Behetik gorako komunikazioetan ez da erraza mezuen garrantzia transmititzea eta makinaria politikoa aktibatzea. Askotan, gure mezuak "belarri batetik sartu eta bestetik atera" egiten direla sentitzen dugu. Beraz, gaurkoan, nazioarteko ikertzaile ospetsu batzuek nazioarteko batzorde batean esaten dutena ekarriko dugu. Politikariek goi-mailako ikertzaile horiek kontuan hartuko dituztelakoan, eta agian horrela bururatuko zaie beharrezko trantsizioetara eramango gaituzten estrategiak aktibatzea.
Ez gara “pope” akademikoen oso jarraitzaile –Poperen definizioa: Arlo batean botere eta eragin handiko pertsona, oro har jarduera profesionalean–; izan ere, gure lana tokiko proiektuen eta subjektuen ahalmenean oinarritzen da. Hori da Agroekologiaren oinarria, hau da, tokiko Elikadura Sistema ekologikoak sustatzea, tokiko gizarteak, kulturak eta ekonomiak ahaldunduz, ingurumena zaintzen dugun bitartean.
Baina eskala txikietatik ari garenok desabantaila bat dugu: oso zaila zaigu politika publikoetan presioa egitea, denok batera botere faktikoei aurre egiten ez badiegu, gure mezuari ez zaio jaramonik egiten.
Horregatik, artikulu honetan estrategia aldatuko dugu. Gure ikuspuntua eman beharrean, Elikadura Sistemetan eta kliman unean uneko nazioarteko akademiko garrantzitsuenen ahotsak dakarzkigu. Pope horien artean dago Johan RockStröm, muga planetarioei buruzko ikerketaren aitzindaria, zeinak argi eta garbi esan baitu Elikadura Sistema dela gakoa egungo krisi klimatikoari aurre egiteko. Ez dugu guk esaten, Johanek esaten du!
RockStröm jauna Elikadura Sistemaren Ekonomia Batzorde akademiko independenteko kide ere bada. Nazioarteko batzorde horrek tresnak eta ebidentziak eskaintzen dizkie erabaki politiko eta ekonomikoak hartzen dituztenei, ingurumenarekin eta Elikadura Sistemarekin osasungarriak, inklusiboak eta iraunkorrak diren erabakiak hartzeko. Batzordeak aurtengo urtarrilean The Economics of the Food System Transformation txostena argitaratu zuen. Honen mezu klabea, Elikadura Sistemen eraldaketa premiazkoa dela, posiblea dela, eta etekin ekonomiko handiak eskaintzen dituela. Touché!
Azaldu dutenez, Elikadura Sistemen "aurrerapenek" gizadiak aurre egin beharreko erronka handi eta larrienetako batzuk eragin dituzte –eta eragiten jarraitzen dute–, besteak beste, gosea, desnutrizioa, obesitate-epidemia, biodibertsitatearen galera, ingurumen-kalteak eta klima-aldaketa. Giza sufrimendu eta kalte planetario horren balio ekonomikoa bilioietan kontatzen da, eta hori Elikadura Sistemek munduko BPGan eragiten duten ekarpena baino handiagoa da. Hona hemen "elikaduraren kostu ezkutuak". Batzorde honen web-orrian kontagailu aktibo bat dago, 2016az geroztiko ezkutuko kostu ekonomikoak kontabilizatzen dituena. Bada, 2024ko apirilera arte, Elikadura Sistema industrialak kanpo-efektu negatiboengatik 123 bilioi dolarreko kostu ezkutuak eragin ditu. Gastu horiek gu guztiok, herritarrok (eta ez agro-industriako enpresariek), ordaintzen ditugu gure zergen bidez eta gure ongizate-zerbitzuak konprometitzen dituzte.
Txostenak argi eta garbi adierazten du egungo joerak mantentzen badira, eta hala dirudi, munduko Elikadura Sistemak eta euren ibilbide jasangaitzak etorkizuneko emisio globalen heren baten erantzule izaten jarraituko dutela. Isuri horiei esker, batez besteko tenperatura orokorra 2,7 ºC igoko da mende honen amaierarako, industriaurreko egoerarekin alderatuta.
Gogoratzen al duzue 2015eko Parisko Akordioa, eta nola klima-aldaketari aurre egiteko aukeraren bat izatekotan, gehienez 1,5 ºC-ko igoerara iritsi beharko ginela?... ba hori….
Bai, badakigu, artikulu honetan esandako ezer ez dela berria, aurreko artikuluetan ere hitz egin dugula honetaz... baina, agian, auskalo, nork daki... Johan RockStrömek eta Nazioarteko Pope akademiko hauek guztiek esaten badute... “gure” politikariek Pope hauei bai entzungo dietela eta orduan, behar dugun aldaketarako benetako pausoak emango dituzte.
Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.
Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen.
Bost urte bete dira Zaldibarren 800.000 tona zabor maldan behera amildu eta Joaquín Beltrán eta Alberto Sololuze langileak aurretik eraman zituenetik. Ikerketa judiziala amaitu gabe dago oraindik, Verter Recycling enpresak ez du ezer ordaindu zigilatze lanengatik,... [+]
Abenduaren 20an Eusko Jaurlaritzak planaren behin-behineko bertsioa onartu zuen eta gaitasun “baxu eta ertaineko” eremu ugari gaitasun “ertain eta altukoak” bezala ageri dira orain.
Zaldibar Argitu ekimenak adierazi du "gogaituta" dagoela instrukzio fasearen iraupenarekin, bost urte igarota, oraindik ez baitira kaleratu auziaren ondorioak.
Subflubiala EZ! plataformak salatu du proiektuak ez diela "herritarren benetako beharrei" erantzuten, eta ingurumenean, gizartean eta ekonomian "inpaktu larriak" eragiten dituela.
Iazko azken hatsean Txinako gobernuak Yarlung Zangbo ibaiaren behe-arroan proiektu hidroelektriko handia abian jarriko duela iragarri izanak, urak harrotu ez, sutan jarri dituela dirudi gure artean. Esan dezakegu alarmaren eskala osoa kurritu dutela iruzkinek: munduko handiena... [+]
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Otsailaren 5ean Donostian "Trantsizio energetikoa eztabaidan: aukerak eta arriskuak" izenburua duen mahai-inguruan parte hartuko dute Mikel Otero EH Bilduko trantsizio ekologikorako arduradunak eta Aitziber Sarobe natur kontserbazionistak. Ekitaldi hau lau talde... [+]
Green Capital enpresak ahoz jakinarazi dio Zizurkilgo Udalari Ezkeltzuko proiektua "behin betiko bertan behera uzteko erabakia". Udalak positibotzat jo du erabakia, "zalantza handiak sortzen baitzituen ingurumenari, paisaiari eta ondareari eragingo lizkiokeen... [+]
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Agur negu. Negu betea da eta badoa. Mimosak (Acacia dealbata) eta magnoliak (Magnolia soulangeana eta Magnolia stellata) loratu dira, ongi etorri beraz loraldi nagusiei. Baina kontuz hotzarekin. Dagoeneko egun-argia ordubete pasatxo luzatu bada ere, zehar begiratuz bada ere... [+]