gertatu behar ez ziren adibideak mahai gaineratzen, etsaien krudelkeriak eta bortizkeriak ez baitu mugarik izan. Hura guztia ez zen inoiz gertatu behar, baina hura guztia jasan izanagatik aurrera eramandako borroka, gertatu behar ez zenaren ondorioa besterik ez da. Gure herriak autodefentsarako eskubidea baliatu du, asmatze eta akatsekin, eta izan duen biziraute kapazitateaz ezin harroago egon beharko ginateke. Hori guztiagatik amestu dezakegu oraindik Euskal Herri askea. Etsaiak borroka gogor bat irabazi digu, batzuk makurtu dira, bota bizkar gainean jarri digute, eta azken egunetako adierazpenak lekuko, bota hori konplexurik gabe eta herri oso baten izenean miazkatzen ari dira.
Horren aurrean, etsaiak guztiz eroso daude. Ez ditut inoiz egindakoa errekonozitzen eta barkamenak eskatzen ikusi, oraindik gutxiago damutzen edo eragindako sufrimendua arintzeko konpromisoa hartzen. Kontrara, kondekorazioak, omenaldiak, edo indultuak jaso dituzte beraien agindu zuzenetara jardun dutenek. Azken kasua urrian gertatu da, Altsasuko borroka probokatu zuen guardia zibila kondekoratu baitute.
Hain behera erori gara, hainbeste urtez bahiturik izan ditugun herriko alaba-semeen ongi etorriak publikoki ez egiteko hausnarketa eramatera iritsi direla batzuk. Emaitzak argigarriak dira: 2020an 28 euskal preso politiko askatu zituzten, zazpik bakarrik jaso zuten merezitako ongi etorri publikoa, eta aurten 25etik bik.
14 urterekin inplikatu nintzen nazio askapen borrokan eta nire ekarpen xumea egin eta egiten dut geroztik, baina atsekabeturik nago garai hartan aurkitu nituen determinazioa, konpromisoa eta duintasuna ez baititut ikusten azken urte luze hauetan. Bada garaia hasieratik ondorioak finkatuak dituzten eztabaida prozesuetatik at, benetako gogoeta bat burutzeko, eta mahai gainean jartzeko gure nazioaren askapenean, nahiz mundu berri bat eraikitzean, zein aurrerapauso eman den eta zeren ordainetan.
Nik pertsonalki nahiago dut zutik hil, belauniko bizi baino!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Madalenetan murgilduta gaudela irakurriko duzue askok artikulu hau, bestela ere pentsatu gure etorkizuneko egunerokoan, jai giro herrikoiak aurrez irudikatzen duen herria baita urte osorako desio dugun herri eredua, deskantsu pixka bat gehiagorekin, noski. Badira urte batzuk... [+]
Behin batean, esku bakoitzean sei hatz zituen ume bat ikusi zuen Kelly doktoreak. Gurasoek ebakuntza egiteko erabaki irmoa hartua zuten, baina umeak ez zuen nahi. Mutikoak sei edo zazpi urte izango zituen, eta ederra zen.
– Ez! Nahi ditut denak. Nireak dira eta nahi... [+]
Egia esan, ez dakit nola hasi zen, hedabideetan, kirolarien elkarrizketetan, egia esan errepikatzeko ohitura. Pilotariak, txirrindulariak, futbolariak… Aipamen hori egin ezean, gezurra esango zuten? Ebanjelioetako Benetan diotsuet imitatu nahia?
Hedabideetan ere agertu... [+]
Antza denez, dualista naiz, izan nahi ez dudan arren. Esaldia bukle bat da: izan nahi ez dudan zerbait naiz, orduan: nor da esaldian ezkutuan dagoen nia, dualista izan nahi ez duena? Edo, alderantziz, dualista dena da, hain zuzen, ni hori (izan nahi ez badu ere)? Nahaspila... [+]
Demagun zure laneko giroa kaxkarra dela. Lan gehiegi dago, baina ez da kontratazio berririk egiten edo, egiten bada, eskasa. Lankideen arteko harremanak ez dira batere osasuntsuak, eta mobbing horizontala eta bertikala edozein momentuan hedatu daiteke. Oso estres maila handia... [+]
Egungo bizimoduan “pertsona bat gailu bat” mantra bete dela argi dago. Gailu barik ere bizi daiteke, eta oso ondo bizi, baina aukera hori gutxi batzuen luxua eta/edo hautua bilakatu da.
Ezagun batek semeari lehen mugikor adimentsua eman behar ziola-eta, zenbait... [+]