Diskriminazioaren aurka, pazienteak erdigunean
Naziometroaren arabera herritarren %56k uste du arreta euskaraz jasotzeko aukera izatea eskubide bat izan beharko litzatekeela; eta %32,5ak uste du ezetz.
Osasun sistemari heldu dio Telesforo Monzon laborategiak Naziometroaren bosgarren neurketan. Jasotako erantzunen arabera, herritarren %56k uste dute arreta euskaraz jasotzeko aukerak eskubide bat izan beharko lukeela, eta %32,5ek uste dute ezetz. Horrez gain, zerbitzua bermatzeko unibertsitateek mediku euskaldunen kopuru minimo bat bermatu beharko luketela diote %52,6k, eta kontrakoa uste dute %31,5ek.
Inkestatuen %18k adierazi du inoiz diskriminatua sentitu dela zenbait arrazoirengatik: %25 pertsona gaztea izateagatik, %14 maila sozioekonomikoarengatik, %13 euskal hiztuna izateagatik, %12 etnia edo arrazarengatik, %9 ez-gaitua izateagatik, %5 zaharra izateagatik eta %9 beste arrazoi batzuengatik. “Pazienteak entzun, eta pazienteetan zentratutako medikuntza egin behar da ez baztertzeko”, azaldu du Idoia Azkonak.
Barneko mediku egoiliarra izateko azterketa prestatzen ari da, eta unibertsitateko praktikei esker Osakidetzako ospitaletako eta lehen mailako arretako zentroetako egoera aztertu ahal izan du. Uste du arreta egokia emateko hizkuntzak eta orokorrean komunikazioak garrantzi “handia” dutela: “Tamalez ez dago bermatuta euskal hiztunentzat haiek nahiago duten hizkuntzan artatzea”.
Inkestatuen %18k adierazi du inoiz diskriminatua sentitu dela zenbait arrazoirengatik: %25 pertsona gaztea izateagatik, %14 maila sozioekonomikoarengatik, %13 euskal hiztuna izateagatik, %12 etnia edo arrazarengatik, %9 ez-gaitua izateagatik, %5 zaharra izateagatik eta %9 beste arrazoi batzuengatik
Hizkuntza, eskubide bat izateaz gain, Azkonararen ustez horrek eragina dauka arretan, pazientean zentraturiko medikuntzatik urruntzen delako; horrekin bilatzen dutelako “ahalik eta arretarik onena” eskaintzea sendatze prozesuan emaitzak “hobeak” izateko: “Ulertzen dut pazienteak baztertuta sentitzea, momentu deseroso horretan beraientzat euskara delako hizkuntzarik erosoena edo errazena deskribatzeko zer gertatzen zaien”.
Gaineratu du elkar ulertzeko zailtasunak “handitzen” direla haur eta zaharren kasuan: “Zaharren kasuan esaten dutenari garrantzi gutxiago eman, eta haien seme-alabei kasu gehiago egiten zaie; ondorioz, sendatze prozesuan jokoz kanpo geratzen dira”.
Proba osagarriei eta teknika batzuei geroz eta garrantzi gehiago eman arren, medikuntzaren oinarria elkarrizketa klinikoa eta komunikazioa direla dio: “Azkenean diagnostikora edo susmo diagnostikora hurbiltzen gaituena da pazientearekin dugun elkarrizketa”.
Horregatik, uste du nork bere hizkuntzan bermatuta izan beharko lukeela arreta: “Hego Euskal Herrian gazteleraz eta euskaraz gain, beste hizkuntza batzuk daude, eta ditugun tresna urriekin ezin ditugu behar bezala artatu”.
Hala ere, uste du ez dutela nahiko denbora pazienteak erdigunean jartzeko, “izugarrizko” lan karga dagoelako: “Argi dago zaila dela paziente bakoitzari behar duen denbora eskaintzea, ez dagoelako fisikoki denborarik”.
Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.
Lanez lepo harrapatu dugun arren, eskuzabal hartu gaitu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak; elkarrizketarako aurrez adostuta genuen denbora luzatzen utzi digu, luze jo baitu solasaldiak. Karguan urtebete egin duelarik, berrikuntzaz aritu gara Begoña Pedrosarekin,... [+]
Langileak kexu agertu ziren ekainaren hasieran. Fernando Domínguez Nafarroako Osasun kontseilariak erantzun zien "euren eskuetan" zegoen guztia egiten ari zirela, baina baliabideak "mugatuak" zirela.
Gasteizko Lan arloko bigarren auzitegiak ebatzi du SIS Electricidad enpresarentzat lan egiten zuen eta 2019an hil zen behargina amiantoak eragindako minbizi batengatik hil zela. Udal galdarak konpontzeaz arduratzen zen elektrikaria, eta 1999tik 2017ra lan egin zuen enpresa... [+]
Hainbat urtetan jarduera hezitzaileak gazteleraz jaso ostean, bi urte direla Zabalgana ikastetxeak euskara hutsean ematea eskatu zion auzoko osasun zentroari. Osasun zentroko arduradunek diote ez dutela horretarako baliabiderik. Osakidetzak egoera ikasturte honetan... [+]
Maiatzaren 27an Frantziako Estatuko Legebiltzarrak onartu zuen heriotzarako laguntza baimentzen duen legea. Askok aurrerapen humanistatzat jo arren, lege berri honek kezkak piztu ditu pertsona ezinduen eskubideen aldeko mugimenduetan. Gaur egungo gizarteak ez badizkie pertsona... [+]
Hautaketa prozesuetako kudeaketa “geldirik edo kaosean murgilduta” dagoela diote elkarretaratzearen deitzaileek.
Osasungintza publikoaren aldeko Olatu Txuria plataformak deituta, osasun etxe duin baten eta osasungintza publikoaren aldeko manifestazioa egin dute Martuteneko, Txomiñeneko eta Loiolako bizilagun ugarik, auzo horietako kaleetan zehar. Hiru auzoetako eta hiriko beste auzo... [+]
Berrehun lagun hurbildu dira Baztango Osasun Plataformak deituriko elkarretaratzera eta bizikleta martxara.
Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.
Faltan Botatzen Dugu plataformak eman du gertakariaren berri, eta zaintza aringarrien zerbitzuaren "egoera kritikoa" salatu du. Medikuak haren kontakizuna argitaratu du sare sozialetan, eta jakinarazi du lana utzi duela denbora batez: "Ezinezkoa zait baldintza... [+]
Debekua uztailak 1ean sartuko da indarrean hainbat espazio publikoetan, hondartzak edo parkeak kasu. Araua errespetatzen ez duten herritarrei 135 euroko isuna jarriko diete.
Aspaldian Irunen ikusi den manifestaziorik jendetsuenetakoa izan da larunbatekoa, Bidasoako ospitaleko zerbitzuak desegitearen aurka. Besteak beste, larrialdi pediatrikoak, haur eta gazteentzako psikiatria zerbitzua eta urologia ezabatu dituzte, eta agerikoak dira ondorioak... [+]
Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.
