Herri aktibazioa da gakoetariko bat

  • Azkenaldian, Sare herritarrak askotan errepikatu izan du aktibazio ziklo berri bat irekitzearen beharra. Zer da ordea ideia nagusi honekin ulertu dadin nahi duguna? Zergatik aktibatzearen beharra? Nor da aktibatu beharreko subjektua? Nola lortu ahal dugu aktibatzea?

Aktibatu hitzak latinezko activus, activa, actum izenondoan du bere jatorria. Agere aditzaren (aurrera egin edota mugitu, burutu) actum supinoaz, eta -ivus atzizkiaz osatua dena. Hau honela, hitz honen kontzeptua, burutzeari edota mugitzeari buruzkoa da.

Hiztegiari begiratuko bagenio berriz, “zerbait eraginkor bihurtu”, “mekanismo bat abiaraz dadila eragitea” edota “prozesu bat biziagoa dela eman dezan edo izan dadin eragitea” bezalako adierak aurkituko genituzke.

Bada Sarek, konponbide prozesuaren eta euskal presoen eskubideen aldeko indar herrikoia, eraginkor bihurtu nahi du, abiaraz dadin edota biziago izan dadin eragin nahi du.

Aieteko konferentziatik, eta ETAk bere ekinbide armatua behin betiko uzteko erabakia hartu zuenetik bost urte bete berri diren honetan, konpondu beharreko gatazka bati aurre egiteko bete beharra dugunaren uste osoa dugu. Bultzada berri baten beharra. Estatuak mugiaraziko dituena, beraien jarrera arduragabea aldaraziko duena. Eta helburu hori erdiestearen ardura, euskal jendarte guztiarena delakoan gaude. Bakea lortzea ez baita herriaren zati bati soilik dagokion ardura, guztioi dagokiguna baizik.

Euskal presoekin egiten ari direna, azken batean, jendarte osoari egiten ari zaizkiguna da. Izan ere, beren legeak edo nazioarteko itunak eta hitzarmenak ezartzeari uko egiten dioten bakoitzean, gizatasun pixka bat izateari uko egiten dioten bakoitzean… presoei eta haien gertukoei ez ezik, jendarte osoari ere egiten diote eraso.

Egundaino, alderdien arteko ika-mikak nagusitu dira joko-zelai politikoan, alor honi dagokionean ere. Ondorioz, euskal instituzioen inplikazioa lortzerako orduan ere, nozitu da eragin kaltegarri hau. Honen aurrean, Sarek ideologiaz gaindi, sentsibilitate ezberdineko norbanakoak artikulatzera begirako lan eskerga egin du arduraz, bere sorreratik gaurdaino. Eta gaur da eguna esan genezakeela inolako harrokeria asmorik gabe, benetan erreferentzia zabala izatea lortu duen mugimendua dela gurea. Baino oraindik orain, asko dago egiteko.

Guzti honengatik, aktibazio ziklo berri bat abiaraztea behar beharrezkoa dela uste dugu. Bi urteotan artikulaturiko indarrak, martxan jartzeko unea da. Helburu horrekin aurkeztu genuen iraila hastapenean Salatzen Dut dinamika, alderdiekin erronda egin, edota gaitz larriak dituzten euskal presoen askatasuna eskatzeko Donostian buruturiko manifestazioa.

Hain justu, euskal jendartea aktibatzeko helburuarekin. Euskal presoen eskubideen errespetuaren eta konponbidearen aldekoa den iritzi orokorra, aldekotasunetik harago mugiarazteko. Euskal erakundeetan eragina izan dezaten, alderdien arteko akordioak, ekimenak eta pausoak erdiestea bultzatzeko. Eta lorturiko inplikazioen maila, mobilizazioan ikustarazteko.

Gure asmoa, Herri oso bat elkarturik eta ibilian jartzea da. Aktibo. Guztion inplikazio maila handiagoarekin. Jendartetik hasi, eta alderdi eta instituzioetaraino. Langile, abokatu, kirolari, zaletu, ikasle, arkitekto, ingeniari, irakasle, itzultzaile, kazetari, zientzialari, idazle... den denak aktibatzea da gure helburua.

Eta helburu hori erdiesteko Salatzen Dut lan tresna plazaratu dugu. Giza Eskubideen ikur herrikoia izatea da nahi duguna. Bakoitzak bere egin ahal duena. Norberaren eremu propioan zabalduz, eta inplikazioak lortuz. Esparru bakoitzeko indarrak aktibatuz. Saskibaloi eta pilota kantxetan, edota futbol zelaietan. Lantegi, ikastetxe eta instituzioetan. Kaleetan...

Salatzen Dut aurpegi askotarikoa, ezaugarri eta formatu ezberdinetako ekimenez hornitua. Sentsibilitate guztiek partekaturiko gutxiengo komuna. Tresna aktibatzailea izatea da gure helburua.

Finean, eragin eremu bakoitzetik norabide bakarrean indar eginaz gero, herri osoa aktibaturik, geldiezina izango delakoaren ustea baitugu. Jendarte, alderdi eta instituzioak, ibilbide orri berbera partekatuz. Jendarte, alderdi eta instituzioak elkarlanean martxan, Madril eta Pariseko borondateak mugiarazteko asmoz.

Urriak 15ean, Donostian, ziklo berri honetako lehen aktibatze kanpamendua ezarri genuen. Datozen asteetan, alderdiekin bigarren errolda bat burutuko dugu, eremu hau ere aktibatzera begira. Herriz herri sentsibilitate ezberdinak aktibatzeko dugun asmoei gehitu beharrekoa. Eta urtarrileko mobilizazio jendetsua, aktibatze orriaren inflexio puntu garrantzitsua izatea da nahi duguna.

Salatzen Dut-ek baditu beharrezko osagaiak, eskubideen errespetuaren eta konponbidearen aldeko gehiengo sozial, politiko, sindikal eta instituzionala artikulatzeko, aktibatzeko eta gai hau agendaren erdigunean ipintzeko. Eragile bakoitzari dagokio hausnartzea, egoerak eskatzen duen neurriko ekarpena egiteko gai ote den ala ez.

Guk argi dugu. Gatazka gainditze bidean, ikasturte hau erabakigarria izan dadin, Herri aktibazioa da gakoetariko bat.

*Arantza Aldezabal, Urtza Alkorta eta Ainhoa Azkarate Sare herritarreko kideak dira

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Kaldereroak: ‘blackface’ bat donostiar erara?

Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]


2025-02-05 | Iñaki Murua
Bide luzea pauso ttikitan!

Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]


Gutxiengoa

Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]


Ez ei dakite zergatik

Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]


2025-02-05 | Tere Maldonado
Irakasle-klaustroak edo mundua nola hobetu

Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!

Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]


Demokraziaren muga geopolitikoak

Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]


Teknologia
Kanpokoa mehatxu

Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]


2025-02-05 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Etxeko komuna

Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]


Lanaldia astean 37,5 ordu baino are gehiago laburtzearen erronka

Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.

Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]


Hezkuntza sailari

Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.

Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]


2025-01-29 | Aramaixo Bizirik
“Itsaraz” zentral eolikoaren kontrako ingurumen txostenaren balorazioa

Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]


Teknologia
Estetikoa

Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]


Nortasuna

Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]


Eguneraketa berriak daude