Bizkaiko Emakumezko Enpresari eta Zuzendarien Elkartearen (AED) azterketaren arabera, gaur egun EAEko enpresa pribatuen administrazio-kontseiluetan eta zuzendaritza-karguetan %19 baino ez dira emakumeak. Azterketa horretan ez dituzte kontuan hartu bestelako ekonomia bat bultzatzen duten sozietate ekonomikoak: administrazioak, enpresa publikoak eta kooperatibak.
Bizkaiko Emakumezko Enpresari eta Zuzendarien Elkarteak (AED) SPRI Taldearen laguntzarekin egin duen azterketa batek 50 langile edo gehiago dituzten Euskadiko zenbait sektore ekonomikotako 1.000 enpresa pribatu baino gehiago aztertu ditu, joan den azaroan. Azterketa horren emaitzaren arabera, administrazio-kontseiluetan emakumeen presentzia %19ra mugatzen da, eta %24k bakarrik betetzen dituzte zuzendaritza-postuak.
EAEko enpresetako zuzendaritza-karguetan eta administrazio-kontseiluetan ari diren bostetik bat besterik ez da emakumea (%19).
Enpresa txikietan (100 langile baino gutxiago), %17 da emakumea.
Enpresa ertainetan (250 langile arteko konpainiak), %18.
Enpresa handienek (250 langile baino gehiago) batezbestekoa igotzen dute, horien administrazio-kontseiluetan %22 emakumeak dira-eta.
Kontseilu horietako lehendakaritzari dagokionez, emakumeen batezbestekoa %13ra jaisten da:
%15 enpresa txikienetan (100 langile baino gutxiago)
%11 tamaina ertaineko enpresetan (250 langile arte)
%9 enpresa handienetan (250 langile baino gehiago)
Sektoreka, kontseiluetako emakumeen presentzia honako hau da:
Hezkuntza, %31
Merkataritza eta enpresa-zerbitzuak, %22
Eraikuntza, %19
Garraioak, %17
Industria, %15
Kontseiluetan emakumezko lehendakari gehien dituen sektorea eraikuntzarena da (%25), eta horren atzetik datoz enpresa-zerbitzuak (%19), merkataritza (%9) eta industria (%7).
50 langile baino gehiagoko EAEko enpresetan zuzendaritza-postuetan ari diren emakumeen ehunekoa ere islatu du azterketak. Aztertutako 4.500 zuzendaritza-kargu baino gehiagotatik, %24 besterik ez dira emakumeak. Zehazki, CEO edo zuzendaritza nagusi postuak %9raino jaisten du datu hori.
Lan motaren arabera, gorabehera handia erakusten dute zifrek. Zehazki, zuzendaritza-postu batean emakume gehien dituztenak honako hauek dira:
Publizitate-zuzendaritza (%47)
Giza baliabideen zuzendaritza (%44)
Marketineko eta kalitateko zuzendaritza (%34)
Finantza-zuzendaritza (%33)
Erosketa-zuzendaritza (%32)
Inportazio-zuzendaritza (%21)
Esportazio-zuzendaritza (%18)
Informatika-zuzendaritza (%15)
Merkataritza-zuzendaritza (%14)
I+G zuzendaritza (%13)
Zuzendaritza teknikoa (%9)
Kudeatzailetza (%6)
Produkzio-zuzendaritza (%5)
Azterketa horretan ez dira sartu administrazioak eta enpresa publikoak eta kooperatibak.
Bizkaiko Emakumezko Enpresari eta Zuzendarien Elkarteak nabarmendu duenez, emakumea enpresa-munduan gero eta gehiago sartzea “ez dator bat erabaki-postuetako emakumeen presentziaren hazkundearekin”. Horregatik eskatzen du “ahalegin gehigarria” egin dadila. AEDk aitortzen du berdintasuna sustatzeko legeak eta politikak egin direla eta "horrek egoera hobetzen lagundu duela, baina ez da iristen legeak ezarritako ordezkagarritasun-kuotetara”. Txostenaren sarreran esaten denez, “emakumeek oztopoak gainditu behar dituzte beren lanbide-karreretan aurrera egiteko eta goi-zuzendaritzako postuetara edo erabaki-postuetara iristeko”.
Jaurlaritzako Lan eta Enplegu Sailak jakitera eman duenez, bihartik aurrera derrigorra izango da 50 langile baino gehiago dituzten Hego Euskal Herriko enpresetan berdintasun-planak ezartzea. 2020an 200 langile baino gehiago dituzten enpresek bete behar zuten baldintza hau eta 2021ean 100 langile baino gehiago dituztenen enpresek.
50-99 langile bitarteko 1.074 enpresak izango dute berdintasun planak ezartzeko betebeharra martxoaren 8tik aurrera. Handienak gehituz gero, guztira 1.998 enpresari eskatuko zaie plan hori izatea. EAEn dauden enpresen %1,31 dira, baina 462.822 langileri eragiten diete, langileen %50,89ri, Eustaten 2021eko urtarrilaren 1eko datuen arabera.
