Borondatea sakrifikatu dute
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ume ginenean, eguzkiaren heriotzagatik negar egiten genuen, lurra noizbait hilko zela ulertu genuelako. Orduan, injustizia zen mundu honen anomalia bakarra eta azalpen gabea zitzaigun heldu horien bizitzetan. Marrazki bizidun guztiek zioten, “dena ondo aterako da”, eta ni arrosaz janzten nintzen. Lehenbiziko aldiz ikusi genuen eskale bat gurasoen eskutik eramanda, eta eskolan heldu izatera jolasten genuen. Irrikitan itxaroten nuen ni ez-umea ezagutuko nuen eguna.
Nerabe ginela idazlanak egiten hasi ginen, talde lanetan munduaren eta testu-liburuen arteko arazoak nahasten ziren. Ariketa bat: “Egiten dugun guztiaren jabe gara? Arrazoitu erantzuna”. Kurtsoak aurrera eta ez genekien gure bizitza determinatuko zuen erabakia lana zela, eta horrexegatik zela hain garrantzitsua amaitzea DBH, batxi, karrera bat edo bestea. Konturatu nintzen nire betiko lagunak akaso ez zirela betirako izango eta txikitan hautatu nuen instrumentua ez zitzaidala inoiz gustatu.
"Nire belaunaldiaren denbora bestelakoa da: ezer ez gertatzea aukera ez den garai batean, isilik gelditzen gara"
Orain, gazte garela konbentzitu behar naute. Inozoa omen da eraikinen artean horizontea ikusten duena, abstraktuegia bere asmoetan, urrutiegi denboran, batek dio, “nik bihar dena suntsituko balitz bezala disfrutatu nahi dut”. Distantzia ironikoz elkartasuna adierazten diogu elkarri eta denak su hartzearekin amesten dugu, mundu honen gaineko erantzukizuna delegatu gabe gelditu balitz bezala. Porrota dugu isil-mandatari eta ekidistantzia abiapuntu. Errebeldia ume kontua bihurtu dute, baina orain neskatxek nire top satinatuak jantzi eta anti-aging kremak erosten dituzte. Guk, aldiz, inozentziara bueltatu nahi eta lazitoz lotzen dugu ilea, dena azalekoa gelditu dadin.
Nire belaunaldiaren denbora bestelakoa da: ezer ez gertatzea aukera ez den garai batean, isilik gelditzen gara. Irreala da kezkarik ez edukitzea, burbuila bat da gorputzean barruraino sartuta eta leher egiten du “zer egin” galdetzean. Etxera iristean, nekatzea besterik ez daukagu eta gure buruari tiraka gabiltza kafearekin, erritmoa ezin barneratzeak eutsi gaitzan. Eta hor, ihesa zilegi balitz ez ginateke nostalgia izpiz esnatuko eta gau aldean ez genuke beltzez ikusiko.
Borondatea (askatasuna deitu zaiolakoan, hautua finean) sakrifikatu dute. Gazteari dagokio dagoena deuseztatzea, hau horrela ezin da izan, beste zerbait agian, intuizio maila kaxkarrean izanda ere, sinestea. Zer egin zeregin, norbait kezkatu beharko da besteaz. Gure burua lehenesteko diotenek, aski ongi dakite ni erdigunean egonda bakarrik nagoela. Ulertzen dut arazo estrukturala ez dela nirea eta neure egiten dut gatazkatsua izatean aurkitzen dudan aldaketarako inplikazioa.
Autobusean auto-ilara batean murgilduta ikusten naizenean ez dakit nire albokoak badakien manifestazioak errepidetik doazela eta hauek mozten dituztela, norbaitek egiten duela eta auto-ilara ez dela gertatzen. Beste norbait agian garai batekoez oroitzen da, txistez eta absentziaz. Kontrara, guk badakigu kargak manifestariak harrapatzeko dispertsio mekanismoak besterik ez direla eta bloke batu bat ihesi ateratzea baino efektiboagoa dela. Gure denbora baino zerbait handiagoak batu gaitu: hau iraultzeak dakarren edertasunarekin geldituko gara.
Lehengoan batera elkarrizketatu gintuzten Gonzalo Hermo poeta galiziarra eta neu. Kontatzen nion niri ere gustatuko litzaidakeela esatea nire aurrekoak marinelak izan zirela, baina nire familian denak dira galdatzaileak. Gainera, eremu industrial batean bizi naiz, itsasotik... [+]
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]
Ane Zubeldiak (Hondarribia, 1994) eta Eider Adeletxek (Pasaia, 1995) osatzen dute Mejillon Tigre kolektiboa. 2016tik 2019ra Autobiographikal saioa egin zuten, hainbat emakume poeten lanak biltzen zituen zuzenekoa; eta ordutik beste hainbat proiektu ere egin dituzte bakarka... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]
Bidaide eta gogaide XVII. mendeko Arnaud Oihenarteren Atsotitzak eta neurtitzak liburuan kausitu dezakezu, eta bidean kausitu eta gustura ondoan harturiko bidai-lagunari erraten zitzaion "gogaide". Aurelia Arkotxak ekarri zuen gurera, Zubiburu solasaldian, hain justu... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Ziburuko Euskal Liburu eta Disko Azoka iragan da ekainaren 7an, 40 bat argitaletxe eta diskoetxe eta milaz gora bisitari elkarturik herriko plazan. Euskaraz bagara lelopean iragandako seigarren edizio horren balorapen baikorra egin dute Baltsan eta ARGIA antolatzaileek: euskara... [+]
Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]
Gasteizko Gaztetxean batzen den Azpimarra irakurle taldeak antolatu ditu topaketak. Ostegunean stand-up ikuskizun batekin hasita, Xabier Montoiaren eta Maddi Sarasuaren arteko mahai inguruarekin amaituko dituzte jardunaldiak, osteko Azpimarraren poesia ekitaldi musikatuarekin.
Bidaide eta gogaide XVII. mendeko Arnaud Oihenarteren Atsotitzak eta neurtitzak liburuan kausitu dezakezu, eta bidean kausitu eta gustura ondoan harturiko bidai-lagunari erraten zitzaion "gogaide". Aurelia Arkotxak ekarri zuen gurera, Zubiburu solasaldian, hain justu... [+]
Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.
TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025
--------------------------------------------------------------------
Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]
Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez, Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]
Ekainaren 5ean 50 urte beteko dira Gabriel Aresti zendu zela, jaio zen hirian bertan, Bilbon. Ziutatearen tristeziak bestelako kolore bat duen garaiotan, belaunaldi berri batzuek Arestiren hitzak goratzeaz aparte, haren esanak gaurko egunetik aztertu dituzte hiri horretan... [+]