Errepresio frankista jasan zutenei omenaldia egingo diete Debagoienan
Intxorta 1937 elkarteak antolatu eta Debagoienako udalen babesarekin, omenaldia egingo diete ostegun honetan Arrasateko Arizmendiarreta plazan, frankismoak jazartutako bailarako biktimei.
"Egia eta Justizia" eta "Inpunitateari Stop" lemapean omenduko dituzte 1936tik aurrera frankismoaren errepresioa jasan zuten debagoienatarrei. Haien alde jarritako monolitoaren aurrean izango da ekitaldia eta bertan izango dira bertsolariak eta dantzariak, besteak beste.
Monolitoa 2003an eraiki zen eta frankistek hil edo desagerrarazitako bailarako 116 pertsonen izenak jarri ziren. Orain, beste sei lagunen izenak gehituko dituzte. Biktima horiei lore eskaintza egiteaz gain, Iñigo Arregi eskultoreak egindako lan bana jasoko dute haien senideek Gipuzkoako Aldundiko ordezkarien eskutik, musika lagun dutela.
83 urte sorterritik kanpo
Ekitaldi berean, erbesteraturiko pertsona bat ere omenduko dute: 83 urte jaioterritik kanpo egin dituen Francisca Garcia. Intxorta 1937k azaldu duenez, soilik urtebeterekin ihes egin behar izan zuen Arrasatetik familiarekin eta gerran, aita, anai-arrebak eta osaba bat hil zikioten eta ama berriz gor geratu zen.
Gerraostean Francisca Bartzelonako Vilanova i Geltrú herrian paratu zen eta duela gutxi jarri zen harremanetan Arrasateko Udalarekin, jakiteko Dragones Batailoian borrokan zela hildako bere aitaren berri. Udalak Intxorta 1937 elkartera jo zuen. Hala, "83 urteren ostean, Arrasatera itzuliko da", azaldu dute elkarteko kideek.
Urriaren 19ra arte dago ikusgai Donostiako Kaian Amerikako konkista eta arpilatzeari bandera berdea eman zion itsas-espedizioko itsasontzi baten erreplika: Cristobal Colónen Santa Maria. Espainiarrek segitzen dute haien loria inperiala gorazarre egiten, bertoko agintari... [+]
Bertsio ofizialaren arabera, ETAko militante Montxo Martínez Antiak 1975ean bere buruaz beste egin zuen Madrilen, Poliziak inguratuta zuen eraikin batean. Eusko Jaurlaritzak bertsio horri eutsi zion 2015ean. Orain, GEBehatokiak ikerketa egin du eta ondorioztatu du poliziek... [+]
Bi egun baino ez ditu iraun zabalik LAB sindikatuaren historia barnebiltzen duen 1974tik etorkizunera, LAB zabaltzen erakusketak, Tuterako Rua zentro zibikoan. Erakusketa paratu dute Erriberan 40 urte egin dituela ospatzeko sindikatu abertzaleak antolatutako egitarau barruan.
50 urte bete dira Txiki eta Otaegi fusilatu zituztenetik. Urteurrenaren harira, BERRIAk lan hau ekoiztu.
«Txikiren anaia bat kalean ikusi nuen behin, Zarautzen [Gipuzkoa], eta pentsatu nuen: '50 urte igaro dira fusilamenduaz geroztik. Zer pentsatuko du berak? Nola... [+]
Frankistek Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urte bete direnean, ekitaldi jendetsua egin du Sortuk Iruñeko Anaitasuna pabiloian. “Bakarren batzuk haien memoria kriminalitzatzen eta jazartzen jarraitzen dute”, esan du alderdiko idazkari nagusi Arkaitz... [+]
Txikitatik pentsatu nuen nortzuk ote ziren paretetan, karteletan, oroitarritan, asteroko manifestazioetako aurpegi horiek. Baziren eskelak egunkarietan eta herriko plazan, baina gero, baziren besteak. Ez nituen inoiz kaletik ikusi, ez nekien izenik, baina edozein herritan... [+]
Frankismoaren azken exekuzioak hartu ditu hizpide Javier Buces historialariak, Askatasun Haizea (Txalaparta) liburuan. Estatuak eragindako biktimak, "bigarren mailako biktima" izaten jarraitzen dutela uste du Bucesek.
1985eko irailaren 25ean Inaxio Asteasuinzarra hernaniarra, Sabin Etxaide zestoarra, Agustin Irazustabarrena astigarragarra eta Jose Mari Etxaniz urretxuarra hil zituen GALek Baionan. 40 urte geroago omenaldia egin diete Monbar Hotelaren aurrean, hil zituzten lekuan.
Azaroaren 15ean kalera irtetera dei egin dute, PSN, EH Bildu eta Geroa Baik “ezarritako arrabolari erantzuteko”. Frankismoaren biktimak gutxietsiak sentitzen dira Iruñeko Udal Gobernuaren partetik.
Izpegiko besten karietarat Baztango eta Baigorriko gazteek mahai-ingurua antolatua dute arrats honetan Iparretarrak talde armatuaren memoria kolektiboa eraikitzeko beharrez. IKko sortzaileetan izan den Pilipe Bidartekin mintzatu gira, jakiteko nola bizi izan dituen 40 urte... [+]
.jpg)
Nafarroako Gobernuan ondare historikoaz arduratzen den erakundea da Vianako Printzea, eta Iruñeko Udala haren zain zegoen birgaitze prozesuarekin aurrera jarraitzeko. Datozen asteetan, beraz, obrarako lehiaketa irekiko da.
"Oraindik korapiloa askatzeko" dagoela gogoratzeko eta Txiki eta Otaegiren fusilatzeen 50. urteurrena kari, Sortuk bi pankarta handi eskegi ditu Cuelgamuroseko monumentuko arku batetik. 1975ean bertan lurperatu zuten Francisco Franco diktadorearen gorpua, 1936ko gerran... [+]
Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean.