“Ez dago inolako konpromisorik osasun arreta hobetzeko”
Nafarroako Osasun plataformak salatu du Osasun aurrekontuetan gabeziak daudela, eta pribatizatzeko joera daukala Nafarroako Gobernuak.
Carlos Artundo Nafarroako Osasun zuzendari nagusiarekin bildu dira Nafarroako Osasun plataformako kideak, osasun publikoaren aurrekontuez hitz egiteko, eta osasun sisteman “betikotzen” ari diren zenbait gabezia salatu dituzte Jose Donlo Becerrilek, Mari Sol Saiz Ajak eta Félix Zabalza Irigoyenek, Nafarroako Osasun plataformako kideek. “Zalantzan jartzeko modukoa da Nafarroako Gobernuak osasun-sistema publikoarekin duen konpromisoa”.
Plataformaren hitzetan, Oinarrizko Osasun Laguntzarako Plana “oraindik” paperean idatzita dago, eta ez praktikara eramaten: “Ez dago inolako konpromisorik arreta hobetzeko; legealdi osoan jabetu gara horretaz eta pandemia aitzakia ederra izan da”.
Altsasuko egoerari ere heldu diote, eta azpimarratu dute osasun arloko langile falta egotea “onartezina” dela: “Profesionalok eta herritarrok nazkatuta gaude egoera hori jasateaz”. Beharrezkoak diren langile guztiak kontratatzea eskatu dute, zentroko gainerako langileengan gainkargarik ez uzteko.
Osasun zentroak profesional berriekin indartzeko konpromisoan, "kea saldu" dutela salatu dute: "124 erizain behar diren lekuetan, 41 kontratatu dituzte"
Bestalde, salatu dute Primariarako Erronka txostenean Nafarroako Osasun Departamentuak osasun zentroak profesional berriekin indartzeko konpromisoa ez dutela guztiz bete, eta “kea saldu” dutela: “124 erizain behar diren lekuetan, 41 kontratatu dituzte; biztanle gehien dituzten zentroetan, erizaintzako zainketa osagarrietako 12 teknikari beharko lituzkete, baina 5 daude gaur egun; psikologiako 16 profesional beharko lirateke, eta 3 kontratazio baino ez dira egin, eta, azkenik, 11 administrari beharko liratekeen tokian, 5 daude”.
Horrez gain, Nafarroako Gobernuaren “konpromiso falta” kritikatu dute: “Ez dute borondaterik Osasun Laguntza indartzeko; lan baldintza prekarioak hobetzeko; eta gehiegizko lan karga murrizteko”. Konpromiso falta hori aurrekontuetan sumatzen dela diote.
Pribatizazioa
Bileran ez zuten mutualitateen inguruan hitz egiteko astirik izan, baina aurrera begira landu beharreko zenbait auzi nabarmendu dituzte: Mutualitateek Osasunbideako historia klinikoak eskuratu ahal izatea “arriskutsua” dela; osasun pribatua “indartzen” dutela osasun publikoaren bidez; eta erabiltzaileek mutualitateen sisteman eskubide falta dutela.
Gaineratu dute beste gai batzuk ere bileratik kanpo geratu direla; hala nola, Artundok baliabideak pribatura bideratzearen alde egin zuela; ez zituela aipatu aparteko orduak; farmazia gastuen murrizketak; eta mendekotasuna osasun sistema publikotik artatzea.
“Kontuan hartu behar dira osasun-sistema publikoaren defentsarekin konprometitutako erabiltzaileen beharrak eta konponbideak”, eskatu dute Nafarroako Osasun Plataformako kideek. Hortaz, datorren aurrekontuetarako eta Nafarroako Osasunari buruzko Foru Legearen oinarriak ezartzeko lantalde parlamentarioan parte hartzeko kontuan hartzea exijitu dute.
“Pantailak utzi erronka” hasi dute, maiatzaren 13tik 22ra, Ipar Euskal Herriko 25 eskolak eta 2.445 haurrek. “Hasi aitzin, beldurra dute gazteek, ez direlakoan desafioa betetzera helduko. Gero, indar kolektiboak hartzen du gain”.
Andrea Velasko dietista eta nutrizionistak elikaduraren bidez menopausiak eragindako aldaketak kudeatzeko zenbait gako eman ditu.
Pandemiak agerian utzi ditu, bere gordintasun osoan, zaharren, haurren eta dependentzia egoeran dauden herritarren arreta-eredu neoliberalaren ondorioak. Konfinamendu garaian loratutako diskurtso kritiko eta alternatiba komunitarioak sendotzeko unea da orain”. Horrela hasi... [+]
Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]
Donostiako Zurriola Haur Hezkuntza, La Asunción eta The English School ikastetxe inguruak eta Bilboko Kontxa Eskola eta Calasancio-Escolapios dira nitrogeno dioxidoaren muga legala gainditzen dutenak, Ekologistak Martxanek hainbat eskola ingurutan egindako azterketaren... [+]
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
Almidoiarekin egindako plastiko biodegradagarrietatik sortutako mikroplastikoek saguen osasuna kaltetzen dutela ikusi dute esperimentu batean. Ikertzaileek ohartarazi dute ezinbestekoa dela bioplastikoen segurtasuna hobeto ikertzea, haien erabilera handitzen jarraitu aurretik,... [+]
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]
Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]
Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]
Osakidetzan egun, ez dago bermatuta euskarazko zerbitzua. Zerbitzu gehienetan ez dago hizkuntza irizpiderik eta herritar euskaldunek bere burua nabarmendu beharra daukate, egoera oso zaurgarrian, euskarazko zerbitzua jaso ahal izateko.