Gaur egun, Jaurlaritzako Lan eta Enplegu sailean 289 plan daude erregistratuta, eta 28 izapidetzen ari dira. Elena Pérez Barredo sailburuordeak onartu du kopuru hori ez datorrela bat EAEn dauden tamaina horretako enpresa kopuruarekin: "Badakigu hedatzeko zailtasunak daudela. Sentsibilizazio-faltako kasuak egoteaz gain, eta EAEtik kanpoko lantokiak izateagatik beren planak Ministerioan erregistratu dituztenak hemen ez agertzeaz gain, berdintasun-batzordeetako kideen prestakuntza- eta trebakuntza-falta ere badago". Hutsune horri aurre egiteko, genero-berdintasunari buruzko prestakuntza gizarte-eragileen bidez sustatu nahi dutela adierazi du.
Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]
Motorrez gainezka dago Iñaki Mujikak Altsasun duen tailerra. Ilaran daude denak, baina bada barreneko gelaxka batean aparte gordetako bat. Mujikak beretzat egokitu nahi duen motorra da. 2021ean igo zen azkenekoz motor gainera; istripu larria izan zuen moto-kros zirkuitu... [+]
Norbere gorputzaren gaineko erabakiez, estetika heteropatriarkalaren morrontzaz, kontraesanez eta musikaren industriaz solastatzeko baliatu dugu Arrigorriagako polemika: herri horretako jai batzordeak Vulkano orkestra festa-egitarautik kentzea erabaki du, ikuskizuneko... [+]
30 urte baino gehiago daramatza Zero Chou zinemagile taiwandarrak istorioak kameraren atzetik kontatzen, bai zinemarako, bai telebistarako. Aurten, Zinegoak jaialdiaren 22. edizioko ohorezko saria jaso du.
Euskal Herrian zein munduan, gero eta ugariagoak dira lurraren defentsan sortzen diren mugimenduak, bizitzari eusteko ezinbestekoa den lurraren balioa aldarrikatzen dutenak. Borroka hauek ez dira soilik erresistentzia; itxaropenaren eta konplizitatearen oinarri ere bihurtu dira... [+]
“Bohemioa”, “poeta”, “mozkorra” eta “amodioaz maiteminduta” dagoen drag bat da Travis Tea (2024, Travistonia planetakoa). Autopertzepzio bat dela dio, eta kanpotik “talenturik gabeko eta antigoaleko poetatzat” dutela... [+]
1925. urtea izango balitz, akaso emakume erraketistak izango lirateke Zeruko Argiako aktualitate orrialdeetako protagonistak. Agian haien kirolari merituak goraipatzeko, agian feminitate arauak desobeditzeagatik seinalatzeko. Nire buruari agindu diot haien izenak memorizatzeko... [+]
Emakundek babestutako Hizkuntza aldaketa sozialerako tresna: hizkuntza inklusiboaren erabileraren ondorio batzuen azterketa teorikoa eta enpirikoa ikerketak ondorioztatu du hizkuntza inklusiboa erabiltzea garrantzitsua dela genero ezberdintasunak ez areagotzeko.
Uda giroan barneratuta, heldu dira herriko festak, baita sexu erasoen salaketen gorakada ere. Gozamenerako guneak sortzeko hilabeteetako lana egiten dute jai eta txosna batzordeetako kideek, eta goraipatzekoa da espazio horiek bermatzeko herritar boluntarioek egiten duten... [+]
Sanferminak ate joka direla, Iruñerriko feministek Alde Zaharreko kaleak zeharkatu dituzte, eraso sexisten aurkako aldarria zabalduz.
"2000. urteko San Joan egunez, aspaldiko urteko jende multzorik handiena bildu zen Andoaingo Goikoplazan, hamabiak jotzearekin batera dantzarako prest. Lehenengo aldiz gizon eta emakumez osatuta zegoen axeri-dantzarien taldea zen". Hitz horiekin ireki zuen "Emakumeak... [+]
Zezenketaren kontrakoa naiz, baina debekua heltzen den bitartean, jarraituko dut zezen-plazetan gozatzen”. Lagun baten iruzkin zinikoa gogorarazi dit Jose Luis Ábalos PSOEko ministro ohiaren azken polemikak.
Izan ere, Koldo ustelkeria kasuaren testuinguruan... [+]
LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Eguna dela eta, hainbat kolektibok deituta sexu askapena eta harrotasuna aldarrikatu dituzte larunbatean Euskal Herriko hiriburuetan eginiko manifestazioetan. Loratuz Lotu, Anitzak, Lumagorri eta Sumin Trans taldeek jaso dute Ehgamek... [+]
Irungo udal gobernua ez da gai izan 29 urte luzetan alardeari lotutako gatazka konpontzeko… ez duelako nahi izan, beste alde batera begiratu duelako, alarde baztertzailea babestea aukeratu duelako, ausardia politiko falta eta arduragabekeria instituzional itzela erakutsi... [+]
Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.