Gastu militarra %2tik %5era igotzea onartu dute NATOko herrialde guztiek
Hamar urteko epea dute NATOko estatu-kideek helburu hori lortzeko. Espainiak ere sinatu du akordioa, baina, aldi berean, Mark Rutte aliantza atlantikoko idazkari nagusiaren gutun bat eskuratu du Pedro Sánchezek, ustez "malgutasuna" emango liokeena. Donald Trumpek gerra komertzial bat hasteko mehatxu egin dio Espainiari.
Denek sinatu dute dokumentua Hagan asteazken honetan egindako NATOko goi-bileran, baita Espainiako Estatuak ere. Bertan jartzen duenez, herrialde bakoitzaren gastu militarra Barne Produktu Gordinaren %5 izateko konpromisoa hartu dute, hamar urteko epean, 2035 urterako.
Hortaz, 2014an ezarritako %2ko helmuga askogatik igo dute NATOko kideek, eta aurrekontuaren zati handi bat gastu militarrera bideratu beharko dute, oinarrizko beste arlo batzuetatik murriztuta, bistan denez. Beste potentzia militarren "mehatxua" eta "gerrarako prest" egotea da erabili duten argudio nagusia.
Hasiera batean asmoa gastua BPGren %3,5era igotzea bazen ere, Donald Trump AEBetako presidenteak egindako presioaren ondorioz onartu behar izan dute Mark Rutte NATOko idazkari nagusiaren azken proposamena, hau da, portzentajea %5 izatea baina desglosaturik: %3,5 gastu militar zuzena, eta %1,5 gastu militar eratorria (zibersegurtasuna, azpiegiturak, mugen zaintza...).
2014an ezarritako %2ko helmuga askogatik igo dute NATOko kideek, eta aurrekontuaren zati handi bat gastu militarrera bideratu beharko dute, oinarrizko beste arlo batzuetatik murriztuta, bistan denez
"Garaipen monumentala izan da", esan du Trumpek bere ohiko tonuan. Goi-bileran parte hartu duten agintari gehienek ez dute inolako eragozpenik jarri armetan milaka milioi euro gehiago gastatzeko; Pedro Sánchez Espainiako Estatuko presidentea izan da ahapeka modu kritikoan agertu den bakarretakoa.
Sánchez kontuak koadratu nahian
Sánchezek goi-bileraren aurretik esana zuen ez dagoela kopuru horietara iristeko prest, horrek gastu sozialean eragin zuzena izango duelako –eta bazkide dituen bere gobernuko beste alderdiek ez dutelako halakorik onartuko–. Jarrera horrek ikusmina sortu du, baina Hagan nahiko apal aritu da Espainiako presidentea, eta %5eko akordioaren dokumentua sinatu du azkenean, NATOko kide guztiek bezalaxe.
Izan ere, Rutteren gutun idatzi bat lortu du Sánchezek, bere esanetan helburuak lortzeko "malgutasuna" emango liokeena. Agintari espainiarrak zihurtatu du NATOrekin hitzarturiko "gaitasun militarraren konpromisoetara" iristeko Espainiak nahikoa izango duela BPGren %2,1 bideratzea. Horrekin kontuek koadratzen omen diote, nonbait.
Urtero jarraipena egiteaz gain, herrialde guztiek 2029an lehen azterketa bat izango dute, eta %3,5eko gastura iritsita egon beharko dira arlo militarrean
Baina Ruttek berak zalantzan jarri du hori: "Ados gaude esatean ez gaudela ados", azaldu du ironikoki, eta bere matematikak erakutsi ditu esateko Espainiak azkenean %3,5 bideratu beharko duela gastu militar zuzenera.
Trumpek, bere aldetik, gerra komertzialarekin mehatxu egin dio Espainiari: muga-zergak bikoiztu eta horrela pagatuko duela.
Urteroko jarraipena egiteaz gain, herrialde guztiek 2029an lehen azterketa bat izango dute, eta %3,5eko gastura iritsita egon beharko dira arlo militarrean. Ordurako Trumpen presidentetzak amaituta egon behar luke, baina bost urte luze dira.
Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.
Asteazkenean bozkatuko dute NATOra bideratutako diru kopurua, eta Pedro Sánchez Espainiako presidenteak kuoten igoeran lortutako salbuespenak haserrea piztu du AEBetako eta Europako zenbait herrialdetako gobernuetan.
Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.
Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Mark Rutte NATOko Idazkari Orokorrak ukatu egin du “baztertze klausula” onartu zaionik Espainiako Estatuari. Kalkuluen arabera, BPGren %3,5a gastu militarretara bideratu beharko du gobernuak, NATOk eskatzen dituen kompromisoak betetzeko.
Igandean iragarri du akordioa Pedro Sánchez Espainiako presidenteak. Espainiak gastu militarrera BPGaren %2,1 bideratuko duela ziurtatu du.
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
Europa berrarmatu. Europa defendatzeko berrindustrializatu. Hori da azkenaldian Europar Batasuneko agintari politikoek sustatu nahi duten agenda, Europako defentsari buruzko Liburu Zuria, Europa BirArmatu eta 2030 Prestasuna planen bidez. Militarismoa sustatzeko aitzakiak dira... [+]
Posible da, nonbait, zoriontasuna neurtzea. Are, bada horretan tematzen denik. NBEk ez du arrakasta handirik munduko bakeari eusten, baina halako tasuna planetan zehar nola dagoen banatua erakusten du urtero, txosten batean. Funtsean zerrenda bat da, herrialdez herrialde, zein... [+]
2023ko urritik armamentua erosteko 40 kontratu sinatu ditu Espainiako Estatuak Israelekin eta hango enpresekin, horien erdia azken urte erdian. Horietako kontratu batekin ika-mika piztu da Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Sumarren artean, bereziki azken horren barnean,... [+]
Espainiako Gobernuak urte amaierarako Defentsara bideratuko duen gastua Barne Produktu Gordinaren %2 izango da: 33.123 milioi euro. Sánchezek adierazi du erabaki horrek "Espainiaren segurtasuna bermatzea" eta armadaren baliabideak "modernizatzea" dutela xede.
Hainbat ikerketak erakusten dute inbertsio militarraren gorakadak osasuna edo hezkuntza bezalako sektoreen suntsipena dakartela herrialde batzuetan.
“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.
Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]