Gizona ez da jaiotzen, egin egiten da
Gogoratzen al zarete Andoni Agirregomezkorta aktoreak soilik ahotsaren tonua aldatuz "epa" hitza polisemiko bihurtzen zuen garagardo iragarkiaz? Ikastetxeetan bi ahots-tonu eta, beraz, bi esanahi, bereizten ditut nik "marikoi" hitzarentzat.
Lehena doinu melodikoa da, kantaria, eta ia beti txalo edo irribarre batez lagunduta. Marikoi horrek gizon artean anaitasunezko lotura gisa balio du, zer ez diren azpimarratuz batzen dituena indartzen du: maskulinitatea (hegemonikoa, patriarkala, androzentrikoa). Maskulinitate hegemonikoak gizontasuna ezezkotasunetik garatzen duelako: gizona, emakumea eta homosexuala ez dena da.
Eta beste marikoi aldaera bat dago. Silaba tonikoa asko markatzen dute, eta begirada mespretxagarri batez eta keinu harroputz batez laguntzen diote. Helburua iseka egitea da, taldekideen masa testosteronikoaren aurrean barregarri uztea, beldurra eragitea eta norbere buruarekiko konfiantza gutxiestea.
Ume hori gay den ala ez, gutxienekoa da. Jazarpen homofobikoa jasaten duten haur horien guztien ezaugarria ez da beti haien sexu-orientazioa, arautua ez den genero maskulinoaren irudikapena baizik.
Aste honetan beste presio modu bat ezagutu dut: “Marikoiaren gaixotasunaren harrapeketa”. Ikasle batzuk elkarren atzetik ibiltzen dira, eta harrapatutakoan “marikoiaren gaixotasunaz” kutsatzen dira.
Ikasleei genero terminoa (eta sexu biologikoarekiko bereizketa) azaltzen diegunean, ez dago zalantza izpirik: marikoi deitzen diote desberdin janzten den mutilari, dantza gustatzen zaionari, futbola gustatzen ez zaionari, azazkalak eta begiak margotzen dituenari edo hizkera edo ahots-tonu pausatua erabiltzen duenari. Homosexuala izan ala ez, berdin zaie. Beraz, ondorioztatzen dugu genero femeninoari lotutako ezaugarriak izan ohi dituzten gizonak marikoiak direla, beren orientazio sexuala alde batera utzita ere; eta, beraz, ezaugarri femeninoak iseka-gai direla.
Inor ausartzen da asmatzera nola deitzen zaien ohiko ezaugarri maskulinoetara hurbiltzen diren neskei? "P" hizkiarekin hasten da.
Neska gehienak isildu egiten dira. Mutil batzuk ere bai. Beste batzuek beren jarrera berresten dute eta irribarre harroa egiten dute. Baten batek sufritzen jarraitzen du: eskola amaitzean, marikoi deituko diote berriro edo haren aurrean jolastuko dira berriz ere “marikoiaren gaixotasuna” harrapaketan.
Neskok, ahaldundu gaitezen, ezin dute feminitatea arma gisa erabili beste batzuei iseka egiteko eta umiliatzeko; sororitate-sare bat ehundu dezagun tradizioz gure sexuari lotutako ezaugarriak partekatzeagatik sufritzen dutenekin ere.
Mutilok, adiskidetu zaitezte, zuetako bakoitza maskulinitate-eredu bat da. Hautsi heteroarauarekin lotzen zaituzten kateak, estandarra den ezer ez da ez originala ez benetakoa. Gizon ausartak ez baitira arauak ezartzen dituztenak; berdintasuna, askatasuna eta errespetua defendatzeko arauak hausten dituztenak baizik.
Xarma espero denetik aldentzean datza.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]