Euskal herritarren gehiengoarentzat euskal gatazka ez dago itxita, Naziometroaren arabera
Euskal Herriak bere etorkizun politikoa erabakitzeko eskubidea duela uste du gehiengoak, eta klima aldaketa arazo larria dela eta ez zaiola behar bezala erantzuten ari. Horiek dira Telesforo Monzon eLab Euskal Herrigintza Laborategiak kaleraturiko Naziometroaren hirugarren neurketak azaleratu dituen hainbat ondorio.
Donostiako Nazioarteko Bake Konferentziaren eta ETAk jarduera armatuaren behin betiko amaiera iragarri zuela hamar urte bete direnean, gizarte gisa euskal gatazkaren gaia itxitzat jo daitekeen ala konpondu beharreko zerbait dagoen galdetu dute. Bi herenek (%64,8) bigarren aukeraren alde egin dute (“ez dago erabat itxita, gauzak konpontzeke daude”) eta %22,5ek erabat itxitzat jo dute.
Konpondu gabe dauden gaien artean, ez dago erabateko nagusitasuna eskuratzen duenik. %38-40k eskatzen du eragindako mina aitortzea, “bai ezker abertzaleari, bai Espainiako Estatu zein Gobernuari”. Tartean, torturak aipatzen dira.
%25-30 inguruk mahai gainean jarri dute presoen gizarteratzea, Espainiako eta Frantziako Gobernuaren eta Eusko Jaurlaritzaren/Nafarroako Gobernuaren/Euskal Hirigune Elkargoaren arteko elkarrizketa-mahaia sortzea, Euskal Herriak erabakitzeko duen eskubidea aitortzea eta Ertzaintzak eta Eusko Jaurlaritzak egindako kaltea aitortzea.
Duela gutxi EH Bilduk ETAren indarkeriak eragindako biktimak zuzenean izendatuz egindako komunikatuari dagokionez (“min hori ez zen inoiz gertatu behar”), galdekatuen gehiengoak positiboki baloratu du adierazpena.
Gehiengoa, etorkizun politikoa erabakitzearen alde
Herritarren ia bi herenek uste dute Euskal Autonomia Erkidegoak, Nafarroako Foru Komunitateak eta Euskal Hirigune Elkargoak beren etorkizun politikoa erabakitzeko eskubidea izan beharko luketela. Kontra daudenak ia %20 dira. Iazko azaroko Naziometroaren proportzioak parekoak dira.
Madril eta Parisekin adosturiko Euskal Estatuari buruzko erreferenduma egitearen aukeraz galdetuta, Euskal Estatuaren alde %40,5 agertzen da eta kontra %29,2.
Klima aldaketari erantzun eskasa
Inkestatutako hamarretik zortzi ados daude klima-aldaketa arazo oso edo nahiko larria dela. Beren estatuko gobernua klima-aldaketari aurre egiteko nahikoa, ez nahikoa edo gehiegi egiten ari dela uste duten galdetuta, %69,2ak erantzun du ez dela nahikoa egiten ari (“gutxi edo batere ez”). Tokiko gobernuaz edo gobernu autonomikoaz galdetuta, erantzunak zertxobait positiboagoak izan dira.
Euskal Herriko herritar gehienak (%65) klima aldaketari aurre egiteko Frantziako edo Espainiako gobernuaren eta autonomia-erkidegoen artean eskumenak partekatzearen alde agertu dira.
Txostena osorik lotura honetan irakur daiteke.
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Iñigo Urkullu lehendakari ohiak adierazi du Txiki eta Otaegi Eusko Jaurlaritzak aitortutako biktimak direla, eta hala "errespetua" merezi dutela. Haien biktima izaera ezin dela zalantzan jarri azpimarratu du.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.
Jesus Maria Gomez Ezkerro 'Txutxo', 2001eko urtarrilean atxilotu zuten, 2021ean hirugarren gradua ezarri zioten, eta 2023ko otsailean baldintzapeko askatasuna eman zioten. 24 urte geroago aske geratu da.
26 urtez euskal preso eta iheslariak etxeratzeko aldarria oholtza gainera eraman ondoren, Hatortxu Rock jaialdiak bere azken edizioa egingo du ostegunetik igandera bitartean, Lakuntzan (Nafarroa). Jaialdian bildutako dirua preso sein senideentzat dispertsioak zekarren zama... [+]
"Euskal Herriaren jazarpena elikatzen du Euskal Herriaren bakearen bidean egindako akordiotzat saldu duten honek", adierazi dute larunbatean Arrasaten eginiko prentsa agerraldian.
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatuaren urteurrenaren datatik gertu antolatu dute ekimena dozenaka herritarrek. Helburua "egia aldarrikatu, memoria landu eta GALen gerra zikinaren biktimak aitortzea" da, eta irailerako egitaraua aurkeztu dute.