Gizona ez da jaiotzen, egin egiten da
Gogoratzen al zarete Andoni Agirregomezkorta aktoreak soilik ahotsaren tonua aldatuz "epa" hitza polisemiko bihurtzen zuen garagardo iragarkiaz? Ikastetxeetan bi ahots-tonu eta, beraz, bi esanahi, bereizten ditut nik "marikoi" hitzarentzat.
Lehena doinu melodikoa da, kantaria, eta ia beti txalo edo irribarre batez lagunduta. Marikoi horrek gizon artean anaitasunezko lotura gisa balio du, zer ez diren azpimarratuz batzen dituena indartzen du: maskulinitatea (hegemonikoa, patriarkala, androzentrikoa). Maskulinitate hegemonikoak gizontasuna ezezkotasunetik garatzen duelako: gizona, emakumea eta homosexuala ez dena da.
Eta beste marikoi aldaera bat dago. Silaba tonikoa asko markatzen dute, eta begirada mespretxagarri batez eta keinu harroputz batez laguntzen diote. Helburua iseka egitea da, taldekideen masa testosteronikoaren aurrean barregarri uztea, beldurra eragitea eta norbere buruarekiko konfiantza gutxiestea.
Ume hori gay den ala ez, gutxienekoa da. Jazarpen homofobikoa jasaten duten haur horien guztien ezaugarria ez da beti haien sexu-orientazioa, arautua ez den genero maskulinoaren irudikapena baizik.
Aste honetan beste presio modu bat ezagutu dut: “Marikoiaren gaixotasunaren harrapeketa”. Ikasle batzuk elkarren atzetik ibiltzen dira, eta harrapatutakoan “marikoiaren gaixotasunaz” kutsatzen dira.
Ikasleei genero terminoa (eta sexu biologikoarekiko bereizketa) azaltzen diegunean, ez dago zalantza izpirik: marikoi deitzen diote desberdin janzten den mutilari, dantza gustatzen zaionari, futbola gustatzen ez zaionari, azazkalak eta begiak margotzen dituenari edo hizkera edo ahots-tonu pausatua erabiltzen duenari. Homosexuala izan ala ez, berdin zaie. Beraz, ondorioztatzen dugu genero femeninoari lotutako ezaugarriak izan ohi dituzten gizonak marikoiak direla, beren orientazio sexuala alde batera utzita ere; eta, beraz, ezaugarri femeninoak iseka-gai direla.
Inor ausartzen da asmatzera nola deitzen zaien ohiko ezaugarri maskulinoetara hurbiltzen diren neskei? "P" hizkiarekin hasten da.
Neska gehienak isildu egiten dira. Mutil batzuk ere bai. Beste batzuek beren jarrera berresten dute eta irribarre harroa egiten dute. Baten batek sufritzen jarraitzen du: eskola amaitzean, marikoi deituko diote berriro edo haren aurrean jolastuko dira berriz ere “marikoiaren gaixotasuna” harrapaketan.
Neskok, ahaldundu gaitezen, ezin dute feminitatea arma gisa erabili beste batzuei iseka egiteko eta umiliatzeko; sororitate-sare bat ehundu dezagun tradizioz gure sexuari lotutako ezaugarriak partekatzeagatik sufritzen dutenekin ere.
Mutilok, adiskidetu zaitezte, zuetako bakoitza maskulinitate-eredu bat da. Hautsi heteroarauarekin lotzen zaituzten kateak, estandarra den ezer ez da ez originala ez benetakoa. Gizon ausartak ez baitira arauak ezartzen dituztenak; berdintasuna, askatasuna eta errespetua defendatzeko arauak hausten dituztenak baizik.
Xarma espero denetik aldentzean datza.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Irango hiru gune nuklearrei eraso diete AEBek pasa den asteburuan. Donald Trump eta aiatolaren arteko pultsuan eta Netanyahuren rolean zentratu dira hedabideak albistea ematerakoan, ez ordea bertoko zein diasporako herritarren larritasunean: Teheranetik ihes egiteko bultzakada,... [+]
2016. urtean Ping elkarteak urtero Nantesen antolatzen duen Summer Lab-ean izan nintzen. Gurean ere halakorik badugu, adibidez uztaileko lehen astean Tabakalerako Medialabean ematen dena.
Nanteseko Summer Lab-ean OSHW (Open Source Hardware / Kode Irekiko Hardwarea) inguruan,... [+]
Madrilgo presidente Ayuso faxistak itsuskeria egin dio EAEko lehendakari Pradalesi, euskaraz aritu delarik, harrokeriaz, aldibereko itzulpen sistema erabiltzeari uko egin eta alde eginda. PPko senatari batek ere “txorradatzat” hartu du “hogei... [+]
Lehengoan batera elkarrizketatu gintuzten Gonzalo Hermo poeta galiziarra eta neu. Kontatzen nion niri ere gustatuko litzaidakeela esatea nire aurrekoak marinelak izan zirela, baina nire familian denak dira galdatzaileak. Gainera, eremu industrial batean bizi naiz, itsasotik... [+]
Prekaritateak prekaritate, Euskal Herriko ezkerreko militanteak, oro har, ez gara txarto bizi. Udako oporrak dira horren adibide, asko baikara atseden plan bikaina dugunok; ikastaldi aroko gure ekologismoari, ordea, keroseno kiratsa dario. Zein baino zein hegaldi garestiagoak... [+]
“Ea hurrengorako ikasten duzun…”. Horrela agurtzen zuen amak onkologoa, kariñoz eta lotsarik gabe, kontsultatik ateratzen ginen bakoitzean. Hamar bat kontsulta egingo genituen bospasei urteren bueltan, eta agurra beti bera izaten zen. Emakume atsegina... [+]
Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.
Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]
Desinformazioak eta pentsamendu likidoak den-dena hartzen duten garaiak bizi ditugu; garai aproposak beren benetako izatearen disimuluaren arituentzat. Garai aproposak jendea engainatzeko eta Kodizia Jainkosa gurtzen jarraitzeko; jazartzen gaituen Solariaren garaia omen... [+]
Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]
Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]