Bikoiztu egin dituzte fortunak munduko bost aberatsenek azken hiru urteetan
Egunero milioi bat dolar xahutuko balitu bost aberats horietako bakoitzak, 476 urte beharko lituzkete aberastasun guztia agortzeko. Era berean, 2020tik hona, munduko 5.000 milioi pertsonaren erosahalmena murriztu egin da. Oxfam GKEaren aurtengo txostenaren emaitzak dira.
Hiru estatubatuar eta frantses eta hegoafrikar bana daude bost aberatsenen zerrendan: Jeff Bezos –Amazonen burua–, Larry Elison –Oracle software enpresaren jabea– eta Warren Buffet –inbertsore eta espekulatzailea–; Elon Musk –SpaceX eta X sare sozialaren jabea–; eta Bernard Arnault –luxuzko artikuluen sektoreko enpresaria–.
Munduko bost pertsona aberatsenak diren horiek, 2020tik 2023ra, %114 handitu dute haien aberastasuna, epe berean munduko 5.000 milioi pertsonak galdu dutenaren kontura.
Datu esanguratsu bat eman du Oxfamen aurtengo txostenak: egunero milioi bat dolar gastatuko balute aberats horiek, 476 urte beharko lituzkete aurrezkirik gabe geratzeko. Egungo norabideari jarraituta, bestalde, 229 urte beharko lirateke munduko pobreziarekin amaitzeko.
Munduaren banaketa
Harridurarik ez: Ipar Hemisferioan dago munduko aberastasuna. Nahiz eta populazio osoaren bostetik bat baino ez den bertan, ondasunaren hamar dolarretik zazpi Ipar Hemisferioan daude.
Aktibo finantzarioetan, aberatsenetan aberatsenetan, %1ak du munduko finantzen %43a.
Monopolioen bataila
Botere monopolioen arriskuaz ohartarazi du Oxfamen txostenak. Adibide batzuk eman dituzte horretara. Esaterako, farmakoen sektorea aztertu dute: 1995etik 2005era, 60 enpresa farmazeutiko hamar enpresa erraldoi izatera pasatu dira. Hazien merkantzian, bestalde, bi multinazionalek soilik maneiatzen dute munduko merkatuaren %40a. Eta azkenik, harritzekorik ez, interneten: %90ak Google erabiltzen du eta interneteko publizitate gastua aztertuta, lau dolarretik zazpi Meta, Alphabet eta Amazonek jasotzen dute.
Ordainsari apalak
Jasotako datuen arabera, Oxfamek salatu duenez, munduko 1.600 enpresa handienen %0,4k soilik ordaintzen die “duin” haien langileei. Horrez gainera, enpresa handiek politiketan eragiteko gero eta indar handiagoa dutela ere azpimarratu du erakundea.
Kapitalismoaren desberdinkeria azeleratzen nola ari den erakusten ari da urtez urte Oxfam. 2014an ARGIAn informatu genuen nola 85 pertsona aberatsenek munduko 3.600 milioi herritarrek adina zeukaten. 2016an, 62 ziren. 2017rako, 43 ziren. 2019an 26 ziren munduko herritarren erdiak adina zutena. Gero pandemia etorri zen, hamar pertsona aberatsenek bikoiztu egin zuten beren fortuna eta 2022rako, hamar pertsona aberatsenek 3.600 milioi txiroenek baino sei aldiz gehiago daukatela nabarmentzen zen. Bi urtetan –2019ko abendutik 2021eko abendura– munduan sortu den aberastasunaren bi heren –%63– %1 aberatsenaren eskuetan geratu dela nabarmendu du 2023ko txostenak.
Garnica taldeak egin nahi dituen 39 kaleratzeen aurka hasi dute greba mugagabea Laudioko egur fabrikako langileek.
Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak sustatutako Herri Ekimen Legegilea (HEL) izapidetzearen kontra Eusko Jaurlaritzak oraintsu egin duen txostenaren kontra ehunka lagun mobilizatu dira larunbat goizean Donostian, Bilbon eta Gasteizen. Pentsio minimoa lanbide arteko... [+]
Udazkeneko zenbakia aste honetan jasoko dute ARGIAko kideek, edo berariaz Bizi Baratzeako kide egin direnek.
Zinemaldiko hasierako gala izan da ostiralean, eta Kursaaleko oholtzan Palestinaren eta Israeli boikota egitearen aldeko aldarriak entzun dira. Itziar Ituñok, Silvia Abrilek eta Toñi Acostak aurkeztu dute gala, eta hiruek egin dute Palestinaren alde.
Hala iragarri dute langileek ostegun arratsaldean Laudion eginiko mobilizazioaren amaieran.
Tokiko EH Bilduk deitoratu du Bilboko Portu Agintaritzak hotel bat egin gura duela Getxoko Kirol Portuan. Udal taldearen esanetan, lau izarreko, 190 logelako eta 26 metroko altuerako eraikina gurutza-ontzien turismoa bultzatzeko estrategiaren parte da, eta, horregatik, proiektua... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
Greba eguna da gaurkoa Ipar Euskal Herrian zein Frantziako Estatuan. "Dena blokeatzeko" mobilizazioaren kari, 50 bat lagunek ekintza bideratu dute Miarritzen, Hotel du Palais luxuzko hotelaren atarian. Bi lagun atxilotu ditu Poliziak.
Bilboko Portu Agintaritzaren datuen arabera, abendurako Getxora 150.000 turista lehorreratuta izango dira, 90 itsasontzitan. Gehiengoa britainiarrak, estatubatuarrak eta alemaniarrak. Azkenak, irudikoak, 16 autobus bete turista jaurti zituen Eskuinaldeko hirira, handik Bilbora... [+]
Enpresa batzordeak neurria errefusatu du eta "deslokalizazioa" dela salatu du. Europan dituen lantegietara bideratuko du ekoizpena Saint-Gobainek. Administrari eta komertzial taldeak mantenduko dituzte.
Ohiturari jarraituta, astelehenean Olarizuko zelaietan agurtu dute uda gasteiztarrek. Aurtengoa, ordea, desberdina izan da, egunak argitu duenetik presente izan baitira lorezainen aldarrikapenak, greba hasi zutenetik ia urte erdia bete denean.
Irulegiko arnoaren sindikatuak antolaturik, Irulegiko arnoaren sormakaren besta ospatuko da buruilaren 14an, igandearekin, Irulegin. Mahastia, arnoa eta tokiko kultura uztartuz, egun osoan animazioak.
Araban 19, Bizkaian 279, Gipuzkoan 173 eta Nafarroan 230. Espainiako Etxebizitza Ministerioak Hego Euskal Herrian 701 etxebizitza turistiko ilegal atzeman ditu eta plataforma digitalei eskatu die haien iragarkiak kentzeko webguneetatik. Airbnb-k, plataformarik indartsuenak,... [+]
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]