Euskararen Plan Estrategikoa abian Nafarroan
Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremanetarako kontseilari Ana Ollok aurkeztu zuen urtarrilaren 24an Plan berria eta gaur, urtarrilaren 25, onartuko da. “Planak Nafarroa osoan euskara ikasteko eta erabiltzeko eskubidea bermatu nahi die herritar guztiei”, azaldu du kontseilariak.
Planak euskararekiko eta honek izan beharreko lekuarekiko “ikuspegi berria” dakarrela adierazi du. 3,17 milioi euroko aurrekontua izango du 2017an. Halere, Ollok garbi utzi du hori ez dela izango inbertituko duten diru guztia, “plangintza aurrera eramateko Euskarabidearen aurrekontuetan dagoen partida” soilik dela.
Guztira zazpi ardatz izango ditu: erabilera soziala, hiztun berriak, zerbitzu publikoa, ospe eta erakargarritasuna, euskara motor ekonomiko gisa, marko linguistikoa eta Euskarabidearen gestioa. Bide horiek erabiliz euskara “eztabaida interesatuetatik” atera nahi dute.
Ollok azpimarratu du 1991tik elebidunen kopurua %9,5etik %12,9ra igo dela, batez ere eremu mistoan izaniko gorakadaren ondorioz. Halere, erabileraren datuak ez dira “hain baikorrak”; jakintzak gora egin arren, ez da gehiago erabiltzen.
Hizkuntzaren erabilera politikoa
UPNko Iñaki Iriartek “euskalduntze prozesuan” parte hartu nahi ez izateagatik inor okerrago ez tratatzea eskatu du: “Euskal hiztunok ez dugu zertaz lotsatu, baina gaztelaniadunek ere ez”. Geroa Baiko Koldo Martinezek UPNri egotzi dio euskararen erabilera eta normalizazioa oztopatu izana eta hizkuntzari erabilera politikoa ematea.
EH Bilduk positiboki baloratu du plana, baina hainbat puntutan zehaztasun gehiagoren beharra dagoela nabarmenduz. Podemos eta Izquierda-Ezkerrak ontzat hartu dute plana eta lehenak “ahalik eta arrakastatsuena” izatea desiratu duen bitartean, bigarrenak inongo inposizio edo obligaziorik ez dagoela adierazi du.
PSNko Inma Juríok esan du euskararen erakargarritasunean alde positiboak dituela, baina ez duela autonomia erkidegoaren errealitatea kontuan hartzen. PPko Ana Beltránek, berriz, inposiziotzat jo du plana, euskaraz aritzeko askatasun osoa dagoenean %12 bakarrik aitortzen direlako euskaldun: “Inposizioa eta politizazioa da, guztion diruaren kontura”.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
"Hizkuntza eskubideak bermatzeko Legearen bidean" jardunaldia antolatu du UEUk Kontseiluaren laguntza eta Euskarabidearen babesletzarekin. Bertan Nafarroako zonifikazioaren ondorioak alde juridiko batetik aztertuko dira alde batetik, bai eta ikuspegi historikoa, arlo administratiboa, soziolinguistikoa eta euskararen garapenerako trabak ere.
Ana Beltrán PPko bozeramailearen iritzian "aldatzeko unea da". Batzuetan euskaraz zuzentzan zaie Ainhoa Aznarez Legebiltzarreko presidentea, eta denentzat ari denean ere euskaraz egiten omen du gehien. Horregaitik, beraiei ari denean "beti gazteleraz" egiteko eskatu dio, idatziz.
Nafarroako Parlamentuan euskararentzat lege berria aztergai dela baliatuz, datorren urriaren 27rako mobilizazio handia iragarri du Kontseiluak. Iruñean egingo da, 17:00etan hasita, "nafar guztiei euskaraz bizitzeko eskubidea bermatuko dien ofizialtasuna eskatzeko".
Gotzon Perez Artutxekin egon gara, bidankoztar ikertzailea bera, Mariano Mendigatxaen inguruan elekatzen. Gotzonek ederki asko azaldu digu zer nolako garrantzia izan zuen Mariano Erronkariko uskara gordetzen.
Arartekoak gomendatutakoaren aurka, Nafarroako Gobernuak aurrerantzean ere jarraituko du Nafarroako Erriberan (eta "ez-euskaldun" deitutako eremu guztian), euskara ez baloratzen lan deialdietan, alemana, ingelesa eta frantsesa baloratzen dituen bitartean. Euskararen balioa zero da lekualdaketetan eta oposizio-lehiaketetan, eta aipatutako hizkuntzek 2 puntu ematen dituzte bakoitzak. Nafarroako Arartekoak behin baino gehiagotan gomendatu dio Gobernuari: Ez dadila atzerriko hizkuntza bat... [+]
Euskararen Aldeko Plataforma eratu dute Tuterako AEK-k, Argia Ikastolak, Beterri Peñak, Arrigarai Euskaltegiak, A ereduan irakasle lanetan ari direnek eta Tuteran Jai Gazte Mugimenduak. Plataformako kideek adierazitakoaren arabera, Nafarroan euskararen kontra etengabe egiten diren erasoen aurrean, aukera berriak proposatu nahi dituzte, hizkuntzak bere esparrua izan dezan: “Euskarari aitortza egin behar zaio, euskarak ofiziala izan behar du Nafarroa osoan”.
Euskara eta euskal kultura sustatzeko osatu dute Tuterako Euskararen Aldeko Plataforma. Asteburuan egin dute lehen ospakizun-festa. Erriberan euskaraz bizi nahi dutenei aukerak ematea da plataformaren xedea.
San Ferminak amaitu eta “Gaixoa ni” abesteari utzi bezain pronto, ordulari bat pizten da Iruñean, hurrengo jaiei begira atzera kontua hasiz, lehergailu bateko kronometroaren gisan. Bada une honetan beste markagailu bat hamaika plazetan, bistan ez dagoena, 2019ko maiatzari so: hauteskundeena.
Nafarroako Gobernuak euskararen esparruan daraman hizkuntza politika salatzeko manifestazioa egin zuten Iruñean joan den larunbat arratsaldean, besteak beste UPN, PP, PSN, Ciudadanos eta Voxek sostengatu zuten manifestazioa.
Ekainaren 2an euskararen kontrako manifestazioa deitu dute Iruñean. Deitzaileen artean Patxi Mendiburu blogaria eta Doble12 kultura elkarteko Fernando Aranguren daude, eta asteazkenean manifestazioa deitzeko arrazoiak eman dituzte prentsaurrean. Nafarroako Gobernuaren egungo hizkuntza politikaren “inposizioaren kontra” deitu dute manifestazioa; eta, diotenez, “ez da euskararen aurkako mobilizazioa”.
