Haurrak eta adinekoak elkarrekin, Eguzkitza eskolak eta alboko zahar-etxeak praktikan jarri duten esperientzia
Auzoaren eta auzoko biziaren parte dira eskolak, eta horregatik, bata bestearen ondoan dauden Irungo Eguzkitza ikastetxea eta Amaxantalen zahar-etxea ohituta daude hainbat ekintza elkarrekin egitera. Gabonen atarian ere, postal pertsonalizatuak prestatuko dituzte, batera abestuko dute haur eta zaharrek, eta eskulanak egingo dituzte elkarrekin, batzuentzat zein besteentzat aberasgarria baita sortzen den belaunaldi arteko harremana.
Eguzkitzako 10-12 urte inguruko ikasleak postalak prestatzen ari dira, ondoko zahar-etxean dauden adinekoentzat. Aurretik, bakoitzaren gustu eta afizioen zerrenda jaso dute, postal ahalik eta pertsonalizatuenak egin ahal izateko. Urtero, hunkituta eta emozio handiz jaso ohi dituzte postalak zaharrek, bertako dinamizatzaileek diotenez.
Adin bereko gazteak, Eguzkitzako Lehen Hezkuntzako ikasleak, Gabonetako eskulan bat egitera ere gerturatu dira zahar-etxera. Gazteak eta adinekoak elkarrekin egiten dute eskulana, eta gero zaharrek gordetzen dute, euren gela apaintzeko. Eta 7-8 urteko ikasleak ere elkartuko dira adinekoekin, oporretara joan aurretik: dagoeneko abestera joan dira zahar-etxera, eta harrera oso ona izan dute, baina proposamena iritsi zaie, zaharrek esan baitute beraiek ere haurrekin kantatu nahi dutela, eta bi abesti proposatu dituzte (Olentzero joan zaigu eta Campana sobre campana); orain, ikastetxean eta zahar-etxean entseatzen ari dira abestiak, gero elkartu eta denek batera kantatzeko.
Santa Ageda, inauteriak, Sanmartzialetako alardea… Urteko data berezietan ikasleek egiten dituzten emanaldi eta ikuskizunez gozatzen dute zahar-etxeko bizilagunek, batzuetan kanpoan, bestetan zahar-etxe barruan. Laster, gainera, ekitaldi berezia dator, Korrika urtea izango da hurrengoa eta lekukoa pasako diote elkarri.
Haurrak abestera joan dira zahar-etxera, eta proposamena iritsi zaie bueltan, zaharrek ere haurrekin kantatu nahi dute, eta bi abesti entseatzen ari dira, gero elkartu eta denek batera kantatzeko
Bizipoza, ilusioa, enpatia…
Badago Amaxantalen zahar-etxean emakume bat beti isilik egon ohi dena; bada, haurren bisita egunean haiekin hitz egiten aritu da gustura. Hori nabarmendu dute zahar-etxeko dinamizatzaileek, bertakoei bisita hauek egiten dieten onuraren eta ekartzen dieten bizipozaren adierazle. Ilusioa, gogoa, emozioa, enpatia… darabilte irakasleek, halako ekintzek batzuei eta besteei ematen dietena azaltzeko. Onura bi norabidetakoa da, belaunaldi arteko harremanen inguruko artikuluan azpimarratu genuenez: adinekoak biziberritu egiten dira, autoestimua hobetzen dute eta umeen alaitasuna eta barrea kutsatzen zaie. Zaharren esperientziatik ere ikasten dute haurrek, baita beharra duten zaharrei lagunduz ere.
“Gizarte segregatua gara”
Auzoari irekita dagoen Eguzkitza eskolaren esperientzia xumea bezain aberasgarria da, baina irudikatzen duzu zahar-etxe batean haurreskola irekitzea? Artikulu honetan kontatu genuen: 400 adinekotik gora hartzen dituen Seattleko (AEB) zahar-etxe batean, astero bost egunez umeak eta zaharrak elkartzen dira Belaunaldiarteko Ikasketa Zentroa deituriko haurreskolan. Abestea, dantzatzea, margotzea, ipuinetan murgiltzea, janaria prestatzea, jolastea edo besterik gabe elkarrekin aritzea dira euren eguneroko jarduerak. Horren inguruko dokumentalaren egileak, Evan Briggs zuzendariak, zaharrekin eta zahartzaroarekin dugun harreman disfuntzionalaz gogoetatu nahi izan du: “Zer nolako balore sistema dugu, adin batetik aurrera jendeak lekurik ez izateko gizartean? Jakinduria eta esperientzia handia dago adinekoengan eta hori guztia galtzen ari gara”.
Bestalde, postalaren ekimenak gogora ekarri digu antzeko ekimena dutela martxan 38 herrialde baino gehiagotan: bisitarik jaso gabe bakarrik sentitzen den eta zahar-etxean dagoen adinekoetako bati (egokitzen zaizunari) gutuna idatz diezaiokezu, eta horretarako haren gustuen berri jasoko duzu aurretik. Azken finean, bakardadea da zahartzaroan zabaldua dagoen gaitz larrietako bat.
