Euskal herritarren gehiengoarentzat euskal gatazka ez dago itxita, Naziometroaren arabera
Euskal Herriak bere etorkizun politikoa erabakitzeko eskubidea duela uste du gehiengoak, eta klima aldaketa arazo larria dela eta ez zaiola behar bezala erantzuten ari. Horiek dira Telesforo Monzon eLab Euskal Herrigintza Laborategiak kaleraturiko Naziometroaren hirugarren neurketak azaleratu dituen hainbat ondorio.
Donostiako Nazioarteko Bake Konferentziaren eta ETAk jarduera armatuaren behin betiko amaiera iragarri zuela hamar urte bete direnean, gizarte gisa euskal gatazkaren gaia itxitzat jo daitekeen ala konpondu beharreko zerbait dagoen galdetu dute. Bi herenek (%64,8) bigarren aukeraren alde egin dute (“ez dago erabat itxita, gauzak konpontzeke daude”) eta %22,5ek erabat itxitzat jo dute.
Konpondu gabe dauden gaien artean, ez dago erabateko nagusitasuna eskuratzen duenik. %38-40k eskatzen du eragindako mina aitortzea, “bai ezker abertzaleari, bai Espainiako Estatu zein Gobernuari”. Tartean, torturak aipatzen dira.
%25-30 inguruk mahai gainean jarri dute presoen gizarteratzea, Espainiako eta Frantziako Gobernuaren eta Eusko Jaurlaritzaren/Nafarroako Gobernuaren/Euskal Hirigune Elkargoaren arteko elkarrizketa-mahaia sortzea, Euskal Herriak erabakitzeko duen eskubidea aitortzea eta Ertzaintzak eta Eusko Jaurlaritzak egindako kaltea aitortzea.
Duela gutxi EH Bilduk ETAren indarkeriak eragindako biktimak zuzenean izendatuz egindako komunikatuari dagokionez (“min hori ez zen inoiz gertatu behar”), galdekatuen gehiengoak positiboki baloratu du adierazpena.
Gehiengoa, etorkizun politikoa erabakitzearen alde
Herritarren ia bi herenek uste dute Euskal Autonomia Erkidegoak, Nafarroako Foru Komunitateak eta Euskal Hirigune Elkargoak beren etorkizun politikoa erabakitzeko eskubidea izan beharko luketela. Kontra daudenak ia %20 dira. Iazko azaroko Naziometroaren proportzioak parekoak dira.
Madril eta Parisekin adosturiko Euskal Estatuari buruzko erreferenduma egitearen aukeraz galdetuta, Euskal Estatuaren alde %40,5 agertzen da eta kontra %29,2.
Klima aldaketari erantzun eskasa
Inkestatutako hamarretik zortzi ados daude klima-aldaketa arazo oso edo nahiko larria dela. Beren estatuko gobernua klima-aldaketari aurre egiteko nahikoa, ez nahikoa edo gehiegi egiten ari dela uste duten galdetuta, %69,2ak erantzun du ez dela nahikoa egiten ari (“gutxi edo batere ez”). Tokiko gobernuaz edo gobernu autonomikoaz galdetuta, erantzunak zertxobait positiboagoak izan dira.
Euskal Herriko herritar gehienak (%65) klima aldaketari aurre egiteko Frantziako edo Espainiako gobernuaren eta autonomia-erkidegoen artean eskumenak partekatzearen alde agertu dira.
Txostena osorik lotura honetan irakur daiteke.
"Oraindik korapiloa askatzeko" dagoela gogoratzeko eta Txiki eta Otaegiren fusilatzeen 50. urteurrena kari, Sortuk bi pankarta handi eskegi ditu Cuelgamuroseko monumentuko arku batetik. 1975ean bertan lurperatu zuten Francisco Franco diktadorearen gorpua, 1936ko gerran... [+]
Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean.
Nafarroako Torturatuen Sareak eta Egiari Zor elkarteak ostegunean jakinarazi dutenez, Nafarroako Gobernuak “giza eskubideen urraketaren biktima” modura aitortu ditu sei herritar, 16/2019 Foru Legearen babesean.
Jose Mari Dorronsoro preso politikoak Frantziako Estatuan bete zuen zigorra aintzat hartu ondoren, aske utzi zuten abuztuan, Etxerat elkarteak jakinarazi duenez.
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]
Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Iñigo Urkullu lehendakari ohiak adierazi du Txiki eta Otaegi Eusko Jaurlaritzak aitortutako biktimak direla, eta hala "errespetua" merezi dutela. Haien biktima izaera ezin dela zalantzan jarri azpimarratu du.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.