Galdera horri erantzun dio hainbat irakasle ez-heterok, eta gogoetarako gako ugari utzi dituzte. Mundua deskubritzen eta identitate(sexual)a eraikitzen ari diren haur eta gazteek erreferente anitzak izatea eta eskolan denok espazio seguru eta erosoa aurkitzea ederra baita.
EHUren ikerketa batean, haur batzuk arkatza eta beste batzuk teklatua erabilita jarri dituzte idazten. Helburua zen jakitea ea irakurtzeko eta idazteko ikasketa-prozesuan alderik badagoen. Emaitza argia atera dute: haurrek eskuarekin egindako mugimenduen bidez ikasten dute... [+]
Atarrabiako Paz de Ziganda ikastola ari da antolatzen aurtengo Nafarroa Oinez festa. Gaur aurkeztu dute egun horri begirako abestia eta bideoklipa. Estitxu Arozena bertsolariaren letrarekin eta Igor Martinezek sortutako musikarekin osatu dute.
Ludotekan, gazte txokoan, udalekuetan... batzuk musukatzen ari direla, beste hark zakila erakutsi duela eta honakoak gorputzarekiko irainak jaso dituela, hori guztia kudeatzea ez dute erraza hezitzaileek. Adibide praktikoz lagunduta, 'Nola landu sexualitatea hezitzaileon... [+]
“Pantailak utzi erronka” hasi dute, maiatzaren 13tik 22ra, Ipar Euskal Herriko 25 eskolak eta 2.445 haurrek. “Hasi aitzin, beldurra dute gazteek, ez direlakoan desafioa betetzera helduko. Gero, indar kolektiboak hartzen du gain”.
Ikasle bati isuna ipini diote institutuan lan politikoa egiteagatik, eta hori salatzeko agerraldi bat egiten ari ziren bitartean, gazteen aurka jo du Ertzaintzak. Zazpi lagun identifikatu ditu.
Donibane Garazi inguruko herri ttipi batean sortua da Bea, eta 1970eko hamarkadan ondoko eskola publiko batean ikusi zituen bortizkeria, sexu eraso eta bortxaketak salatu dizkigu. Irakasleak eragiten zizkiela tratu horiek ama eskolako eta lehen mailako haurrei, mutikoak bortizki... [+]
Frantziako Hezkuntza Ministerioak oraindik ez dio Seaskari argitu hurrengo urtean zenbat ikasgela eta irakasle izango dituen. Hori dela eta Baionako kaleak betetzera deitu dituzte guraso eta euskaltzaleak. Igandean, Herri Urratsera milaka lagun hurbildu dira beste urte batez,... [+]
Tentsio handiko ikasturtea amaitzear, ostegunean hasi eta ostiralean jarraituriko azken negoziaketa maratoian Eusko Jaurlaritzarekin akordioa sinatu dute sindikatu guztiek, ELAk izan ezik. Datorren asteko grebak bertan behera geratu dira. Segidan, adostu dutena eta batzuek eta... [+]
Sei urteko etenaldiaren ostean, maiatzaren 18an, Sortzen jaia ospatuko dute Takoneran D ereduko eskola publikoen aldeko jaia. Ikuskizunak, haurrendako jolasak eta Gorka Urbizu edota Borla taldeen kontzertuak izango dira.
“Proposamen oso eskasa egin du Hezkuntza Sailak, berme eta zehaztapenak txertatu barik”, kontatu dio ARGIAri STEILASeko bozeramaile Haizea Arbidek. Ostegun honetan bilera izan dute sindikatuek eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, EAEko irakaskuntza publikoko... [+]
Hezkuntza Sailak ebaluazio diagnostikoen berri eman zuen otsailean: 2023ko etapa erdikoa eta 2024ko etapa amaierakoak izan zituen hizpide. Emaitza negargarriek egiturazko arazoa dugula erakutsiko luketenez, sailak erabaki zuen tramitea bete bai (ED 23 eta 24 txosten exekutiboak... [+]
Nafarroako Unibertsitate Publikoko Euskara Taldeak inkesta bat egin du ikasleen artean. Halaber, euskara plana ikasturte honetan amaitzen dela ikusirik proposamen berriak egin dizkiote unibertsitateko zuzendaritzari. NUPen euskaraz ikastea "ezinezkoa" dela ere salatu... [+]
Steilas, LAB, ELA eta CCOO sindikatuek deitutako greba astearen atarian dator Hezkuntza Sailaren mugimendua. Ostegunean bilduko dira sindikatuak eta Hezkuntza Saila, bertan ezagutaraziko du sailak proposamen zehatza, baina zenbait eduki aurreratu ditu asteartean Begoña... [+]